Control of Blight in Maize

21/01/2019 पर प्रकाशित किया गया

मक्याच्या पिकातील अंगक्षय रोगाचे नियंत्रण

मक्यातील अंगक्षय हा बुरशीजन्य रोग पिकाच्या वेगवेगळ्या अवस्थांमध्ये होतो. त्याची लक्षणे पानांवर आणि कणसावर आढळून येतात. सुरुवातीच्या लक्षणांमध्ये पानांवर लांबूळक्या आकाराचे डाग पडतात. हे डाग मोठे होत जातात आणि त्यांचा रंग फिकट राखाडी असतो.

  • पीक चक्र अवलंबल्याने पिकाच्या अवशेषातील रोगाचे नियंत्रण करता येते.
  • शेतात खोल नांगरणी करून देखील रोगाचे नियंत्रण करता येते.
  • उत्पादनाच्या हानीला आळा घालण्यासाठी बुरशीनाशक फवारावे.
  • मॅन्कोझेब 75% WP 400 ग्रॅम किंवा मेटालेक्ज़ील 35% WS 150 ग्रॅम प्रति एकर या प्रमाणात फवारावे.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्यां पर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Management of Black Rust disease in Wheat

14/01/2019 पर प्रकाशित किया गया

गव्हाच्या पिकातील काळ्या तांबेर्‍याचे नियंत्रण

  • ही बुरशी रोपांच्या पानांवर आणि खोडांवर लांबट,अंडाकृती में लाल-राखाडी डाग पाडते.
  • संक्रमणानंतर 10-20 दिवसांनी डाग दिसू लागतात.
  • काही दिवसांनी डाग फुटतात आणि त्यातून भुकटी बाहेर पडते.
  • हा रोग सिंचन, पाऊस आणि हवेच्या माध्यमातून संक्रमण करतो आणि इतर पिकांना हानी पोहोचवतो.
  • काळा तांबेरा इतर तांबेर्‍याहुन अधिक तापमानात म्हणजे 18 -30° से.ग्रे. तापमानात फैलावतो.

नियंत्रण-

  • तांबेर्‍याच्या नियंत्रणासाठी पीक चक्र अवलंबावे.
  • रोग प्रतिरोधक वाणे पेरावीत.
  • बीजसंस्करण केल्याने तांबेर्‍याचे चार आठवड्यांपर्यंत नियंत्रण होते आणि त्यानंतर उपचार करून त्याला दाबता येते.
  • एकच सक्रिय घटक असलेल्या बुरशींनाशकांचा पुन्हा पुन्हा वापर करू नये,
  • कासुगामीसिन 5% + कॉपर ऑक्सीक्लोरिड 45% डब्लू.पी. 320 ग्रॅम/एकर या प्रमाणात किंवा प्रोपिकोनाज़ोल 25% ई.सी.240 ग्रॅम/एकर या प्रमाणात फवारावे.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्यां पर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Management of Yellow Rust disease in Wheat

09/01/2019 पर प्रकाशित किया गया

गव्हाच्या पिकावरील पिवळा तांबेरा रोगाचे नियंत्रण:- 

  • हा रोग बुरशीजन्य आहे.
  • नारिंगी-पिवळ्या रंगाचे जिवाणू या बुरशीचा रोगग्रस्त शेतातून निरोगी शेतात प्रसार करतात.
  • ही बुरशी पानांच्या शिरांच्या लांबीला समांतर पट्ट्यांमध्ये विकसित होते आणि लहान डाग पाडते.
  • हळूहळू डाग पानांच्या दोन्ही बाजूंवर पसरत जातात.
  • हे भुकटीने भरलेले डाग 10-14 दिवसात फुटतात.
  • या रोगाचा फैलाव अधिक थंड आणि दमट हवामानात सुमारे 10-15° से.ग्रे. तापमान असताना होतो.

नियंत्रण-

  • तांबेरा रोगाच्या नियंत्रणासाठी पीक चक्र अवलंबावे.
  • रोग प्रतिकारक वाणांची पेरणी करावी.
  • बीजसंस्करण किंवा उर्वरक उपचार करून पेरणीपासून चार आठवडेपर्यंत तांबेर्‍याला नियंत्रित करता येते आणि त्यानंतर औषधे वापरून त्याला दाबणे शक्य असते.
  • एकच सक्रिय घटक असलेली बुरशीनाशके पुन्हापुन्हा वापरू नयेत.
  • कासुगामीसिन 5% + कॉपर ऑक्सीक्लोरिड 45% डब्लू.पी. 320 ग्रॅम/एकर किंवा प्रोपिकोनाज़ोल 25% ई.सी.240 मिली /एकरची फवारणी करावी.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्यां पर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Management of Black Scurf Disease of Potato

03/01/2019 पर प्रकाशित किया गया

बटाट्यावरील काळ्या बुरशीचे नियंत्रण:-

  • या रोगाने बटाट्याची साले काळी पडतात.
  • कंद रायझोकटोनियाने संक्रमित मातीच्या संपर्कात आल्याने या रोगाचा फैलाव होतो.
  • या रोगाची लक्षणे रोपाच्या वरील तसेच खालील भागात आढळून येतात.
  • या रोगामुळे रोपाच्या वरील भागातील हिरवेपणा कमी होतो आणि पाने जांभळ्या रंगाची दिसतात.
  • रोपाच्या मुळे, कंद अशा खालील भागात डाग पडतात.
  • कंद रोगग्रस्त झाल्याने पिकाची गुणवत्ता आणि बाजारभावात घट येते.

नियंत्रण:-

  • पिकाची लावणी करण्यापूर्वी मातीतील पोषक तत्वे आणि पी.एच. स्तराची तपासणी करावी. मृदेतील पी.एच. स्तर कमी असल्यास हा रोग फैलावू शकत नाही.
  • जेथे दरवर्षी रोगाची लागण होते अशा जागी बटाट्याचे पीक घेऊ नये.
  • प्रमाणित कंदच वापरावेत. असे करणे शक्य नसल्यास जिवाणूनाशक वापरुन कंदांचे संस्करण करावे.
  • सल्फर 90% wdg @ 6 किलो/प्रति एकर देणे किंवा अमोनियम सल्फेट खत वापरणे आवश्यक असते.
  • रोगाचा उपचार करण्यासाठी कंदांना पेंसिकुरोन 250 सी.एस. 25 मिली /क्विंटल कंद किंवा पेनफ्लूफेन 10 मिली/ क्विंटल कंद वापरावे.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्यां पर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Management of Powdery mildew in Peas

26/11/2018 पर प्रकाशित किया गया

मटारवरील भुरी रोगाचा प्रतिबंध:-

लक्षणे:-

  • आधी हा रोग जुन्या पानांवर दिसतो आणि नंतर रोपांच्या अन्य भागांवर पसरतो.
  • पानांच्या दोन्ही बाजूंवर भुकटी बनु लागते.
  • त्यानंतर कोवळे देठ, शेंगा इत्यादींवर भुकटीचे डाग पडतात.
  • रोपाच्या पृष्ठभागावर पांढरी भुकटी दिसू लागते. फळे लागत नाहीत किंवा लहान रहातात.
  • शेवटच्या टप्प्यात भुकटीची वाढ शेंगाना झाकून टाकते. त्यामुळे त्या विकण्यास योग्य रहात नाहीत.

प्रतिबंध:-

  • उशिरा पेरणी करू नये.
  • अर्का अजीत, PSM-5, जवाहर मटर-4, जेपी-83, जेआरएस-14 अशी रोग प्रतिरोधक वाणे वापरावीत.
  • विरघळणारे सल्फर 50% WP 3 ग्रॅम प्रति लीटर पाण्यातून किंवा डायनोकेप 48% ईसी 2 मिली प्रति ली पाण्यातून दहा दिवसांच्या अंतराने दोन किंवा तीन वेळा फवारावे.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्यां पर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Control of Fruit Rot in Brinjal

23/11/2018 पर प्रकाशित किया गया

वांग्यावरील फळ कुजव्या रोगाचा प्रतिबंध :-

लक्षणे:–

  • अतिरिक्त ओल या रोगाच्या विकासास सहाय्य करते.
  • फळांजवळ जळल्यासारखे कोरडे डाग पडतात. ते हळूहळू इतर फळांवर पसरतात.
  • रोगग्रस्त फळांची साल करड्या रंगाची होते आणि तिच्यावर पांढरी बुरशी वाढते.

प्रतिबंध:–

  • रोगग्रस्त रोपाची पाने आणि इतर भाग तोडून नष्ट करावेत.
  • पिकावर मॅन्कोझेब @ 400 ग्रॅम/एकर किंवा जिनेब @ 400 ग्रॅम किंवा केप्टॉन + हेक्साकोनाज़ोल @ 250 ग्रॅम/ एकरची मात्रा 10 दिवसांच्या अंतराने फवारावी.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्यां पर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Management of Late blight in Potato

19/11/2018 पर प्रकाशित किया गया

बटाट्यावर उशिरा पडलेल्या मर रोगाचे नियंत्रण

  • उशिरा पडलेली मर हा बटाट्याचा मुख्य रोग आहे.
  • हा रोग फायटोप्थोरा इन्फेसटेन्स नावाच्या बुरशीमुळे होतो. तो पाने, बुडखे आणि कंदांना हानी करतो.
  • रोग आधी पानांच्या कडांवरील ओलसर, फिकट करड्या व्रणांच्या स्वरुपात दिसतो.
  • संक्रमित पानाच्या उतींना मारल्यावर व्रण गडद करडे, कोरडे आणि भुरभुरीत होतात.
  • आर्द्र वातावरणात बुरशीची वाढ दागांच्या खालील बाजूस कापसासारखी दिसते.
  • डाग काळे होतात कारण ग्रस्त पाने सडू लागतात. गंभीर हल्ल्यामुळे सर्व पाने सडून सुकतात आणि गळून पडतात तसेच खोड सुकते आणि रोप मरते. जमीनीखाली कंदांचा परिपक्व होण्यापूर्वीच क्षय होतो. कंद हिरवे पडतात.
  • बटाट्यावर उशिरा पडलेल्या मर रोगाच्या नियंत्रणासाठी मॅन्कोझेब 75% WP @ 50 ग्रॅ. / 15 लीटर पाण्यात किंवा कॉपर ऑक्सीक्लोराइड 50% WP @ 50 ग्रॅ. / 15 लीटर पाण्यात किंवा मेटालेक्सिल + मॅन्कोझेब @ 50 ग्रॅ / 15 लीटर पाण्यातून फवारावे.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्यां पर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Management of Wilt in Pea

10/11/2018 पर प्रकाशित किया गया

मटारमधील मर रोगाचे नियंत्रण:-

  • किकसित झालेल्या पल्लव आणि पानांच्या कडा कोपर्‍यातून मूडपणे आणि पाने वेडीवाकडी होणे हे या रोगाचे पहिले आणि मुख्य लक्षण आहे.
  • रोपांचा वरील भाग पिवळा पडतो, कळ्यांची वाढ थांबते, खोड आणि वरील बाजूची पाने जास्त कडक होतात, मुळे ठिसुळ होतात आणि खालील बाजूची पाने पिवळी पडून झडतात.
  • पूर्ण वेल कोमेजतो आणि खोड खालील बाजूने आकसते.

नियंत्रण:-

  • कार्बोक्सीन 37.5 % + थायरम 37.5 % @ 3 ग्रॅम/किलो बियाणे किंवा ट्रायकोडर्मा विरिडी @  5 ग्रॅम /किलो बियाणे वापरुन पेरणीपुर्वी बीजसंस्करण करावे आणि जेथे संक्रमण अधिक आहे त्या भागात पेरणी करू नये.
  • 3 वर्षांचे पीक चक्र अवलंबावे.
  • या रोगाचे आश्रयस्थान असलेले तण नष्ट करावे.
  • माइकोरायझा @ 4 किलो प्रति एकर @ 15 दिवस फवारावे.
  • फुलोरा येण्यापूर्वी थायोफिनेट मिथाईल 75% @ 300 ग्रॅम/एकर फवारावे.
  • शेंगा लागताना प्रोपिकोनाझोल 25% @ 125 मिली/ एकर फवारावे.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्यां पर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Major Diseases and Their Control Measures of Wheat

30/10/2018 पर प्रकाशित किया गया

गव्हावरील प्रमुख रोग आणि त्यांचे नियंत्रण:-

गव्हावरील रोगांपैकी तांबेरा (रस्ट) हा प्रमुख रोग आहे. तांबेरा रोग पुढील तीन प्रकारचा असतो:  पिवळा तांबेरा, करडा तांबेरा आणि काळा तांबेरा.

पिवळा तांबेरा:- हा रोग पकसीनिया स्ट्रीफोर्मियस नावाच्या बुरशीमुळे होतो. ही बुरशी नारंगी-पिवळ्या रंगाच्या बीजाणुद्वारे निरोगी शेतात पसरते. हा तांबेरा पानांच्या शिरांच्या लांबील समांतर पट्ट्यांमध्ये विकसित होऊन पानावर लहान बारीक डाग पडतात. हळूहळू तो पानाच्या दोन्ही बाजूंवर पसरतो.

अनुकूल परिस्थिती:- हा रोग अधिक थंड आणि दमट हवामानात 10-15° से.ग्रे. तापमान असताना पसरतो.  यामध्ये पानावरील पावडरी डाग 10-14 दिवसात फुटतात आणि हवा, पाऊस, सिंचन अशा वेगवेगळ्या माध्यमातून त्यांचे संक्रमण होते. त्याने गव्हाच्या उत्पादनात जवळपास 25% हानी होते.

करडा तांबेरा:- हा रोग पकसीनिया ट्रीटीसीनिया नावाच्या बुरशीने होतो. ही बुरशी पानांच्या वरील बाजूवर सुरू होऊन खोडांवर पसरते आणि लाल-नारंगी रंगाचे डाग पाडते. हे डाग 1.5 एम.एम. आकाराचे अंडाकृती असतात.

अनुकूल परिस्थिती:- 15 -20° से.ग्रे. तापमान असताना या रोगाचा फैलाव होतो. त्याचे बीजाणु हवा, पाऊस, सिंचन अशा वेगवेगळ्या माध्यमातून त्यांचे संक्रमण करतात. त्याची लक्षणे 10-14 दिवसात आढळून येतात.

काळा तांबेरा:- हा रोग पकसीनिया ग्रेमिनिस नावाच्या बुरशीमुळे होतो. हा रोग बाजरीच्या पिकाचीही हानी करतो. ही बुरशी रोपाची पाने आणि खोडांवर लांब, अंडाकृती आकाराचे लालसर करडे डाग पाडते. काही दिवसात हे डाग फुटतात आणि त्यातून भुकटी निघते. ती हवा, पाऊस, सिंचन अशा वेगवेगळ्या माध्यमातून संक्रमित होते आणि पिकाला हानी पोहोचवते.

अनुकूल परिस्थिती:- काळा तांबेरा इतर तांबेर्‍याच्या तुलनेत अधिक तापमानात म्हणजे 18 -30° से.ग्रे.वर फैलावतो. बियाण्यातील आर्द्रता (दव, पाऊस किंवा सिंचन) याची त्यासाठी आवश्यकता असते आणि सुमारे सहा तासात त्याचे पिकात संक्रमण होते. संक्रमणानंतर 10-20 दिवसांनी डाग दिसू लागतात.

नियंत्रण:-

  • तांबेरा रोगाच्या नियंत्रणासाठी पीक चक्र अवलंबावे.
  • रोग प्रतिरोधक वाणे पेरावीत.
  • बियाणे किंवा उर्वरक यांनी संस्करण केल्यास पेरणीपासून चार आठवडे तांबेरा नियंत्रित होतो. त्यानंतर औषध देता येते.
  • एकच सक्रिय घटक असलेली बुरशीनाशके पुन्हा पुन्हा वापरू नये.
  • कासुगामीसिन 5%+कॉपर ऑक्सीक्लोरिड 45% डब्लू.पी. 320 ग्रॅम/एकर किंवा प्रोपिकोनाज़ोल 25% ई.सी.240 ग्रॅम/एकर फवारावे.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्यां पर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Control of Blight and Foot Rot in Pea Crop

05/10/2018 पर प्रकाशित किया गया

मटारमधील अंगक्षय आणि बुड कुजव्या रोगाचे नियंत्रण:-

लक्षणे:-

  • पानांवर गडद करड्या कडा असलेले काळपट ते करड्या रंगाचे गोल डाग आढळून येतात.
  • खोडावरील डाग लांबट, दाबलेले आणि काळपट जांभळ्या रंगाचे असतात.
  • हे डाग एकमेकात मिसळतात आणि संपूर्ण खोडावर पसरतात. अशा प्रकारे खोड कमकुवत होते.
  • फळांवरील डाग लाल किंवा करड्या रंगाचे आणि अनियमित आकाराचे असतात.

नियंत्रण:-

  • निरोगी बियाणे वापरावे आणि पेरणीपुर्वी कार्बनडेझिम+मॅन्कोझेब@ 250 ग्रॅम/ क्विन्टल मात्रेने बीज संस्करण करावे.
  • रोगग्रस्त रोपांवर फुलोरा येण्यापूर्वी मॅन्कोझेब @ 400 ग्रॅम/ एकर फवारावे आणि 10-15 दिवसांनंतर पुन्हा फवारणी करावी.
  • रोगग्रस्त रोपे उपटून नष्ट करावीत.
  • पाण्याच्या निचार्‍याची योग्य ती व्यवस्था करावी.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्यां पर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share