भाजीपाल्यासाठी रोगमुक्त नर्सरीची निर्मिती करण्यासाठी सूचना

  • पेरणीसाठी निरोगी बियाणे वापरावे.
  • पेरणीपूर्वी शिफारस केलेली बुरशीनाशके वापरुन बिज प्रक्रिया करावी.
  • नर्सरी सतत एकाच शेतात घेणे टाळावे.
  • नर्सरीमधील मातीवर कार्बन्डाझिम 5 ग्रॅ/ चौ फुट वापरावे आणि दर आठवड्याला कार्बन्डाझिम 5 ग्रॅ/ 1 लीटर पाणी याप्रमाणे फवारावे.
  • उन्हाळी पेरणी करण्यापूर्वी वाफ्यावर 250 गेजचे पॉलिथिन अंथरून सूर्यप्रकाशाने वाफ्याला 30 दिवस संस्कारित करावे.
  • ट्रायकोडर्मा जैविक औषधाचा @ 500 ग्रॅ/ एकर केल्याने आद्रगलन (मर रोग) प्रभावीपणे रोखता येते.
Share

दुधी भोपळा आणि दोडका शेतामध्ये जमिनीची तयारी करताना करायचे खत व्यवस्थापन

image source -https://d2yfkimdefitg5.cloudfront.net/images/stories/virtuemart/product/nurserylive-sponge-gourd-jaipur-long.jpg
  • पेरणी साठी जमिनीची तयारी करताना एकरी 8/10 टन सेंद्रिय खत घालावे.
  • नांगरणी करताना 30 किलो युरिया (नत्र), 70 किलो सुपर फॉस्फेट (स्फुरद), आणि 35 किलो म्युरेट ऑफ पोटाश (पालाश) घालावे.
  • युरियाची (नत्राची) उरलेली 30 किलो मात्रा रोपांना 8-10 पाने फुटल्यावर आणि पीक फुलोर्‍यावर येताना अशा दोन वेळा विभागून द्यावी.
Share

काही महत्त्वाची आंतरपिके 

अनु. क्र. मुख्य पीक आंतरपीक
1. सोयाबीन मका, तूर
  • मिश्र किंवा आंतरपिकासाठी भाजीच्या वाढीचा दर, मुळांच्या वाढीचे प्रमाण, पूरकता, कीड आणि रोगांचा प्रादुर्भाव, बाजारातील मागणी इत्यादि घटक विचारात घ्यावेत.
  • शेतीची पध्दत व वातावरण एक सारख नाही राहू शकत उत्पादनं चा अनुरूप किढ्यांच्या व आजरा चा आक्रमण आंही बाजारपेठहीतली मंगणी चा विचार केला पाहिजे
2. भेंडी कोथिंबीर, पालक
3. कापूस शेंगदाणे, हरबरा, काळा हरबरा, मका
4. मिरची मुळा, गाजर
5. आंबे कांदा, हळद

 

Share

कंद फुटण्याच्या विकृतीचे नियंत्रण

  • कंद फुटणे रोखण्यासाठी सिंचन आणि खाते व उर्वरकांचा वापर एकसमान करावा.
  • संथ गतीने वाढणार्‍या वाणांचा वापर केल्याने कंद फुटण्याचे प्रमाण रोखले जाऊ शकते.
  • 00:00:50@ 1KG/ एकर फवारावे.
Share

कांद्याचे कंद फुटण्याची शारीरिक विकृती – निदान आणि कारणे

  • कांद्याच्या शेतातील असमान सिंचनामुळे ही विकृती उद्भवण्याची शक्यता वाढते.
  • शेतात अतिरिक्त सिंचन केल्यानंतर माती पूर्णपणे कोरडी होऊ दिली आणि त्यानंतर पुन्हा प्रमाणाबाहेर सिंचन केल्यास कंद फुटण्याचे प्रमाण वाढते.
  • कंद फुटणे अनेकदा कंदातील किडीशी संबंधित असते.
  • कंद तळाच्या बाजूने सडणे हे या रोगाचे पहिले आढळून येणारे लक्षण असते.
  • कंदाच्या तळाच्या बाजूने फुटलेल्या भागातून अनेक लहान दुय्यम कंद वाढलेले अनेकदा आढळून येतात.
Share

सिंचनाचा वापर करून कलिंगडाचे उत्पादन कसे वाढवावे

  • कलिंगड सिंचनाला उत्तम प्रतिसाद देते पण त्याला पाणी साचलेले सोसत नाही.
  • हे सर्वसाधारण उन्हाळी पीक असून त्यासाठी सिंचनाची वारंवारिता महत्वाची असते. 
  • पिकाला 3-5 दिवसांनी सिंचन करावे.
  • फुलोऱ्यापूर्वी, फुलोऱ्याच्या वेळी आणि फळाच्या विकासाच्या अवस्थेत मातीतील आद्रतेच्या अभावाने आलेल्या ताणाने उत्पादन लक्षणीयरीत्या घटते. 
  • परिपक्वतेच्या वेळी सिंचन थांबवावे अन्यथा फळांची गुणवत्ता घसरते आणि फळे तडकण्याचे प्रमाण वाढते.
Share

कलिंगडाचे काही महत्वाचे वाण

 

अनु. क्र.  वाणाचे नाव  फळाचा आकार  फळाचे वजन (किग्रॅ) कालावधी 

   (दिवस)

फळाचा रंग 
1. सागर किंग  अंडाकार  3-5  60 – 70 गडद काळी साल आणि लाल गर 
2. सागर किंग प्लस  अंडाकार  3-5  60 – 70 गडद काळी साल आणि लाल गर 
2. काजल  अंडाकार  3- 3.5 60 – 70 गडद हिरवी साल आणि गुलाबी गर 
4. 2208 अंडाकार  2-4 70 – 80 गडद काळी साल आणि लाल गर 
Share

कलिंगडाच्या लागवडीसाठी जमिनीची मशागत

  • कलिंगडाची लागवड अनेक प्रकारच्या मातीत करता येते पण त्यासाठी हलकी, रेताड, पाण्याचा सहज निचरा होणारी सुपीक लोम माती उत्तम असते. 
  • पेरणीपूर्वी मातीत भरपूर प्रमाणात कंपोस्ट खत मिसळावे आणि उत्तम मिसळावे.
  • खोलवर नांगरणी करून आणि कुदळणी करून आणि इतर रोपांचा कचरा काढून शेत नीट तयार करावे. 
  • दक्षिणेच्या बाजूला किंचित उतार ठेवणे उत्तम. 
  • शेतातील माती नीट पालटून आणि समपातळीत आणून 2 मीटर अंतरावर सऱ्या पाडाव्यात.
Share

कलिंगड पेरणीसाठी योग्य वेळ

  • नोव्हेंबर ते मार्च हा काळ कलिंगडाच्या पेरणीसाठी उत्तम असतो.
  • नोव्हेंबर ते डिसेंबर या काळात पेरणी केल्यावर रोपाला गोठण्यापासून संरक्षण द्यावे लागते. त्यामुळे बहुतेक पेरणी जानेवारी ते मार्च या काळात केली जाते.
  • डोंगराळ भागात कलिंगडाची पेरणी मार्च ते एप्रिलमध्ये केली जाते. 
Share

मोहरीवरील रंगीत भुंग्यांचे नियंत्रण

  • खोल नांगरणीने रंगीत भुंग्यांची अंडी नष्ट होतात
  • हल्ला टाळण्यासाठी लवकर पेरणी करणे आवश्यक असते 
  • हल्ल्याची तीव्रता कमी करण्यासाठी पेरणीनंतर चार आठवडे पिकाला सिंचन करावे 
  • थियामेथोक्साम 25 % डब्ल्यूपी (एव्हिडन्ट/ अरेव्हा) @ 300 ग्रॅ/ एकर फवारावे  किंवा 
  • एसफेट 75% एसपी  (एसमेन) फवारावे किंवा 
  • बायफेनथरीन (क्लीनटॉप/ मार्कर) @ 300 मिली/ एकर फवारावे 
Share