कापूस पिकामध्ये फवारणी व्यवस्थापन

13/06/2020 पर प्रकाशित किया गया
Spray management in cotton crop
  • कापूस पिकांच्या पेरणीवेळी 15 ते 20 दिवसांनंतर पोषक तत्त्वांची आवश्यकता असते
  • पेरणीनंतर काही दिवसांनी कीटकनाशक बुरशीनाशकाची फवारणी करणे आवश्यक आहे. कारण रोग व कीटकांना नियंत्रित करता येते.
  • अ‍ॅसिफेट 300 ग्रॅम / एकर + मोनोक्रोटोफॉस 36% एस.एल. 400 मिली / एकर + सीविड  400 मिली / एकर + क्लोरोथायरोनिल 400 ग्रॅम / एकर ला द्यावे.
  • या फवारणीचे महत्त्व म्हणजे हानिकारक बुरशीमुळे होणार्‍या रोगांचे लवकर संक्रमण रोखणे आणि थ्रिप्स / एफिडस् सारख्या शोषक कीटकांवर नियंत्रण ठेवणे आणि वनस्पतींना पोषकद्रव्ये पुरविणे होय.
Share

सेंद्रिय उत्पादने आणि मका समृद्धि किट मध्ये वापरण्याच्या पद्धती

12/06/2020 पर प्रकाशित किया गया
Organic products and methods of use in Makka Samriddhi Kit
  • मका उत्पादन वाढविण्यात मका समृध्दी किट महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते.
  • मका संवर्धन किटमध्ये पोटॅश आणि फॉस्फरस बॅक्टेरिया, नायट्रोजन बॅक्टेरिया, झिंक विरघळणारे बॅक्टेरिया, ह्युमिक ॲसिड, अमीनो ॲसिडस्, सीवेड आणि मायकोरिझा अशी सेंद्रिय उत्पादने आहेत.
  • या किटचे पहिले उत्पादन तीन प्रकारचे जीवाणू ‘नायट्रोजन फिक्सेशन बॅक्टेरिया, पी.एस.बी. आणि के.एम.बी.’ चे बनलेले आहेत. हे माती आणि पिकांंमध्ये नायट्रोजन, पोटॅश आणि फॉस्फरस या तीन प्रमुख घटकांचा पुरवठा करण्यास मदत करतात. ज्यामुळे झाडाला वेळेवर आवश्यक घटक मिळतात, वाढ चांगली होते, पीक उत्पादन वाढते आणि त्याच वेळी जमिनीत पोषक तत्वांची उपलब्धता देखील वाढते.
  • या किटचे दुसरे उत्पादन झिंक सोल्युबिलीझिंग बॅक्टेरिया आहे, जे उत्पादन जमिनीत विरघळणार्‍या जस्तच्या विद्रव्य स्वरूपात वनस्पतींसाठी उपलब्ध करते. वनस्पतींच्या वाढीसाठी हे सर्वात महत्त्वाचे सूक्ष्म पोषक घटक आहे. त्याची एकरी 100 ग्रॅम रक्कम मातीच्या उपचारासाठी वापरली जाते.
  • किटच्या अंतिम उत्पादनात ह्यूमिक ॲसिड, अमीनो ॲसिडस्, समुद्री शैवाल आणि मायकोरिझा घटक असतात. हे जमिनीत एकरी 2 किलो दराने वापरली जातात.
  • 4.1 किलो मका समृध्दी किट (ज्यामध्ये वरील सर्व सेंद्रिय उत्पादनांचा समावेश आहे.) एक टन शेतात शेवटच्या नांगरणीच्या वेळी किंवा पेरणीपूर्वी 4 टन चांगल्या कुजलेल्या शेणामध्ये मिसळावे, जेणेकरून पिकाला त्याचा संपूर्ण फायदा होईल.
Share

भाताच्या थेट पेरणीचे किंवा शून्य तिलाचे महत्त्व

12/06/2020 पर प्रकाशित किया गया
Importance of direct sowing of paddy or zero til
  • धान्याची आवश्यक पद्धतीने शेतामध्ये किंवा नांगरणी न करता आवश्यकतेनुसार निवड न केलेले तण वापरुन धान्याची थेट पेरणी शून्यापर्यंत केली जाते.
  • पावसाळ्याची सुरूवात होण्यापूर्वी 15 ते 20 जून दरम्यान धान्याची पेरणी करणे आवश्यक आहे, जेणेकरून झाडाला जास्त ओलावा किंवा पाण्याचा नंतर परिणाम होणार नाही. यासाठी प्रथम शेतात हलके पाणी देऊन, जर योग्य ओलावा आला तर पेरणी हलकी किंवा नांगरलेली मशीन न करता करावी.
  • भात रोपवाटिकेचा खर्च वाचला आहे, या पद्धतीत, 10 ते 15 किलो एकरी बियाणे पेरणीसाठी पुरेसे आहेत.
  • अशा प्रकारे धान्य पेरण्यापूर्वी खुरपणी करावी.
Share

राजस्थानपासून 12 कि.मी. लांब, टोळकिड्यांमुळे उत्तर प्रदेश व मध्यप्रदेशमधील पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान होऊ शकते

12/06/2020 पर प्रकाशित किया गया
After 27 years in MP, large locust attack, Threat on Moong crop of 8000 crores

गेल्या काही आठवड्यांपासून, टोळकिडे भारतातील अनेक राज्यांमध्ये दिसून येत आहेत. हे टोळकिडे इराणमधून पाकिस्तानमार्गे राजस्थानमध्ये प्रवेश करतात आणि त्यानंतर भारताच्या अंतर्गत राज्यांतील पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान करतात. पाकिस्तानमधील 9 पेक्षा जास्त नवीन टोळकिडे राजस्थानच्या विविध जिल्ह्यांत पोहोचल्याची माहिती आहे. लवकरच मध्य प्रदेश आणि उत्तर प्रदेशमधील बर्‍याच भागांत त्यांमुळे नुकसान होऊ शकते.

मध्य प्रदेश आणि उत्तर प्रदेशमधील राजस्थानमध्ये पोहाेचलेल्या या नवीन टोळ संघांच्या संभाव्यता पाहून, कृषी विभागही सतर्क झाला आहे. येणाऱ्या काळात वाऱ्याची दिशा अन्य राज्यांंत प्रवेश करते की नाही, हे ठरवेल. जर वाऱ्याची दिशा बदलली नाही, तर 12 किमीचा टोळसंघ पुढील काही दिवसांत मध्यप्रदेश आणि उत्तर प्रदेशात प्रवेश करेल.

स्रोत: जागरण

Share

ग्रामोफोनच्या सल्ल्यानुसार कापूस उत्पादक शेतकऱ्यांना 18 लाख रुपयांचा नफा मिळतो

12/06/2020 पर प्रकाशित किया गया

कधीकधी योग्य सल्लादेखील आपल्या आयुष्यात मोठे बदल आणू शकतो. ग्रामोफोनच्या संपर्कात असताना बारवानी जिल्ह्यातील राजपूर तहसीलच्या साळी या गावचे श्री. बजरंग बरफाजी यांच्या जीवनातही असाच एक बदल घडून आला. तथापि असे नव्हते की, बजरंगला शेतीत यश मिळत नव्हते. तो कापूस लागवडीपासून आणि कधीकधी सरासरीपासून थोडासा नफा कमवत असे. परंतु त्याला पुढे जावे लागले आणि यावेळी त्याने टीम ग्रामोफोनच्या फील्ड स्टाफला भेट दिली आणि त्यानंतर त्यांना असे यश मिळाले, जे पाहून सर्वांना आश्चर्य वाटले.

किंबहुना ग्रामोफोनच्या संपर्कात आल्यानंतर त्यांनी ग्रामोफोनकडून प्रगत वाणांचे बियाणे मागितले. कृषी तज्ज्ञांच्या सल्ल्यानुसार कापूस लागवडीच्या प्रत्येक टप्प्यावर आवश्यक खत व इतर औषधे दिली. या सर्वांमुळे केवळ बजरंगची शेतीची किंमत कमी झाली नाही. तर शेतीतील नफा दुप्पट झाला आहे.

पूर्वी बजरंगच्या कापूस लागवडीचा खर्च अडीच लाखांपर्यत होता, आता तो 1.78 लाखांवर आला आहे. याशिवाय नफाही 10,29,000 रुपयांवरून 19,74,500 रुपयांवर गेला आहे.

ग्रामोफोनचा सल्ला घेतल्यानंतर बरेच शेतकरी त्यांची शेती सुधारत आहेत, ज्यांचा त्यांनाही फायदा होत आहे. जर तुम्हालाही बजरंगसारख्या आपल्या शेतीतून अधिक नफा कमवायचा असेल, तर ग्रामोफोनकडून शेतीसल्ला घ्या. ग्रामोफोनशी संपर्क साधण्यासाठी आपण टोल फ्री क्रमांकावर 18003157566 वर कॉल करु शकता किंवा ग्रामोफोन कृषी मित्र अ‍ॅपवर लॉगिन करू शकता.

Share

शेंगा नसलेल्या पिकांमध्ये नायट्रोजन संस्कृतीचे महत्त्व

11/06/2020 पर प्रकाशित किया गया
Nitrogen culture importance in non-leguminous crops
  • सर्व प्रकारच्या वनस्पतींच्या चांगल्या वाढीसाठी मुख्यतः 17 घटक आवश्यक असतात, त्यापैकी नायट्रोजन हा सर्वात आवश्यक घटक आहे.
  • गहू, मका, कापूस, भाजीपाला, धान्य, ऊस इ. न पिकविलेल्या पिकांच्या चांगल्या उत्पादनासाठी नायट्रोजन आवश्यक आहे.
  • स्वाभाविकच, काही बॅक्टेरिया मातीत नायट्रोजन निश्चित करण्यासाठी आढळतात, जे हवेच्या नायट्रोजनचे अमोनियामध्ये रूपांतर करतात.
  • एझोटोबॅक्टर, एझोस्पिरिलम, ऐसिटोबॅक्टर किंवा सर्व नायट्रोजन फिक्शन बॅक्टेरिया आहे. 20 ते 30 किलोग्राम नायट्रोजन वापरुनही वाचवता येते.
  • या वापरामुळे पिकांचे उत्पादन 10 ते 20 टक्क्यांनी वाढते आणि फळांचा व धान्यांचा नैसर्गिक स्वाद राखतात.
  • त्यांचा वापर केल्यास, उगवण जलद आणि निरोगी राहते आणि मुळांची वाढ अधिक आणि वेगवान होते.
  • पिके भूमीतून फॉस्फरसचा अधिक वापर करण्यास सक्षम आहेत. अशा जैवखतांचा वापर करून, मुळे आणि देठ अधिक वाढतात.
  • या जैव-खतांच्या जीवाणू रोगास कारणीभूत सूक्ष्मजंतूंना दडपतात आणि त्याद्वारे रोगांना पिकांपासून संरक्षण करतात आणि वनस्पतींमध्ये रोग प्रतिरोधक क्षमता वाढवतात.
Share

या योजनेअंतर्गत शेतकर्‍यांना कृषी अवजारांवर 50 ते 80% अनुदान मिळणार आहे, ती माहिती जाणून घ्या?

11/06/2020 पर प्रकाशित किया गया
Relief for farmers, Govt. extended the duration of short-term crop loan

आधुनिक शेतीयंत्र भारतीय शेती गतीने वाढविण्यात खूप उपयुक्त ठरत आहेत. त्यांच्या मदतीने केवळ शेतीच्या विकासाचा वेग वाढविला जात नाही, उलट शेतकऱ्यांची आर्थिक स्थितीही बळकट होते. आज शेतीमध्ये आधुनिक शेतीची उपकरणे, नांगरलेली जमीन, पेरणी, सिंचन, पीक, कापणी व साठवण या सर्व प्रकारची शेतीची कामे करणे शक्य आहे. हे लक्षात घेऊन केंद्र सरकार एस.एम.ए.एम. योजनेअंतर्गत कृषी उपकरणावर 50 ते 80% अनुदान देत आहे.

ही योजना देशातील सर्व राज्यांतील शेतकर्‍यांना उपलब्ध आहे आणि देशातील कोणताही शेतकरी या योजनेसाठी पात्र आहे. हे ऑनलाईन मार्फत लागू केले जाऊ शकते.

अर्ज कसा करावा?

कृषी यंत्रणेसाठी ऑनलाईन अर्जासाठी सर्वप्रथम
https://agrimachinery.nic.in/Farmer/SHGGroups/Registration. यानंतर नोंदणी कोपऱ्यावर जा, जिथे तुम्हाला तीन पर्याय मिळतील. या पर्यायांमध्ये आपल्याला Farmer पर्यायावर क्लिक करावे लागेल. यानंतर, आपल्याकडे मागितले गेलेले सर्व तपशील भरा. अशा प्रकारे आपल्या अर्जाची प्रक्रिया पूर्ण होईल.

स्रोत: कृषी जागरण

Share

शेतीमध्ये मेट्राझियम संस्कृतीचे महत्त्व

11/06/2020 पर प्रकाशित किया गया
Importance of Metarhizium Culture in Agriculture
  • मेट्राझियम अनीसोप्लि  एक अतिशय उपयुक्त जैविक नियंत्रण आहे.
  • याचा वापर हुमणी, वाळवी, नाकतोडे, हॉपर्स, लोकरी मावा, बग्स आणि भुंगे इत्यादींविरूद्ध कीटकनाशक म्हणून वापर केला जातो. सुमारे 300 कीटकांच्या जातींमध्ये याचा वापर केला जातो.
  • त्याचा वापर करण्यापूर्वी शेतात आवश्यक आर्द्रता असणे फार महत्वाचे आहे.
  • या बुरशीचे काही बीज पुरेसा ओलावा असलेल्या किडीच्या शरीरावर अंकुरतात.
  • या बुरशी कीटकनाशकांचे शरीर खातात.
  • हे शेणखताबरोबर एकत्रितपणे मातीवर उपचार करण्यासाठी वापरले जाते.
  • हे उभ्या पिकांमध्ये फवारणी म्हणून देखील वापरले जाऊ शकते.
Share

कापूस पिकाच्या सुरुवातीच्या काळात कीड व रोगाचे व्यवस्थापन

10/06/2020 पर प्रकाशित किया गया
Pest and Disease management in early stage of cotton crop
  • कापूस पिकाच्या सुरुवातीच्या काळात बऱ्याच प्रकारचे कीटक आणि बुरशीजन्य रोगाचा प्रादुर्भाव होण्याची शक्यता असते आणि जर त्यांचे प्रतिबंधक उपाय योग्य वेळी घेतले तर ते फार चांगले नियंत्रित होऊ शकतात.
  • बुरशीजन्य रोगांच्या प्रभावी नियंत्रणासाठी कासुगामाइसिन 5% + कॉपर ऑक्सीक्लोराईड 45% डब्ल्यू.पी.  300 ग्रॅम / एकर किंवा थायोफेनेट मेथिल 70% डब्ल्यू.पी. 300 ग्रॅम / एकर किंवा केटाझिन 200 ग्रॅम / एकर किंवा ट्रायकोडर्मा विरिडि 1 किलो / बुरशीजन्य रोगांच्या नियंत्रणासाठी एफ.वाय.एम.मध्ये मिसळा. 
  • किडींच्या प्रभावी नियंत्रणासाठी एसीफेट 75% एस.पी.300 ग्रॅम / एकर + मोनोक्रोटोफॉस 400 मिली / एकर किंवा इमिडाक्लोरोड्रिड 17.8% एस.एल. 100 मिली / एकर किंवा एसीटामिप्रिड 20% एस.पी. किंवा बावरिया बेसियाना 500 ग्रॅम / एकरला फवारणी करावी.
Share

गहू खरेदीत मध्य प्रदेश, पंजाबला मागे टाकत देशातील पहिल्या क्रमांकाचे राज्य ठरले आहे

10/06/2020 पर प्रकाशित किया गया

मध्य प्रदेशातील शेतकऱ्यांनी गहू उत्पादनात मोठे यश संपादन केले आहे. कोरोना या जागतिक महामारीमुळे आणि देशव्यापी लॉकडाउन असूनही मध्य प्रदेश सरकारने गहू खरेदीप्रक्रियेत नवीन विक्रम नोंदविला आहे. याची घोषणा स्वत: शेतकरी कल्याण व कृषी विकास मंत्री कमल पटेल यांनी केली. याची घोषणा करत त्यांनी राज्यातील शेतकऱ्यांचे अभिनंदन केले आहे.

या विषयावर कृषिमंत्री म्हणाले की, “शेतकर्‍यांच्या परिश्रमांमुळेच आज आपले राज्य गहू खरेदीच्या बाबतीत देशात पहिल्या क्रमांकावर आले आहे. यावर्षी शेतकर्‍यांनी बरेच गहू उत्पादन केले आहे. मध्य प्रदेश सरकारने 128 लाख मेट्रिक टनापेक्षा जास्तीत जास्त गव्हाचे विक्रमी उत्पादन मिळवून, देशात प्रथम स्थान मिळवल्याचे स्पष्ट केेले आहे. पूर्वी गहू खरेदीच्या बाबतीत पंजाब राज्य प्रथम येत असे.

या गौरवशाली यशाबद्दल कृषिमंत्र्यांनी राज्यातील सर्व शेतकर्‍यांचे आणि गहू घेणाऱ्या अधिकारी-कर्मचारी यांच्या टीमचे अभिनंदन केले आहे. मंत्री श्री. पटेल म्हणाले की, “शेतकर्‍यांच्या कठोर परिश्रमांमुळे मध्य प्रदेश सरकारला सलग 7 वेळा कृषी कर्मण पुरस्कार मिळाला आहे”. यांसह त्यांनी भविष्यातही राज्यातील शेतकरी या मार्गाने राज्याचा अभिमान बाळगतील, असा विश्वास व्यक्त केला आहे.

स्रोत: मध्य प्रदेश कृषी विभाग

Share