Alternaria Leaf Spot in Cauliflower and Cabbage

15/01/2018 पर प्रकाशित किया गया

फुलकोबी आणि पानकोबीवरील आल्टर्नेरिआ (पानांवरील डागांचा रोग):-

लक्षणे:-

  • पानांवर लहान गडद पिवळ्या रंगाचे ठिपके उमटतात.
  • लवकरच हे ठिपके एकमेकात मिसळून निळसर गोल व्रण बनवतात.
  • या डागांच्या मध्यभागी केंद्रामध्ये निळसर रंगाची बुरशी वाढते.
  • लागण तीव्र झाल्यावर सर्व पाने गळून पडतात.
  • रोगग्रस्त फुलांवर आणि पानांवर गडद जांभळे, काळे-करडे डाग दिसतात.

नियंत्रण:-

  • प्रमाणित बियाणी वापरावी.
  • गरम पाण्यात (50OC) बीजसंस्करण करावे.
  • रोगाची लक्षणे दिसू लागताच मेन्कोजेब 3 ग्राम प्रति ली. पाण्याचे किंवा कॉपर ऑक्सी क्लोराईड 3 ग्राम प्रति लीटर पाण्याचे मिश्रण बनवून 10-15 दिवसांच्या अंतराने फवारावे.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Downy Mildew in Cucurbitaceae

14/01/2018 पर प्रकाशित किया गया

भोपळावर्गीय पिकांमधील केवळा (डाऊनी मिल्ड्यु) रोग:-

  • पानांच्या खालील भागावर पाणी भरलेले डाग उमटतात.
  • पानांच्या वरील भागावर कोणीय डाग उमटतात तसेच पानांच्या खालील भागावर देखील उमटतात.
  • सर्वात आधी डाग जुन्या पानांवर उमटतात आणि नंतर हळूहळू नवीन पानांवर उमटतात.
  • रोगग्रस्त वेलांवर फलधारणा होत नाही.

नियंत्रण:-

  • रोगग्रस्त पाने तोडून नष्ट करा.
  • रोगप्रतिरोधक जातीचे बियाणे वापरावे.
  • मेन्कोजेब 3 ग्राम प्रति ली. च्या मात्रेची पानांच्या खालील भागावर फवारणी करावी.
  • पीक चक्र वापरुन आणि शेताची साफसफाई करून रोगाची आक्रमकता आटोक्यात येते.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Maximum Control of Root rot in Gram(Chickpea)

13/01/2018 पर प्रकाशित किया गया

हरबर्‍यातील मूळ कुज रोगाचे प्रभावी नियंत्रण

शेतकर्‍याचे नाव:- हरिओम बहादुर सिंह

गाव:- लिम्बोदापार

तहसील आणि जिल्हा:- देपालपुर और इंदौर

शेतकरी बंधु हरिओम जी यांनी हरबर्‍यातील मूळ कुज आणि पांढर्‍या बुरशीच्या समस्येसाठी प्रोपीकोनाज़ोल 25% EC ची फवारणी केली. त्यामुळे हरबर्‍यावरील रोगाचा प्रभाव कमी झाला आहे आणि नवीन फुटवे देखील फुटू लागले आहेत.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Red Pumpkin Beetle in Cucurbitaceae

11/01/2018 पर प्रकाशित किया गया

भोपळावर्गीय पिकावरील लाल कीड:-

ओळख:-

  • अंडी गोलाकार, पिवळ्या- गुलाबी रंगाची असून थोड्या दिवसांनी नारंगी रंगाची होतात.
  • अंड्यांमधून निघणारा नवा लार्वा मळकट पांढर्‍या रंगाचा असतो. परंतु वाढ झालेला लार्वा 22 सेमी. लांब आणि पिवळट क्रीम रंगाचा असतो.
  • प्यूपा फिकट पिवळ्या रंगाचा असतो. तो जमिनीत 15 ते 25 मिमी. खोल असतो.
  • पूर्ण वाढ झालेले किडे 6-8 मिमी. लांब असून त्यांचे पंख चमकदार पिवळ्या लाल रंगाचे असतात आणि ते संपूर्ण शरीर झाकतात.

नुकसान:-

  • अंड्यातून निघालेले ग्रब मुळे, भूमिगत भाग आणि जमिनीला टेकलेल्या फळांना खातात.
  • त्यानंतर ग्रस्त मुळे आणि भूमिगत भागांवर मृतजीवी बुरशीचा हल्ला होतो. त्यामुळे अपरिपक्व फळे आणि वेली सुकतात.
  • किड्यांनी हल्ला केलेली फळे खाण्यास अयोग्य असतात.
  • किडे पानांना खाऊन भोके पाडतात.
  • रोपाच्या अवस्थेत वेली असताना किड्यांचा हल्ला झाल्यास ते कोवळी पाने खाऊन हानि पोहोचवतात. त्यामुळे रोपे मरतात.

नियंत्रण:-

  • खोल नांगरणी करण्याने जमिनीतील प्यूपा आणि ग्रब उघडे पडतात आणि सूर्यकिरणांनी मरतात.
  • बीजाला अंकुर फुटल्यावर रोपाच्या सर्व बाजूंनी जमिनीत कारटाप हायड्रोक्लोराईड 3 G चे दाणे पसरावेत.
  • किड्यांना एकत्र करून नष्ट करावे.
  • साईपरमेथ्रिन (25 र्इ.सी.) 1 मि.ली. प्रति लीटर पाणी + डायमिथोएट 30% ईसी. 2  मि.ली. प्रति लीटर पाणी या मात्रेची फवारणी करावी किंवा कार्बारिल 50% WP 3 ग्रॅम प्रति ली पाण्याचे मिश्रण फवारावे. पहिली फवारणी पेरणीनंतर 15 दिवसांनी आणि दुसरी फवारणी त्यानंतर 15 दिवसांनी करावी.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Cauliflower Diamondback Moth (DBM)

10/01/2018 पर प्रकाशित किया गया

फुलकोबीवरील डायमण्ड बॅक मोथची अळी

ओळख:-

  • अंडी पांढरट पिवळी आणि फिकट हिरव्या रंगाची असतात.
  • अळ्या 7-12 मिमी. लांब, फिकट पिवळट हिरव्या रंगाच्या असतात आणि त्यांच्या संपूर्ण शरीरावर बारीक रोम असतात.
  • वाढ झालेले किडे 8-10 मिमी. लांब, मातकट करड्या रंगाचे असतात आणि त्यांचे पंख फिकट गव्हाळ रंगाचे असतात आणि त्यांच्या आतील कडा पिवळ्या असतात.
  • वाढलेल्या माद्या पानांवर समूहाने अंडी घालतात.
  • पंखांवर पांढर्‍या रेषा असतात. पंख मिटल्यावर हिर्‍याचा आकार दिसतो.

नुकसान:-

  • लहान, सडपातळ हिरव्या अळ्या अंड्यातून निघाल्यावर पानांचा बाहेरील पृष्ठभाग खाऊन त्यात भोके पाडतात.
  • तीव्र हल्ला झाल्यावर पानांचा फक्त सांगाडा उरतो.

नियंत्रण:-

डायमण्ड बॅक मोथ रोखण्यासाठी फुलकोबीच्या प्रत्येक 25 ओळींनंतर 2 ओळी बोल्ड मोहरीच्या लावाव्यात. प्रोफेनोफ़ोस (50 र्इ.सी.) 3 मि.ली. प्रति लीटर पाणी मिश्रण फवारावे. स्पायनोसेड (25 एस. सी.) 0.5 मि.ली. प्रति ली. किंवा ईंडोक्साकार्ब 1.5 मि.ली. प्रति ली पाणी मिश्रण फवारावे. पहिली फवारणी पेरणीनंतर 25 दिवसांनी आणि दुसरी त्यानंतर 15 दिवसांनी करावी.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Shoot and Fruit Borer in Brinjal

09/01/2018 पर प्रकाशित किया गया

वांग्यावरील फळ आणि बुड पोखरणारी अळी

ओळख:-

  • मादी मॉथ वांग्याच्या रोपांच्या फांद्यांवर अंडी घालते.
  • मादी फिकट पिवळ्या रंगाची अंडी पानांच्या खालील बाजूस, खोडावर, फुले, कळ्यांवर किंवा फळांच्या खालील भागावर घालते.
  • अंड्यातून निघालेली अळी 15-18 मिमी. लांब फिकट पांढर्‍या रंगाची असते. वाढ झाल्यावर ती फिकट जांभळ्या रंगाची होते.
  • पूर्ण वाढ झालेले किडे पांढर्‍या रंगाचे असतात. त्यांचे पंख भुरकट रंगाचे असतात आणि त्यांच्यात जांभळी किंवा निळसर झाक असते.
  • अंड्यातून निघालेले लार्वा थेट फळाला भोक पाडून आत शिरतात.
  • लार्वा अवस्थेचे जीवन चक्र पूर्ण झाल्यावर ते खोद, वाळलेल्या फांद्या किंवा गळून पाडलेल्या पानांवर प्यूपा निर्माण करतात.
  • वातावरण उष्ण असल्यास फळ आणि बुड पोखरणार्‍या अळ्यांच्या संख्येत वाढ होते.

हानि:-

  • इस कीट के द्वारा हानि रोपाई के तुरंत बाद से लेकर अंतिम तुड़ाई तक होता है|
  • वयस्क मादा मक्खी पत्तियों की निचली सतह पर कलियों एवं फलों पर अंडे देती है|
  • प्रारंभिक अवस्था में छोटी गुलाबी ईल्ली रहनी एवं तने में छेद करके प्रवेश करती है जिसके कारण पौधे की शाखाएँ सुख जाती है|
  • बाद में इल्ली फलों में छेद कर प्रवेश करती है और गुदे को खा जाती है |

नियंत्रण:-

  • शेतात सतत वांग्याचे पीक न घेता पीक चक्र वापरा.
  • भोके पडलेली फळे तोडून नष्ट करा.
  • कीड रोखण्यासाठी साईपरमेथ्रिन 25% EC (0.5 मिली. प्रति ली. पानी) किंवा क्लोरोपाईरिफोस 20% EC (4 मिली. प्रति ली पाणी) मिश्रण पेरणीनंतर 35 दिवसांपासून दर 15 दिवसांनी फवारावे.
  • किडीच्या प्रभावी नियंत्रणासाठी कीटकनाशकाच्या फवारणीपुर्वी भोके पडलेली फळे तोडावीत.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Better flowering and growth in Gram(Chickpea)

08/01/2018 पर प्रकाशित किया गया

हरबर्‍याचा चांगला फुलोरा आणि विकास

शेतकर्‍याचे नाव:- ओमप्रकाश पाटीदार

गाव:- पनवाड़ी

तहसील आणि जिल्हा:- शाजापुर

शेतकरी बंधु ओम प्रकाश जी यांनी 4 एकर क्षेत्रात हरबरा लावला आहे. त्यावर त्यांनी ह्यूमिक अॅसिड 15 ग्राम प्रति पम्प फवारले. त्यामुळे फुलांची संख्या वाढली आणि रोपांची वाढ देखील अधिक झाली. हयुमिक अॅसिड पाण्यात पूर्णपणे विरघळते. त्याच्यामुळे रोपाला अधिक व्हिटामिन मिळतात आणि फॉस्फरसची उपलब्धता वाढते. ते कोशिकांच्या विभाजनाला गती देते आणि रोपाचा वाढीला प्रोत्साहन देते. ते मुळांच्या विकासाला आणि शुष्क पदार्थांच्या वाढीलाही पोषक असते. त्याच्या उपयोगाने पोषक तत्वे चांगल्या प्रकारे शोषली आणि वापरली जातात. त्यामुळे उत्पादनाची गुणवत्ता वाढते.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Role of Copper in Plant

08/01/2018 पर प्रकाशित किया गया

रोपांच्या विकासात कॉपरची भूमिका:- रोपांच्या निरोगी विकासासाठी कॉपर हा अत्यावश्यक घटक आहे. इतर लाभांव्यतिरिक्त, कॉपर अनेक एंझाइम प्रक्रियांमध्ये भूमिका बजावते. ते क्लोरोफिलच्या निर्मितीसाठी महत्वाचे असते.

कॉपरची कार्ये:- कॉपर रोपांमध्ये लिग्निन संश्लेषणासाठी आवश्यक असलेले काही एंझाइम्स सक्रिय करते. ही एंझाइम्स प्रणालींसाठी आवश्यक असतात. प्रकाश संश्लेषणाच्या प्रक्रियेत, रोपांच्या श्वसनासाठी आणि कार्बोहाइड्रेट आणि प्रोटीनच्या चयापचयासाठी ती आवश्यक असतात. कॉपर  भाजांचा स्वाद वाढवते आणि फुलांचे रंग गडद करते.

अभावाची लक्षणे:- कॉपर स्थिर असते. याचा अर्था असा की त्याच्या अभावाची लक्षणे नव्याने उगवलेल्या पानांमध्ये दिसून येतात. पिकानुसार लक्षणे वेगवेगळी असतात. सहसा पाने वाकडी होणे आणि सर्व किंवा नव्या पानांच्या शिरांमध्ये थोडी पिवळी झाक येणे सुरूवातीचे लक्षण एसते. पानांच्या पिवळ्या पाडलेल्या भागात आणि विशेषता कडावर क्षयाचे डाग पडतात. पुढे ही लक्षणे वाढत जाऊन नवीन पाने लहान आकाराची, कमी चमकदार दिसतात आणि काही वेळा पाने सुकतात.  फांद्यांची वाढ खुंटल्याने कोंवात क्षय होऊन ते मरतात. सहसा रोपाच्या खोडाची लांबी पानांजवळ कमी होते. फुलांचा रंग फिकट होतो. पोटॅशियम, फॉस्फरस किंवा इतर सूक्ष्म पोषक तत्वांची अतिरिक्त मात्रा अप्रत्यक्षपणे कॉपरच्या अभावाचे कारण असू शकते. तसेच जमीनीची पीएच श्रेणी उच्च असल्यास त्यानेही कॉपरचा अभाव होऊ शकतो.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Stem and bulb nematode in Onion and Garlic

06/01/2018 पर प्रकाशित किया गया

 

कांदा आणि लसूणच्या खोड आणि कंदामधील सूत्रकृमी:- सूत्रकृमी रोपाच्या मुख किंवा जखमांमार्फत रोपांमध्ये प्रवेश करते आणि रोपांमध्ये गाठी किंवा रोगट वाढ निर्माण करतात. त्यामुळे बुरशी आणि जिवाणू यासारख्या माध्यमिक रोगकारकांना रोपात प्रवेश मिळतो. वाढ खुंटणे, कंद रंगहीन होणे व सूज येणे ही सूत्रकृमीच्या लागणीची लक्षणे आहेत.

उपाय:- •

  • रोगयुक्त कंद बियाण्यासाठी ठेवू नयेत.
  • शेत आणि उपकरणे स्वच्छ ठेवणे आवश्यक आहे कारण सूत्रकृमी लागण झालेल्या रोपांच्या अवशेषात जीवंत राहतात आणि पुन्हा उत्पन्न होतात.
  • सूत्रकृमींच्या चांगल्या नियंत्रणासाठी कार्बोफ्यूरॉन 3% दाणेदार @ 10 किग्रॅ / एकर जमिनीत मिसळून द्यावे.
  • सूत्रकृमींच्या के कार्बनिक नियंत्रणासाठी निंबाची पेंड @ 200 किग्रॅ / एकर जमिनीत मिसळून द्यावी.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Fertilizer and Manure in Guava trees

06/01/2018 पर प्रकाशित किया गया

पेरुच्या झाडांसाठी खते आणि उर्वरके:- शेणखत 50 किलो आणि नायट्रोजन, फॉस्फरस आणि पोटाशची प्रत्येकी 1 किलो मात्रा दोन समान भागात मार्च आणि ऑक्टोबरमध्ये द्यावी. अधिक उत्पादनासाठी यूरिया 1% + झिंक सल्फेट 0.5% चे मिश्रण मार्च आणि ऑक्टोबर मध्ये फवारावे. बोरानचा अभाव (पाने लहान असणे, फळे फाटणे, फळे कडक होणे) दूर करण्यासाठी बोरेक्स 0.3% फुले आणि फळे लागण्याच्या वेळी फवारावे.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share