- चारोळी मध्ये प्रथिने भरपूर प्रमाणात आढळतात, त्याव्यतिरिक्त, त्यात व्हिटॅमिन सी, व्हिटॅमिन बी 1, व्हिटॅमिन बी 2 देखील पुरेसे असते.
- बी 1, बी 3 चारोळीमध्ये आढळते यामुळे केसांची वाढ हाेते.
- चारोळी एक अतिशय प्रभावी सौंदर्य उत्पादन आहे. याच्या वापरामुळे चेहऱ्यावर चमक येते आणि मुरुम साफ होतात. जर चेहऱ्यावर डाग पडला असेल तर तो बारीक करून बाधित भागावर लावा त्याने चेहरा स्वच्छ होतो.
- त्याच वेळी, त्यातून तयार झालेल्या तेलात अमीनो ॲसिडस् आणि स्टीरिक ॲसिड देखील आढळतात.
- चारोळीच्या वापरामुळे पाचन क्रिया मजबूत होते आणि पाचक बद्धकोष्ठतेची समस्या दूर होते.
वांग्याच्या पिकाचे जिवाणूजन्य रोगांपासून कसे संरक्षण करावे
- शेत स्वच्छ ठेवा आणि संक्रमित झाडे गोळा करुन नष्ट करा.
- पीक चक्रात फुलकोबी, कोबी, मोहरी, मुळा या पिकांचा अवलंब केल्यास हा आजार नियंत्रित केला जाऊ शकतो.
- पंतसम्राट वाण या रोगास सहन करते.
- त्याचे रक्षण करण्यासाठी, शेवटच्या नांगरणी किंवा पेरणीच्या वेळी, 1 किलो ट्रायकोडर्मा विरीडी 6-8 टन बारीक कुजलेल्या शेणखतामध्ये मिसळून एक एकर शेतात पसरवा आणि शेतात ओलावा ठेवा.
- या आजाराच्या प्रतिबंधासाठी, कासुगामायसिन 5% + कॉपर ऑक्सीक्लोराईड 45% डब्ल्यू.पी. 250 ग्रॅम किंवा स्ट्रेप्टोमाइसिन सल्फेट आय.पी. 90% + टेट्रासाइक्लिन हायड्रोक्लोराईड 10% डब्ल्यू / डब्ल्यू 20 ग्रॅम किंवा कासुगामाइसिन 3% एस.एल. 300 मिली 200 लिटर पाण्यात मिसळून मुळांजवळ आळवणी करा.
- जैविक पद्धतीने 200 लिटर पाण्यात 1 किलो स्यूडोमोनस फ्लूरोसीन्स प्रति एकर वनस्पतींच्या मुळांजवळ ड्रिंचिंग करा.
मध्य प्रदेशातील सोयाबीनच्या सुधारित वाणांचे ज्ञान
- एन.आर.सी. -7 (अहिल्या -3): ही मध्यम-मुदतीची वाण आहे. जी सुमारे 90-99 दिवसांत पिकते. एकरी 10 ते 12 क्विंटल उत्पादन मिळते. रोपांच्या मर्यादित वाढीमुळे, कापणीच्या वेळी सुविधा असते, तसेच या जातींमध्ये परिपक्व झाल्यानंतर फळे फुटत नाहीत आणि परिणामी उत्पादनात तोटा होत नाही. या जातीचे मुख्य वैशिष्ट्य म्हणजे ते भुंगे आणि खोड माशीला सहनशील आहे.
- एन.आर.सी. -12 (अहिल्या -2): ही मध्यम-मुदतीची वाण, जी सुमारे 96 ते 99 दिवसांत तयार होते. यात गार्डल भुंगे आणि खोड माशीची सहनशील वैशिष्ट्ये आहेत आणि पिवळ्या मोजेक रोगांवर प्रतिरोधक आहे.
- एन.आर.सी.-37 ((अहिल्या-4): ही वाण 99-105 दिवसांंत तयार केली जाते. त्याची उत्पादन क्षमता एकरी 8-10 क्विंटल आहे.
- एन.आर.सी. -86: ही सुरुवातीची वाण 90 ते 95 दिवसांत पिकते आणि एकरी सुमारे 8 ते 10 क्विंटल उत्पादन होते. ही वाण भुंगे आणि खोड माशीला प्रतिरोधक आहे आणि मूळकूज आणि शेंगांवरील करपा रोगास मध्यम प्रतिरोधक आहे.
- जे.एस. 20-34: एकरी 8 ते 10 क्विंटल उत्पादन मिळते आणि मध्यम-मुदतीची वाण सुमारे 87 दिवसांत पिकविली जाते. मूळकूज आणि पानांवर डाग रोगासाठी प्रतिरोधक आहे. ही वाण कमी आणि मध्यम पावसासाठी उपयुक्त आहे तसेच हलकी ते मध्यम जमिनीसाठी सुध्दा उपयुक्त आहे.
- जे.एस. 20-29: त्याचे उत्पादन सुमारे 10 ते 12 क्विंटल / एकर आहे, जे साधारण 90 ते 95 दिवसांत पिकते. पिवळ्या रंगाचा मोज़ेक एक प्रकारचा विषाणूजन्य रोग आहे आणि मूळकूज साठी प्रतिरोधक आहे.
- जे.एस. 93-05: या प्रकारचे सोयाबीन 90-95 दिवसांत तयार केले जाते. त्याच्या शेंगामध्ये चार दाणे असतात. या जातीची उत्पादन क्षमता अंदाजे 8-10 क्विंटल / एकर आहे.
- जे.एस. 95-60: ही सुरुवातीची वाण 80-85 दिवसांत पिकते, एकरी 8 ते 10 क्विंटल उत्पादन मिळते.हे मध्यम उंचीचे वन आहे याच्या शेंगा सहसा फुटत नाहीत.
शेतकऱ्यांचा नफा वाढेल, खरीप पिकांच्या आधारभूत किंमतीत वाढ करण्याची तयारी सुरू आहे
कोरोना संकटाच्या वेळी, शेतकर्यांसाठी आणखी एक चांगली बातमी समोर येत आहे. वृत्तानुसार, शेतकऱ्यांना अतिरिक्त लाभ देण्यासाठी केंद्र सरकार आता खरीप पिकांच्या किमान आधारभूत किंमतीत वाढ करण्याच्या विचारात आहे. असे झाल्यास धान्य, कापूस, डाळी या पिकांचे आधारभूत मूल्य वाढेल.
या संदर्भात कृषी खर्च आणि किंमती आयोगाने (सी.एसी.पी.) आपला अहवाल केंद्र सरकारकडे सादर केला आहे. आता हा अहवाल केंद्रीय मंत्रिमंडळासमोर ठेवला जाईल. या शिफारसी मान्य झाल्यास शेतकऱ्यांच्या पिकाला जास्त भाव मिळेल व त्यांचे उत्पन्न वाढेल.
मीडिया रिपोर्टनुसार, सी.एसी.पी.ने 17 खरीप पिकांच्या आधारभूत किंमतीत वाढ करण्याची शिफारस केली असून, धान्य हे सर्वात प्रमुख आहे. सी.एसी.पी.ने धान्य एम.एस.पी.ला 2.9% ने वाढवून 1888 रुपये प्रतिक्विंटल करण्याची शिफारस केली आहे. माहीत आहे की, सद्यस्थितीत भात एम.एस.पी. प्रति क्विंटल 1815 रुपये आहे.
सी.एसी.पी.ने कापसाचा एम.एस.पी. प्रतिक्विंटल 260 रुपयांनी वाढवण्याची शिफारस केली आहे. तूर, उडीद आणि मूगडाळ यांच्यासह मुख्य डाळींनाही एम.एस.पी. वाढविण्याची शिफारस केली गेली आहे. त्याअंतर्गत तूरडाळ 200 रुपये प्रतिक्विंटल, उडीदडाळ 300 रुपये प्रति क्विंटल, मूगडाळ 146 रुपये प्रतिक्विंटल करण्यात आली आहे.
स्रोत: कृषि जागरण
Shareवांग्याच्या पिकांमध्ये जिवाणूजन्य मर रोग कसा ओळखावा
- दुपारी, झाडे कोमेजलेली दिसतात आणि ती रात्री निरोगी दिसतात, परंतु झाडे लवकरच मरतात.
- या आजाराची विशिष्ट लक्षणे म्हणजेच वनस्पतींचे कुजणे, वाढ खुंटणे, पाने पिवळसर होणे आणि शेवटी संपूर्ण झाडाचा सुकून मरणे.
- या रोगाचा उद्रेक सहसा फुले किंवा फळांच्या अवस्थेत होतो.
- खालची पाने सुकून जातात आणि कोमेजण्यापूर्वी खाली पडतात.
- मुळांचा रंग आणि देठाचा खालचा भाग गडद तपकिरी होतो.
- कापल्यानंतर खोडामधून पांढरा पिवळसर दुधाळ स्त्राव बाहेर पडतो.
मिरची पिकांमध्ये एफिड (मावा) किडीची ओळख व प्रतिबंध
- मावा लहान कोमल शरीराचे कीटक असतात. जे पिवळे, तपकिरी किंवा काळ्या रंगाचे असू शकतात.
- ते सहसा लहान पाने आणि कोंबांच्या कोप-यात क्लस्टर तयार करून वनस्पतींपासून रस शोषतात आणि चिकट स्त्राव सोडतात, ज्यामुळे बुरशीजन्य रोग होण्याची शक्यता वाढते.
- गंभीर संसर्गामुळे पाने व फांद्या कोरडे किंवा पिवळसर होऊ शकतात.
- मावा कीटक टाळण्यासाठी थायोमेथोक्सोम 25 डब्ल्यू.जी. 100 ग्रॅम किंवा इमिडाक्लोप्रिड 17.8% एस.एल. 80 मिली प्रति 200 एकर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.
- बवेरिया बेसियाना 250 ग्रॅम प्रति एकर सेंद्रीय पद्धतीने वापरा किंवा वरील कीटकनाशकांसह मिश्रित देखील वापरले जाऊ शकते.
मध्य प्रदेशमध्ये 27 वर्षानंतर मोठा टोळ (किडे) हल्ला, कोट्यवधी मूग पिकांना धोका
पिकांचा सर्वात मोठा शत्रू टोळांनी (किड्यांनी) बर्याच वर्षानंतर मध्य प्रदेशात जोरदार सुरुवात केली. टोळांचा (किड्यांचा) इतका मोठा हल्ला मध्य प्रदेशात 27 वर्षानंतर झाला असल्याचे, कृषी विभागाच्या अधिकाऱ्यांचे म्हणणे आहे. एवढेच नव्हे, तर हा हल्ला पावसाळ्यापर्यंतही सुरू राहण्याची अपेक्षा आहे.
पाकिस्तानपासून राजस्थान आणि मालवा निमाड येथून मध्य प्रदेशात दाखल झालेल्या या टोळांचा (किड्यांचा) संघ मध्य प्रदेशातील अनेक भागांत पसरला आहे. यापासून बचाव करण्यासाठी शेतकरी ड्रम, थाळी, फटाके आणि स्प्रे वापरत आहेत, जेणेकरुन हे संघ पळून गेले पाहिजेत.
कृषी तज्ज्ञांच्या मते, या समस्येवर वेळीच नियंत्रण न ठेवल्यास 8000 कोटी रुपयांच्या मुगाची पिके नष्ट होऊ शकतात. एवढेच नव्हे, तर कापूस आणि मिरची पिकांचा धोकाही कायम आहे.
तथापि, ही अडचण टाळण्यासाठी शेतकऱ्यांनी रात्री त्यांच्या पातळीवर गट तयार करुन शेतांचे निरीक्षण केले पाहिजे, कारण टोळ (किडे) रात्रीच्या वेळी 7 ते 9 या दरम्यान शेतात बसून पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान करतात.
याव्यतिरिक्त, जेड्सॉपर पथक आल्यावर टोळ (किडे) थाळी वाजवणे, ढोल वाजवणे, डीजे वाजवून, रिक्त कथील डबे वाजवून, फटाके फोडून, ट्रॅक्टर सायलेन्सर काढून शेतात मोठ्या प्रमाणात आवाज देऊन टोळ (किडे) टोळ्यांना (किड्यांना) पुढे नेतात.
स्रोत: NDTV
Shareपपईच्या पीेक पानांवरील डागांचे रोग नियंत्रित कसे करावे?
- हा पर्ण रोग हा विषाणूंमुळे होतो आणि या रोगाचा प्रसार वेक्टर पांढर्या माशीद्वारे केला जातो.
- पानांचा रस घेताना, ही माशी देखील विषाणू मिळवते आणि निरोगी पानांचे शोषण करताना त्यामध्ये विषाणू संक्रमित करते.
- यावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी डाइफेनथूरोंन प्रति 15 लिटर पाण्यात 50% डब्ल्यू.पी. 15 ग्रॅममध्ये विरघळली जाते.
- पायरिप्रोक्सिफ़ेन 10% + बाइफेन्थ्रिन 10% ई.सी. 15 मिली किंवा एसिटामिप्रिड 20% एस.पी. 8 ग्रॅम प्रति 15 लिटर पाण्यात विरघळल्यानंतर पानांवर शिंपडा.
कापूस शेतात अतिरिक्त रोपे काढून टाकण्याचे आणि लावण्याचे महत्त्व जाणून घ्या?
- शेतात कापूस पेरल्यानंतर दहा दिवसांनंतर काही बियाणे वाढत नाहीत आणि काही झाडे वाढल्यानंतर मरतात.
- हे बर्याच कारणांमुळे असू शकते. उदाहरणार्थ, बियाणे सडणे, खोलीत बियाणे पेरणे, कोणत्याही किडीद्वारे बियाणे खाणे किंवा पुरेसा ओलावा न मिळणे इ.
- या रिकाम्या जागांवर, वनस्पती वाढत नसल्यास उत्पादनांवर त्याचा थेट परिणाम होतो, म्हणून या ठिकाणी पुन्हा बियाणे पेरले पाहिजेत. या क्रियेस गॅप फिलिंग असे म्हणतात.
- कापूस शेतात रांगेत असलेल्या वनस्पतींमधील अंतर समान असले पाहिजे. ही रिक्त जागा भरण्याच्या प्रक्रियेस गॅप फिलिंग असे म्हणतात.
- गॅप फिलिंगमुळे वनस्पतींमधील अंतर समान राहते. ज्यामुळे कापसाचे उत्पादन चांगले हाेते.
- दुसरीकडे, पेरणीच्या वेळी एकापेक्षा जास्त बियाणे एकाच ठिकाणी पडल्यास एकाच ठिकाणी जास्त झाडे वाढतात.
- जर ही झाडे वेळेत काढली गेली नाहीत तर त्याचा थेट परिणाम आमच्या उत्पादनावर होतो.
- ही जास्तीत जास्त झाडे काढण्याच्या क्रियेला पातळ (थिन्निंग) असे म्हणतात. कापूस पिकांच्या पेरणीनंतर 15 दिवसांनी पातळ केले जाते. जेणेकरून झाडांना योग्य प्रमाणात खत मिळेल आणि झाडे व्यवस्थित वाढू शकतील.
वांग्याच्या पिकांमध्ये निमाटोडचा उद्रेक
- मातीत राहणाऱ्या निमाटोडस् मुळे वांग्याच्या झाडांच्या मुळांमध्ये गाठी तयार होतात.
- जेव्हा त्याचा उद्रेक होतो तेव्हा, झाडांंचे मूळ पोषकद्रव्ये शोषण्यास सक्षम नसते. यामुळे फुले व फळांची संख्या कमी होत आहे.
- पाने पिवळ्या रंगाची होऊ लागतात आणि संपूर्ण वनस्पती लहान राहते.
- जास्त संसर्गामुळे वनस्पती मरून पडते.
- जिथे ही समस्या उद्भवते त्या शेतात वांगी, मिरची आणि टोमॅटोची पिके 2-3 वर्षे लावू नयेत.
- उन्हाळ्यात रोगग्रस्त शेतात खोल नांगरणी करा.
- वांगी पिकांच्या 1-2 पंक्तीं दरम्यान झेंडू लावा.
- लावणीपूर्वी प्रति एकर 10 किलो दराने कार्बोफ्यूरान 3% धान्य घालावे.
- नेमाटोड्सच्या जैविक नियंत्रणासाठी 200 किलो निंबोळी किंवा 2 किलो वर्टिसिलियम क्लैमाइडोस्पोरियम किंवा 2 किलो पैसिलोमयीसिस लिलसिनस किंवा 2 किलो ट्राइकोडर्मा हरजिएनम घेवून100 किलो चांगल्या कुजलेल्या शेणामध्ये मिक्स करावे.