Why, when and how to add mycorrhiza in the field :- 

17/10/2019 पर प्रकाशित किया गया

शेतात मायकोरायझा का, केव्हा आणि कसे घालावेत

शेतात मायकोरायझा का, केव्हा आणि कसे घालावेत

  • मायकोरायझा रोपांच्या मूळसंस्थेच्या वाढ आणि विकासासाठी साहाय्य करतात.
  • ते मातीतील फॉस्फेट पिकापर्यंत पोहोचवण्यास मदत करतात.
  • ते मातीतील नायट्रोजन, पोटॅशियम,लोह, मॅंगनीज,मॅग्नेशियम, तांबे,जस्त, बोरॉन, सल्फर आणि मोलिब्डेनम यासारख्या पोषक तत्वांना मुळांपर्यंत पोहोचवतात. त्यामुळे रोपांना अधिक मात्रेत पोषक तत्वे मिळतात.
  • ते रोपांना चिवट बनवतात. त्यामुळे रोपे अनेक रोग, पाण्याचा अभाव इत्यादी काही अंशी सहन करू शकतात.
  • ते पिकाची प्रतिकारशक्ती वाढवतात. त्यामुळे उत्पादनाची गुणवत्ता वाढते.
  • मायकोरायजा मुळांचा पसारा वाढवतात. त्यामुळे पीक जास्त जागेतून पाणी शोषू शकते.
  • मृदा उपचार –  50 किलो उत्तम प्रतीचे शेणखत/कम्पोस्ट खत/गांडूळ खत/ शेतातील मातीत @ 4 किलो मायकोरायजा मिसळून ती मात्रा पेरणी/ पुनर्रोपणापूर्वी मातीत मिसळावी.
  • पेरणीनंतर 25-30 दिवसांनी उभ्या पिकात वरीलप्रमाणे मिश्रण भुरभुरावे.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत  पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Aphid of Cucumber

17/10/2019 पर प्रकाशित किया गया

काकडीवरील मावा

  • शिशु आणि वाढ झालेले किडे कोवळ्या नासपतीच्या आकाराचे आणि काळ्या रंगाचे असतात.
  • शिशु आणि वाढ झालेल्या किड्यांच्या झुंडी पानांच्या खालील बाजूच्या पृष्ठभागावर चिकटून राहतात आणि पानांच्या उतींमधून रस शोषतात.
  • रोपांचे ग्रस्त पिवळे पडून, कोमेजून, मुडपतात. हल्ला तीव्र असल्यास पाने वाळतात आणि हळूहळू पूर्ण रोप सुकते.
  • फळांचा आकार आणि गुणवत्ता घटते.
  • माव्याकडून पानांच्या पृष्ठभागावर किंवा रोपाच्या टोकाकडे चिकटा स्रवला जातो. त्यावर भुरा बुरशी विकसित होते. त्यामुळे प्रकाश संश्लेषणाची क्रिया प्रभावित होते आणि रोपाची वाढ खुंटते.
  • भुरा बुरशीने ग्रस्त फळे अनाकर्षक असतात. त्यांना कमी किंमत मिळते.
  • प्रोफेनोफॉस 50% ईसी @ 400 मिली / एकर किंवा
  • अ‍ॅसिटामिप्राइड 20% एसपी 40-80 ग्रॅम / एकर किंवा
  • अ‍ॅसफेट 50% + इमिडाक्लोप्रिड8% एसपी @ 300 ग्रॅम / एकर

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत  पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Control of Fusarium Wilt in Gram

12/10/2019 पर प्रकाशित किया गया

हरबर्‍यातील मर रोगाचे नियंत्रण करण्यासाठी उपाययोजना:-

हरबर्‍यातील मर रोग फ्यूजेरियम ओक्सीस्पोरस बुरशीमुळे होतो. त्यासाठी उष्ण आणि आर्द्र वातावरण अनुकूल असते. या रोगाच्या प्रतिबंधासाठी पुढील खबरदारीची उपाययोजना करावी:-

  • सहा वर्षांचे पीक चक्र अवलंबावे.
  • पावसाळ्यात शेतातील ओलीचे संरक्षण करावे.
  • खोल पेरणी (6-7 इंच) करून शेत सपाट करावे.
  • रोगमुक्त बियाणे वापरावे.
  • रोग प्रतिरोधक वाणे वापरावीत.
  • कार्बोक्सीन 37.5 % + थायरम 37.5 % @ 3 ग्रॅम/किलो बियाणे किंवा ट्रायकोडर्मा विरिडी @ ग्रॅम/किलो बियाणे वापरुन बीजसंस्करण करावे.
  • तापमान अधिक असताना पेरणी करू नये. ऑक्टोबर महिन्याच्या दुसर्‍या किंवा तिसर्‍या आठवड्यात पेरणी करावी.
  • नोव्हेंबरमध्ये सिंचन करावे.
  • पीक 15 दिवसांचे असताना माइकोरायज़ा @ 4 किलो प्रति एकर फवारावे.
  • फुलोरा येण्यापूर्वी थायोफिनेट मिथाईल 75% @ 300 ग्रॅम/एकर फवारावे.
  • घाटे विकसित होण्याच्या वेळी प्रोपिकोनाझोल 25% @ 125 मिली/ एकर फवारावे.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्यां पर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Soil Preparation for Potato Cultivation

12/10/2019 पर प्रकाशित किया गया

बटाट्याच्या पिकासाठी जमिनीची मशागत:-

  • बटाट्याच्या पिकात उत्तम कंद बनण्यासाठी भुसभुशीत जमीन आवश्यक असते.
  • बटाट्याचे पीक रब्बीच्या हंगामात घेतले जाते. खरीपाच्या पिकाच्या काढणीनंतर 20-25 से.मी. खोल नांगरणी करून मातीला पालटावे.
  • त्यानंतर 2-3 वेळा दाताळे आडवे फिरवावे किंवा 4-5 वेळा देशी नांगराने नांगरणी करावी.
  • एक दोन वेळा वखर फिरवून जमिनीला सपाट करणे आवश्यक असते.
  • पेरणीच्या वेळी पुरेशी ओल असणे आवश्यक असते.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्यां पर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Why & how to apply FYM in soil?

11/10/2019 पर प्रकाशित किया गया

शेतात सेंद्रिय खत (एफवायएम) कसे आणि का मिसळावे

  • देशभरातील शेतजमिनीपैकी 11% ते 76% पर्यन्त जमिनीत कार्बनिक कार्बनचा अभाव आढळून येतो.
  • शेणखत कार्बनिक कार्बनचा उत्तम स्रोत आहे.
  • मृदेतील जैविक कार्बन मातीची उर्वरकतेचा प्रमुख कारक आहे. त्यामुळे रोपांच्या योग्य वाढीसाठी आवश्यक असलेल्या जलधारण क्षमता, सरंध्रता यात सुधारणा होते.
  • शेणखत हे कार्बनिक खत आहे. ते शेतीत उर्वरकाप्रमाणे वापरले जाते. ते शेताची उर्वरकता वाढवते. उत्तम प्रतीच्या शेणखतात सामान्यता5% नायट्रोजन, 0.2% फॉस्फरस 0.5% आणि पोटॅश असते.
  • ते मातीतील सूक्ष्म पोषक तत्वे आणि पादप पोषक तत्वांची पूर्तता करते आणि त्यांची उपलब्धता वाढवते.
  • विघटनाच्या वेळी उत्सर्जित होणारा कार्बन डायऑक्साइड (CO2) आणि उष्णता मातीतील हानिकारक बुरशी आणि कीड नष्ट करतात.
  • पावसाच्या पाण्यामुळे लीचिंग होऊन मातीतील पोषक तत्वे नष्ट होतात. त्यामुळे नांगरणीपुर्वी शेतात उत्तम प्रतीचे शेणखत 8-10 टन प्रति एकर या प्रमाणात चांगल्या प्रकारे मिसळून द्यावे.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत  पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Green house

11/10/2019 पर प्रकाशित किया गया

हरितगृह (ग्रीनहाऊस)

  • हरितगृह (ग्रीनहाऊस) हा ज्याचे छत पारदर्शक आहे असा सांगाडा असतो. त्यात पेरले जाणारे पीक आंतरिक कार्ये सहजपणे करता येतील अशा प्रकारे नियंत्रित वातावरणात केले जाते.

हरितगृहाचे (ग्रीनहाऊस) लाभ:-

  • हरितगृहात (ग्रीनहाऊस) अनुकूलतेनुसार नियंत्रित वातावरण पुरवून चार ते पाच भाज्या वर्षभर सहजपणे लावल्या जाऊ शकतात.
  • त्याद्वारे प्रति एकक क्षेत्रात उत्पादकता वाढवता येऊ शकते, तसेच उच्च गुणवत्ता प्राप्त होते.
  • हरितगृहात पाणी, उर्वरके, बियाणी आणि रासायनिक औषधे अधिक चांगल्या प्रकारे वापरता येतात.
  • त्यामध्ये कीड आणि रोगांचे नियंत्रणदेखील सहजपणे करता येते.
  • हरितगृहात बीजअंकुरणाची टक्केवारी अधिक असते.
  • हरितगृहात भाज्या लावलेल्या नसताना हरितगृहाने शोषलेल्या उष्णतेचा वापर उत्पादने सुकवण्यासाठी आणि इतर संबंधित कार्यांसाठी केला जातो.
  • रोपांना सिंचन, वातावरणाचे नियंत्रण आणि अन्य कार्ये कॉँम्प्यूटरद्धारा स्वनियंत्रित प्रकारे केली जातात.

Share

Importance of Zinc

10/10/2019 पर प्रकाशित किया गया

जस्ताचे (झिंक) महत्व

  • भारतातील शेतजमिनीपैकी 50% जमिनीत जस्ताचा (झिंक) अभाव आढळतो. हे प्रमाण 2025 पर्यन्त 63% एवढे होईल.
  • मातीत जस्ताचा अभाव असल्यास त्या मातीत उत्पादित केलेल्या पिकातही जस्ताचा अभाव असतो असे अभ्यासांद्वारे आढळून आले आहे. IZAI नुसार भारताच्या 25% लोकसंख्येत जस्ताचा अभाव आढळतो.
  • भारतात जस्त (झिंक – Zn) हे पिकाच्या उत्पादनातील घटीस जबाबदार असलेले चौथे सर्वात महत्वपूर्ण तत्व मानले जाते. ते आठ आवश्यक सूक्ष्म पोषक तत्वांपैकी एक आहे.
  • जस्ताच्या अभावामुळे पिकाच्या उत्पादनात आणि गुणवत्तेत मोठी घट येऊ शकते. जस्ताच्या अभावाची लक्षणे रोपांमध्ये आढळून येण्यापूर्वीच उत्पादनात 20% पर्यंत घट होते असे आढळून आले आहे.
  • जस्त रोपाच्या विकासासाठी महत्वाचे असते. रोपांमधिल अनेक एंझाइम्स आणि प्रोटीन्सचा जस्त हा एक प्रमुख घटक असतो. त्याचबरोबर जस्त रोपांच्या विकासाशी संबंधित हार्मोन्स निर्माण करते. त्यामुळे पेरांचा आकार वाढतो.
  • सहसा क्षार, खडकाळ जमिनीत जस्ताचा अभाव असतो.
  • नव्याने फुटलेली पाने लहान आकाराची असतात आणि त्यांच्या शिरांमधील भाग करड्या रंगाचा होतो.
  • जमिनीत 20 किलो ग्रॅम प्रति एकर या प्रमाणात झिंक सल्फेट वापरुन संभाव्य हानीला आळा घालता येतो.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत  पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Importance of Iron in Crop Production

10/10/2019 पर प्रकाशित किया गया

पिकाच्या भरघोस उत्पादनासाठी लोह तत्वाचे महत्त्व

  • पिकाच्या भरघोस वाढी आणि उत्पादनासाठी लोह तत्व (Fe) आवश्यक असते. रोपातील ऊर्जा हस्तांतरण आणि नायट्रोजन फिक्सेशनसाठी उपयुक्त अनेक एंझाईम्समधील तो एक घटक आहे.
  • सामान्यता अधिक pH मान असलेल्या मातीत लौह तत्वाचा आभास आढळून येतो कारण अशा मातीत रोपास लोह तत्व उपलब्ध होत नाही.
  • नव्याने फुटलेल्या पानांमध्ये क्लोरोफिलचा अभाव किंवा रंगविहीनता आढळून येते.
  • पाने खालील बाजूने फिकट पिवळ्या, करड्या रंगाची होऊ लागतात. तसेच मध्यशिरांच्या वरील आणि खालील बाजूस करडेपणा वाढू लागतो.
  • चिलेटेड आयर्नचे मिश्रण @150-200 ग्रॅ/ एकर या प्रमाणात पानांवर फवारून लोह तत्वाच्या अभावास दूर करता येते.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत  पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Flower Promotion in Cotton

09/10/2019 पर प्रकाशित किया गया

कापसामधील फुलोरा वाढवण्यासाठी सूचना

  • कोणत्याही पिकाच्या संदर्भात फुलोरा येण्याची अवस्था अत्यंत महत्वाची असते.
  • खालीलपैकी काही उत्पादने वापरून पिकावरील फुलांची संख्या वाढवणे शक्य असते.
  • होमोब्रासिनोलॉइड04% डब्लू/डब्लू 100-120 मिली/ एकर फवारावे
  • समुद्री शेवाळाचे सत्व 180-200 मिली / एकर वापरावे
  • सूक्ष्म पोषक तत्वे 300 ग्रॅम/ एकर या प्रमाणात फवारावीत
  • 2 ग्रॅम/ एकर या प्रमाणात जिब्रेलिक अ‍ॅसिडची देखील फवारणी करता येते.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत  पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Management of fruit fly in bitter gourd

07/10/2019 पर प्रकाशित किया गया

कारल्यावरील फळमाशीचे नियंत्रण

  • ग्रस्त फळे एकत्र करून नष्ट करावीत.
  • अंडी देणार्‍या माशांचा प्रसार रोखण्यासाठी शेतात प्रकाश सापळे किंवा फेरोमॉन ट्रॅप लावावेत. प्रकाश सापळ्यात माशा मारण्यासाठी 1% मिथाइल एंझीनाँल किवा सिनट्रोनेला तेल किंवा अ‍ॅसिटिक आम्ल किंवा लॅक्टिक लेक्टीक एसिड अ‍ॅसिडचे मिश्रण बनवून ठेवले जाते.
  • परागण क्रियेनंतर लगेचच लागणाऱ्या फळांना पॉलीथिन किंवा कागदात लपेटावे.
  • या माशांचे नियंत्रण करण्यासाठी कारल्याच्या शेतात दोन ओळीत मक्याची रोपे लावावीत.मक्याच्या रोपांची उंची अधिक असल्याने माशा त्यांच्या पानांखालील भागांवर अंडी घालतात.
  • उन्हाळ्यात खोल नांगरणी करून जमिनीतील माशा सुप्तावस्थेतच नष्ट कराव्यात.
  • डायक्लोरोव्हॉस 76% ईसी 250 से 500 मिली/ एकर या प्रमाणात फवारावे किंवा
  • लॅम्ब्डा सायहलोथ्रिन9% सीएस @ 200 मिली/ एकर किंवा
  • प्रोफेनोफॉस 40% ईसी + सायपरमेथ्रिन 4% ईसी @ 400 मिली/ एकर फवारावे.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत  पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share