माती तपासणीसाठी नमुना कसा घ्यावा

  • मातीचा नमुना अशा प्रकारे घ्यावा की, ते संपूर्ण शेतीचे प्रतिनिधित्व करतील, यासाठी किमान 500 ग्रॅम नमुना घेणे आवश्यक आहे.
  • मातीच्या वरच्या पृष्ठभागावरून सेंद्रिय पदार्थ जसे की, डहाळे, कोरडे पाने, देठ व गवत इत्यादी काढून टाकणे, शेतीच्या क्षेत्राच्या अनुषंगाने 8-10 ठिकाणी नमुना निवडण्याची निवड करा.
  • निवडलेल्या ठिकाणी उथळ मुळे असलेल्या पिकामध्ये 10-15 सें.मी. व खोलगट पिकामध्ये 25-30 सेमी खोलीचा व्ही-आकाराचा खड्डा बनवा.
  • यानंतर सुमारे एक इंच जाड मातीचा समान थर संपूर्ण खोलीपर्यंत कापून घ्या, आणि स्वच्छ बादली किंवा घमेल्यात ठेेवा. त्याचप्रमाणे इतर निवडलेल्या ठिकाणाहून नमुने गोळा करून ते मिश्रण चार भागात विभागून घ्या.
  • या चारही भागांना समोरासमोर सोडून द्या आणि अर्ध्या किलोग्रॅम मातीचा नमुना शिल्लक होईपर्यंत उर्वरित भागाचा ढीग बनवून पुन्हा त्याच प्रक्रियेची पुनरावृत्ती करा.
  • हे मातीचे नमुना गोळा करून ते पॉलिथिलीनमध्ये घाला आणि लेबलिंग करा.
  • लेबलिंगमध्ये शेतकऱ्यांचे नाव, शेताचे स्थान, मातीच्या नमुन्यांची तारीख आणि मागील, सध्याच्या आणि भविष्यात पेरलेल्या पिकाचे नाव लिहा
Share

माती तपासणी मधून आम्हाला कोणत्या प्रकारची माहिती मिळते?

मातीची चाचणी मातीमध्ये उपस्थित घटकांना अचूक ओळखू शकते. हे जाणून घेतल्यानंतर, याच्या मदतीने, जमिनीत उपलब्ध पौष्टिकतेचे प्रमाण संतुलित प्रमाणात खत देऊन शेतीसाठी उपयुक्त ठरेल. याचा परिणाम चांगला पिक घेण्यास होतो.

खालील गोष्टी माती तपासणीद्वारे निश्चित केल्या जाऊ शकतात.

  • माती सामु 
  • विघुत चालकता (क्षारांची एकाग्रता)
  • सेंद्रिय कार्बन
  • उपलब्ध नायट्रोजन
  • उपलब्ध फॉस्फरस
  • उपलब्ध पोटाश
  • उपलब्ध कॅल्शियम
  • उपलब्ध जस्त
  • उपलब्ध बोरॉन 
  • उपलब्ध सल्फर 
  • उपलब्ध लोह
  • उपलब्ध मॅंगनीज 
  • उपलब्ध तांबे
Share

जमीन व बियाण्यांचा उपचार करून उन्हाळी मुगाचे उत्पादन वाढवा.

 

मुगाच्या पिकासाठी शेती प्रक्रिया सुरू करण्यापूर्वी जमीन उपचार आवश्यक आहे. त्याद्वारे, जमिनीत हानीकारक कीटक आणि बुरशी नष्ट होऊ शकते.

भूमीवर उपचार: 6-8 टन चांगल्या कुजलेल्या शेणखतात 4 किलो कंपोस्टिंग बॅक्टेरिया आणि 1 किलो ट्रायकोडर्मा व्हिरीडी मिसळून एक एकर शेतात पसरवा.

मुगाच्या चांगल्या उत्पादनासाठी बीजोपचार करणे फायदेशीर आहे. हे हानिकारक बुरशी आणि शोषक कीटकांपासून संरक्षण करते.

बियाणे उपचारः  मुगाच्या बियाण्यांमध्ये (1) 2.5 ग्रॅम कार्बोक्सिन 37.5% + थायरम 37.5% डीएस किंवा 5-10 ग्रॅम ट्रायकोडर्मा विरिडी/ स्यूडोमोनास फ्लोरेसेंस आणि 5 मिली इमिडाक्लोप्रिड 48 एफएस प्रति किलो बियाण्यासह बीजोपचार करणे.

Share

कलिंगडामध्ये लाल कोळी कीटकाचे व्यवस्थापन –

  •       सूर्योदयापूर्वी  सकाळी लवकर पानांच्या मागच्या बाजूला कडूनिंब तेल फवारावे
  •       दर आठवड्यात दोन वेळा प्रॉपराईट 57% ईसी दर एकरी 400 मिली  फवारावे.
  •       दर आठवड्यात दोन वेळा अबामेक्टीन 1.8% ईसी प्रत्येक एकरी 150 मिली फवारावे.
Share

कलिंगडामध्ये लाल किडे ओळखणे:-

  •   अळ्या तरुण आणि प्रौढ कीटक पानांच्या खालच्या बाजूने भेगा पाडतात.
  •   ते पानांच्या पेशीतील रस शोषून घेतात त्यामुळे वेल आणि पानांमध्ये पांढऱ्या रंगाचे डाग तयार होतात.
  •   अतिरेकी  प्रमाणात संसर्ग झाला असेल तर किडे पानांच्या खालच्या बाजूच्या पृष्ठभागावर जाळी तयार करतात.
Share

वांग्याच्या पिकावरील तुडतुड्यांचे व्यवस्थापन –

  • प्रति एकर अ‍ॅसेटामिप्रिड 20% डब्ल्यू पी 80 ग्रॅम फवारून तुडतुड्यांचे नियंत्रण करता येते.
  • पुन्हा रोपण केल्यावर 20 दिवसांनी इमिडाक्लोप्रिड 17.8% प्रति एकर 80 मिली  फवारावे.
  • प्रति एकरी 100 ग्रॅम एव्हिडंट (थिआमेथॉक्सॅम) फवारावे  किंवा
  • अबॅसिन (अबामेक्टीन) 1.8% ईसी प्रत्येक एकरी 150 मिली फवारावे.
Share

वांग्याच्या पिकावरील तुडतुडे कसे ओळखावेत –

  • पिले आणि प्रौढ कीटक पानाच्या खालच्या बाजूने रस शोषून घेतात.
  • संसर्ग झालेली पानांच्या कडा वरच्या बाजूला वळण्यास सुरुवात होते. पान कधी कधी पिवळट पडते आणि त्यावर जळल्यासारखे डाग पडतात.
  • ते अनेक सूक्ष्म जीवाणू आणि विषाणूंचा प्रसार करतात. त्यांच्यामुळे पर्णगुच्छ, मोझेक इत्यादि रोगांचा प्रसार होतो. 
  • रोगाच्या प्रादुर्भावामुळे फलधारणेवर विपरीत परिणाम होतो.
Share

मूग पिकावरील माव्याचे व्यवस्थापन

  • प्रति एकरी कॉन्फिडॉर (इमिडाक्लोप्रिड) 100 मिली + ब्युव्हेरिआ बॅसिआना (एक प्रकारची मित्र बुरशी)  250 ग्रॅम फवारावे किंवा
  • प्रति एकरी थिआमेथॉक्सॅम 12.6% + लॅम्बडा सायहॅलोथ्रिन 9.5% झेड सी 100 ग्रॅम फवारावे. किंवा
  • प्रति एकरी अ‍ॅसेटामिप्रिड 20% एस पी 40-80 ग्रॅम फवारावे.
  • रोपावरील किडे हाताने वेचून काढावेत किंवा रोपाचा संसर्ग झालेला भाग काढून टाकावा.
  • पिकाला गरजेपेक्षा जास्त पाणी किंवा खते देऊ नयेत.
Share

मूग पिकावरील मावा रोग कसा ओळखावा –

  • गंभीर संसर्गामुळे पाने आणि कोंब वळतात, अकाली पिकतात आणि रोपाची वाढ खुंटते.
  • मावा कीटकांनी पाने खाऊन टाकलेल्या गोड उत्सर्जनामुळे रोपांना अनेक बुरशीजन्य रोग होतात.
  • पानांवर बुरशीचे डाग तयार होणे हे या रोगाचे निदर्शक आहे.  
  • उष्ण आणि कोरडे हवामान झाडातील रस शोषणार्‍या मावा कीटकांच्या वाढीसाठी योग्य ठरते.
Share

खरबूज वर्गीय पिकामध्ये पाने खाणार्‍या कीटकांचा बंदोबस्त केल्यामुळे उत्पादन वाढते

  • वाढीच्या हंगामात परिणाम झालेली रोपे काढून टाकून नष्ट करावी.
  • प्रति एकरी 100 ग्रॅम वॅपकिल (अ‍ॅसिटाम्प्रिड) फवारावे. किंवा
  • प्रति एकरी कॉन्फिडॉर (इमिडाक्लोप्रिड) 100 मिली + ब्युव्हेरिआ बॅसिआना (एक प्रकारची मित्र बुरशी)  250 ग्रॅम किंवा
  • प्रति एकरी थिआमेथॉक्सॅम 12.6% + लॅम्बडा सायहॅलोथ्रिन 9.5% झेड सी 100 ग्रॅम फवारावे. किंवा
  •  प्रति एकरी अबॅसिन (अबॅमेक्टिन 1.8% ईसी) 150 मिली  फवारावे.
Share