औषधी वनस्पती (चारामार) रसायने वापरताना ही खबरदारी ठेवा

17/05/2020 पर प्रकाशित किया गया
These precautions to be taken while using herbicide
  • योग्य नोजल फ्लड जेट किंवा फ्लॅट फॅनच वापरावे.
  • केवळ योग्य प्रमाणात औषधी वनस्पती वापरली पाहिजेत. जर औषधी वनस्पतींचा वापर शिफारस केलेल्या दरापेक्षा जास्त केला, तर तणांच्या व्यतिरिक्त पिकांचेही नुकसान होऊ शकते.
  • योग्य वेळी मादक रसायनांची फवारणी करावी. वेळेपूर्वी किंवा नंतर फवारणी केल्यास नफ्याऐवजी तोटा होण्याची शक्यता असते.
  • औषधी वनस्पतींचा उपाय तयार करण्यासाठी रसायने व पाण्याचे योग्य प्रमाण वापरावे.
  • पुन्हा पुन्हा त्याच रसायनांची पिकांवर फवारणी करु नका. तर परस्पर बदल करत जा, अन्यथा तणनाशक हे औषधी वनस्पतींना प्रतिरोधक ठरू शकते.
  • फवारणीच्या वेळी जमिनीत पुरेसा ओलावा असावा आणि संपूर्ण शेतात एकसारखी फवारणी असावी.
  • फवारणीच्या वेळी हवामान स्वच्छ असले पाहिजे.
  • जर औषध वापरापेक्षा जास्त विकत घेतले असेल, तर ते थंड, कोरड्या आणि गडद ठिकाणी ठेवा आणि मुले आणि प्राणी त्यांच्या संपर्कात येऊ नयेत याची खबरदारी घ्या.
  • हे वापरताना, केमिकल शरीरावर पडणार नाही याची काळजी घ्या. यासाठी खास ड्रेस, ग्लोव्हज, गॉगल वापरा किंवा उपलब्ध नसल्यास हातात पॉलिथीन लपेटून घ्या आणि चेहऱ्यावर टॉवेल बांधा.
Share

फ्लॉवर बियाणे दर, पेरणीचा काळ प्रगत वाणांचे ज्ञान

16/05/2020 पर प्रकाशित किया गया
Know about Early Cauliflower improved varieties, seed rate, sowing time
  • पूसा कार्तिक, पूसा शंकर, पूसा दीपाली, पूसा कार्तिकी, पूसा अश्वनी, पूसा मेघना इत्यादी फ्लॉवरच्या सुरुवातीच्या जाती प्रमुख आहेत.
  • एकरी 150 ग्रॅम बियाणे संकरित फ्लॉवरच्या जातींसाठी पुरेसे आहे.
  • फ्लॉवरची लवकर पेरणी मे च्या मध्यभागी ते जूनच्या मध्यभागी असते, जी 5-6 आठवड्यांनंतर केली जाते.
  • पेरणीपूर्वी बियाणे 2 किलो कार्बॉक्सिन 37.5% + थाइरम 37.5% डब्ल्यू.पी. प्रति किलो किंवा ट्राईकोडर्मा विरिडी 5 ग्रॅम प्रति किलो बियाण्यांवर द्या.
  • बियाणे बेडमध्ये पेरली जातात. बेड 3 x 6 मीटर आकाराचे असावेत, जमिनीपासून 10 ते 15 सें.मी. असतात.
  • दोन बेडमधील अंतर 70 सेमी असावे. जेणेकरू अंतर-कार्यक्षमता सहज करता येईल.
  • नर्सरीच्या बेडवर गुळगुळीत आणि सपाट पृष्ठभाग असावा.
  • जड जमिनीत उंच बेडमध्ये बांधकाम करून पाण्याचा साठा करण्याच्या समस्येवर मात केली जाऊ शकते.
  • रोपवाटिकासाठी बेड तयार करताना, शेणखत जमिनीत एक चौरस मीटर 8-10 किलो दराने घालावे.
Share

भारत आता कृषी क्रांतीच्या दिशेने वाटचाल करेल, अर्थमंत्र्यांनी मोठ्या कृषी सुधारणांची घोषणा केली

16/05/2020 पर प्रकाशित किया गया
Aatm Nirbhar Bharat Package 2 lakh crore gift to farmers, Finance Minister announced

कोरोना दुर्घटनेमुळे उद्भवलेल्या परिस्थितीचा सामना करण्यासाठी पी.एम. मोदी यांनी सेल्फ-रिलायंट इंडिया पॅकेज अंतर्गत 20 लाख कोटी रुपयांची घोषणा केली होती. गेल्या तीन दिवसांपासून या पॅकेजशी संबंधित प्रत्येक तपशील केंद्रीय अर्थमंत्री देत ​​आहेत. या भागात गेल्या दोन दिवसांत अर्थमंत्री निर्मला सीतारमण यांनी केलेल्या घोषणांवरून असे दिसते की, देश नव्या कृषी क्रांतीच्या दिशेने जात आहे.

गेल्या दोन दिवसांत अर्थमंत्र्यांनी कृषी क्षेत्राबाबत अनेक सकारात्मक घोषणा केल्या आहेत. या भागात शुक्रवारी त्यांनी देशातील कृषी पायाभूत सुविधा सुधारण्यासाठी एक लाख कोटी रुपयांची घोषणा केली आहे. गुरुवारी त्यांनी कृषी क्षेत्रासाठी दोन लाख कोटी रुपये सवलतीच्या कर्जाची घोषणा केली.

कालच्या घोषणांमध्ये काय विशेष होते, ते समजून घेऊया?

  • ऑपरेशन ग्रीन अंतर्गत भाजीपाल्यांच्या पुरवठ्यासाठी सरकार शेतकऱ्यांना लाभ देईल. यात कृषी उत्पादनांचे स्टोरेज, पॅकेजिंग, ब्रँडिंग करण्यात येणार आहे.
  • हर्बल शेतीवर भर दिला जाईल, यासाठी सरकारने 4 हजार कोटींची योजना जाहीर केली आहे.
  • शेतकऱ्यांना अतिरिक्त उत्पन्न मिळावे यासाठी सरकारने मधमाश्या पाळण्यासाठी 500 कोटींची योजना आणली आहे. याचा 2 लाख मधमाश्यापालकांना फायदा होणार आहे.
  • पशुसंवर्धन पायाभूत सुविधा सुधारण्यासाठी सरकार सुमारे 15 हजार कोटी रुपये खर्च करणार आहे.
  • डेअरी क्षेत्राअंतर्गत घेतलेल्या कर्जाच्या व्याजावर सरकार 2% सवलत देईल, ज्याचा लाखो कोटी शेतकऱ्यांना फायदा होणार आहे.
  • मत्स्यव्यवसाय क्षेत्रात 20 हजार कोटींची सरकार आर्थिक मदत करेल.
  • सरकारने पीक विम्यासाठी 64 हजार कोटींची घोषणादेखील केली आहे.
  • फूड प्रोसेसिंगच्या क्षेत्रातही सरकारने 10 हजार कोटी खर्च करण्याची घोषणा केली आहे.
  • तथापि, अर्थमंत्र्यांनी असेही म्हटले आहे की, कृषी क्षेत्राशी संबंधित अधिक घोषणा होणे बाकी आहे.
Share

मिरची रोपवाटिकेत तण व्यवस्थापन

16/05/2020 पर प्रकाशित किया गया
How to choose a location for planting chili nursery
  • जर तण योग्य वेळी नियंत्रित केले नाही, तर ते भाजीपाला उत्पादन आणि गुणवत्तेवर तीव्र परिणाम करतात.
  • तणांमुळे 50-70 टक्के नुकसान होऊ शकते.
  • तण मिरचीच्या उत्पादनावर अनेक प्रकारे परिणाम करते. जसे कीटकांना संसर्ग आणि बुरशीला आश्रय देणे.
  • मिरची पेरणीनंतर 72 तासात 3 मिली पेंडीमेथालिन 38.7 से.मी. प्रति लिटर जमिनीत मिसळून फवारणी करावी.
  • वेळोवेळी तण वाढत असताना रोपवाटिकेत हाताने उपटून तण मुक्त करावी.
Share

मातीच्या सोलरायझेशनची प्रक्रिया काय आहे, त्याचे महत्त्व जाणून घ्या?

15/05/2020 पर प्रकाशित किया गया
Soil Solarization Process and Importance
  • उन्हाळ्यात जेव्हा तीव्र सूर्यप्रकाश असतो आणि तापमान जास्त असते. (25 एप्रिल ते 15 मे), तर मातीच्या सोलरायझेशनची ही वेळ सर्वात चांगली वेळ असते.
  • प्रथम, माती पाण्याने भिजवा, किंवा अधिक पाणी साठवून ठेवा.
  • हे बेड पारदर्शक 200 गेज (50 माइक्रोन) प्लास्टिक पेपर ने झाकून घ्या आणि 5-6 आठवड्यापर्यंत उन्हाळ्यात पसरवून ठेवा, आणि त्याच्या बाजूचा कडा खाली दाबून त्यावर माती टाका जेणेकरून हवा आत जाणार नाही.
  • या प्रक्रियेमध्ये, पॉलिथिलीन शीटखालील मातीचे तापमान उन्हातील उष्णतेमुळे सामान्यपेक्षा 8-10 डिग्री सेल्सिअस वाढते. ज्यामुळे वाफ्यावर हानीकारक कीटक, रोगांचे बीजाणू व काही तणांचे बी नष्ट होतात.
  • पॉलीथिलीन पत्रक 5-6 आठवड्यांनंतर काढून टाकले पाहिजे.
  • रोपवाटिकेसाठी ही पद्धत अत्यंत फायदेशीर आणि स्वस्त आहे, आणि यामुळे विविध प्रकारचे तण / बियाणे नष्ट होतात. (मोथा आणि हिरनखुरी इत्यादी वगळता).
  • परजीवी तण ओरोबंचे, नेमाटोड्स आणि माती जन्य रोगांचे बॅक्टेरिया इत्यादींचा नाश होतो. ही पद्धत अत्यंत व्यावहारिक आणि यशस्वी आहे.
  • अशाप्रकारे, मातीमध्ये काहीही न टाकता, मातीचा उपचार केला जाऊ शकतो.
Share

आत्मनिर्भर भारत पैकेज: शेतकऱ्यांना 2 लाख कोटी रुपयांची भेट, अर्थमंत्र्यांनी जाहीर केली

15/05/2020 पर प्रकाशित किया गया
Aatm Nirbhar Bharat Package 2 lakh crore gift to farmers, Finance Minister announced

केंद्रीय अर्थमंत्री निर्मला सीतारमण यांनी, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांना जाहीर केलेल्या आत्मनिर्भर भारत पैकेज अंतर्गत कोणत्या क्षेत्राला किती पैसे दिले जातील याची घोषणा केली आहे. यावेळी त्यांनी कृषी क्षेत्रासाठी दोन लाख कोटी रुपयांच्या सवलतीच्या कर्जासह इतरही अनेक घोषणा केल्या आहेत.

अर्थमंत्री म्हणाले की, तीन कोटी छोट्या शेतकर्‍यांना कमी व्याज दरावर चार लाख कोटी रुपयांचे कर्ज यापूर्वीच देण्यात आले आहे. नवीन किसान क्रेडिट कार्डधारकांना 25 लाख कोटी रुपयांचे कर्ज मंजूर झाले आहे. मार्च आणि एप्रिलमध्ये 63 लाख लोकांना कर्ज मंजूर झाल्याची माहिती त्यांनी दिली आहे.

अर्थमंत्री निर्मला सीतारमण म्हणाल्या की, आता शेतकरी व पशुसंवर्धन करणारे शेतकरी देखील क्रेडिटकार्डचा लाभ घेण्यास सक्षम असतील. तसेच किसान क्रेडिट कार्डच्या माध्यमातून दोन लाख कोटी रुपयांच्या सवलतीचे कर्जही जाहीर केले आहे.

यांसह, शेतकऱ्यांसाठी 30 हजार कोटींची अतिरिक्त सुविधा (अतिरिक्त आपत्कालीन कार्यकारी भांडवल) देखील जाहीर केली गेली आहे, ज्यामुळे 3 कोटी शेतकर्‍यांना याचा फायदा होईल आणि नाबार्ड बँकेमार्फत त्यांना अर्थसहाय्य दिले जाईल.

ग्रामीण अर्थव्यवस्था बळकट करण्यासाठी राज्यांना ग्रामीण पायाभूत सुविधा विकास निधी अंतर्गत 4200 कोटी रुपये देण्याचीही चर्चा आहे. या व्यतिरिक्त ते म्हणाले की, “पीक कर्जाची परतफेड करण्यात दिलासा दिल्यास 1 मार्च रोजी परतफेडची तारीख 31 मे पर्यंत वाढविण्यात आली आहे. 25 लाख नवीन किसान पतपत्रे (क्रेडीटकार्डची समस्या) देण्यात आली आहेत, ज्यांच्या कर्जाची मर्यादा 25 हजार कोटी आहे. ”

स्रोत: नवभारत टाईम्स

Share

कापूस पिकांंमध्ये तण व्यवस्थापन

15/05/2020 पर प्रकाशित किया गया
Weed Management in Cotton Crop
  • रसायनांद्वारे तण नियंत्रण साठी उगवण्यापूर्वी (पेरणीनंतर 72 तासांच्या आत) 700 मिली पेन्डीमेथालीन 38.7% सी.एस. किंवा पेन्डीमेथालीन 30% ईसी 200 लिटर पाण्यात मिसळा आणि एक एकर दराने मातीमध्ये फवारणी करा.
  • प्रथम खुरपणी कोयता किंवा करप्याचा साहाय्याने पिकांंच्या उगवण्यापूर्वी 25 ते 30 दिवसांच्या आत करावी.
  • जेव्हा तण 2-3 पाने अवस्थेत असते, तेव्हा पायरिथियोबेक सोडियम 6%, ईसी + क्यूजालोफोप एथिल 4% ई.सी. 350 मिली प्रती 200 लिटर पाण्यात मिसळून, एक एकर शेतात फवारणी करावी. शेतात ओलावा असणे आवश्यक आहे.
  • पिकात अरुंद पानांचे तण दिसल्यास, एकर शेतात क्यूजालोफोप एथिल 5% ई.सी. 400 मिली किंवा प्रोपाकिजाफाप 10% ई.सी. 300 मिली प्रती 200 लिटर पाण्यात मिसळावे व एक एकर क्षेत्रात फवारणी करावी.
  • विस्तृत पानांच्या तणांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी मातीच्या पृष्ठभागावर 200 लिटर स्वच्छ पाण्यात 500 मिली प्रति एकरी पैराक्वाट डाईक्लोराइड फवारणी करावी आणि पिकांच्या 1.5 फूट भागांवर एक हूड लावून पिकांचे संरक्षण करावे. हे निवडक तणनाशक किलर आहे.
Share

मूग पिकांमध्ये फळ पोखरणारी अळी नियंत्रणासह धान्याचे आकार कसे वाढवायचे?

14/05/2020 पर प्रकाशित किया गया

मूग पिकांवर फळ पोखरणारी अळी मुळे नुकसान होऊ शकते, म्हणून त्यावर नियंत्रण ठेवा. या नियंत्रणासह धान्यांचे आकार वाढविण्यासाठी या उपायांचा अवलंब करा?

  • हि फळ पोखरणारी अळी हिरवे-तपकिरी रंगाच्या असतात आणि त्यांच्या शरीरावर गडद तपकिरी पट्टे असतात.
  • अळी डोके शेंगांमध्ये घालते त्यामुळे शेंगांचे नुकसान होते.
  • क्लोरट्रानिलीप्रोल 18.5 एस.सी. 60 मिली / एकर 200 फळ पोखरणारी अळी नियंत्रणासाठी 200 लिटर पाण्यात फवारणी करावी.
  • किडीपासून बचाव करण्यासाठी इमामेक्टिन बेंजोएट 5% एस.जी. 100 ग्रॅम + बिवारिया बेसियानाचे 250 ग्रॅम प्रति एकर दराने 200 लिटर पाण्यात फवारणी केली जाते.
  • धान्याचा आकार वाढविण्यासाठी, 1 किलो सल्फर ऑफ पोटॅश -00:00:50 खत एकत्र करुन वापरा.
Share

एकाच प्रकारच्या कापूस बियाण्यांची पेरणी करणे शेतकऱ्यांच्या हिताचे नाही – कृषी विभाग

14/05/2020 पर प्रकाशित किया गया
Sowing of same type of cotton seeds is not in the interest of farmers - Department of Agriculture

मध्य प्रदेशातील बर्‍याच भागात कापूस पेरणीसाठी हालचाली तीव्र झाल्या आहेत. अशा परिस्थितीत कापूस शेतकऱ्यांच्या वतीने बी.टी. 659 प्रकारच्या कापसाच्या मागणीला जास्त मागणी आहे. त्याच जातीच्या बियाण्यांच्या मागणीवर कृषी विभागाचे उपसंचालक श्री. आर.एस. गुप्ता म्हणाले की, ते शेतकर्‍यांच्या हिताचे नाही.

श्री. आर.एस. गुप्ता यांनी शेतकऱ्यांना आवाहन केले आणि म्हणाले, “कधीकधी हवामानाच्या अनिश्चिततेमुळे, समान जातीचा वापर केल्यास कधीकधी जास्त पाऊस, पैदास, किडीचा प्रादुर्भाव यामुळे पिकांचे नुकसान होते आणि शेतकर्‍यांचे आर्थिक नुकसान होते. बाजारात उपलब्ध बी.टी. कपाशीच्या 659 जातींच्या व्यतिरिक्त इतर वाणांचे बी.टी. कापूस बियाणेही पेरणी करा. ”

त्यांनी पुढे स्पष्ट केले की, कापूस, ज्वारी, मका, मूग, उडीद, अरहर, धान, सोयाबीन इत्यादी पिकांची पेरणी करा आणि जैवविविधता टिकविण्यासाठी बहु-पिके पद्धत अवलंब करा. आणि जर एखादे पीक हवामानाच्या परिस्थितीमुळे खराब झाले तर दुसर्‍या पिकांवर एक फायदा होऊ शकेल आणि वातावरण सुधारण्यास मदत होईल. ”

स्रोत: dprmp.org

Share

नर्सरीमध्ये मिरचीची पेरणी कशी करावी?

14/05/2020 पर प्रकाशित किया गया

नर्सरीमध्ये मिरची बियाणे पेरताना काही गोष्टी लक्षात ठेवणे फार महत्वाचे आहे. यामुळे नर्सरीमध्ये चांगली रोपे तयार होतात.

  • मिरची लागवड तयार करण्यासाठी प्रथम 3 x 1.25 मीटर आकाराच्या बेडमध्ये (वाफ्यामध्ये) बियांची पेरणी करावी.
  • हे बेड जमिनीपासून 8-10 सेमी उंच असावेत, जेणेकरून पाणी साठल्यामुळे बियाणे आणि वनस्पती खराब होणार नाहीत.
  • 750 ग्रॅम डी.ए.पी.,100 ग्रॅम इन्करील (सीवेईड, अमिनो ॲसिडस्, ह्यूमिक ॲसिड आणि मायकोरिझा) आणि 250 ग्रॅम ट्रायकोडर्मा विरिडी प्रति चौरस मीटर प्रमाणे १५० किलो शेणखतामध्ये मिसळून मातीमध्ये टाकावे, जेणेकरून रोपांची चांगली वाढ होईल आणि मातीची रचना चांगली होईल आणि मातीपासून होणार्‍या हानिकारक बुरशीजन्य आजारांपासून देखील संरक्षण मिळेल.
  • नर्सरीमध्ये एक एकर क्षेत्रासाठी 60-80 ग्राम बियाणे आवश्यक आहे. .
  • बेडमध्ये 5 सें.मी. अंतरावर 0.5-1 सें.मी. खोल नाले बनवून बियाणांची पेरणी करुन घ्या.
  • पेरणीनंतर आवश्यकतेनुसार सिंचन करणे सुरू ठेवा.
Share