शेतकरी बंधूंनो, मूग हे एक प्रमुख शेंगायुक्त पीक आहे, ज्याच्या मुळांमध्ये रायझोबियम नावाचा जीवाणू असतो, जो वातावरणातील नायट्रोजन स्थिर करतो आणि पिकाचे उत्पादन वाढवतो.
राइज़ोबियम कल्चरच्या वापरामुळे मूग आणि इतर कडधान्य पिकांच्या मुळांमध्ये जलद गाठी तयार होतात. त्यामुळे मूग, हरभरा, तूर, उडीद या पिकांच्या उत्पादनात 20-30 टक्के तर सोयाबीनच्या उत्पादनात 50-60 टक्के नफा मिळतो.
राइजोबियम कल्चरचा वापर केल्यास जमिनीतील नत्राचे प्रमाण एकरी १२ किलोपर्यंत वाढते.
राइजोबियम कल्चरचा वापर बीजप्रक्रियेसाठी 5 ते 10 ग्रॅम प्रति किलो बियाणे आणि पेरणीपूर्वी माती प्रक्रियेसाठी 50 किलो शेणखतामध्ये 1 किलो प्रति एकर मिसळा.
राइजोबियम जिवाणूंनी जमा केलेला नायट्रोजन पुढील पिकात वापरला जातो त्यामुळे पुढील पिकातही कमी नत्र देण्याची गरज आहे.