डाळी पिकांमध्ये हरभरा हे एक महत्त्वाचे पीक आहे. पिकाची उत्पादन क्षमता वाढवण्यासाठी बियाणे निवडण्यापासून कापणीपर्यंतच्या संपूर्ण प्रक्रियेचा यामध्ये समावेश आहे.
बियाणे उपचार –
हरभऱ्याची पेरणी करण्यापूर्वी स्प्रिंट (कार्बेन्डाजिम 25%+ मैंकोजेब 50% डब्ल्यूएस) 3 किग्रॅ प्रति एकर बियाण्यांच्या हिशोबाने उपचार करावेत. यामुळे पिकाला मुळे कुजणे, कॉलर सडणे अशा रोगापासून वाचवू शकतो.
त्यानंतर, बी-सीपेल आरपी (राइजोबियम आणि फॉस्फेटमध्ये विरघळणारे जिवाणू) 2.5 ग्रॅम/कि.ग्रॅ या दराने बियाण्यांच्या हिशोबाने उपचार करावेत. बी:सीपेल आरपी वापर पेरणीच्या वेळीच करा. जेणेकरुन बियांवर उपचार केल्याने रोपाच्या मुळांमध्ये गाठी तयार होतात आणि त्यामुळे वातावरणातून नायट्रोजन स्थिरीकरणाच्या कामात मदत करतात.
पोषक तत्वांचे व्यवस्थापन –
डाई अमोनियम फास्फेट 40 किलो + पोटैशियम 30 किलो + मोबोमिन (मोलिब्डेनम 4%, मैंगनीज 5%, बोरॉन 2%, जिंक 6%, फेरस 5%, कॉपर 2%, सल्फर 5%, पोटेशियम1%) 500 ग्रॅम + चना न्यू समृद्धि किट (प्रो कॉम्बिमैक्स – 1 किलो, कॉम्बैट – 2 किलो, ट्राईकॉट मैक्स – 4 किग्रॅ, जैव वाटिका राइज़ोबियम – 1 किलो) 8 किग्रॅ, या दराने या सर्वांना एकत्र करुन मिसळा आणि एक एकर या हिशोबाने समान रुपामध्ये शिंपडा.
सिंचन –
पहिले सिंचन पेरणीनंतर 40 ते 45 दिवसांनी आणि दुसरे सिंचन 60 ते 65 दिवसांनी दिले जाते. खोल काळी माती असलेल्या भागात हरभरा खोदण्याचे काम हे आवश्य करा.
किटकांवरील नियंत्रण –
सुरवंटाच्या नियंत्रणासाठी, T आकाराच्या 15 खुटी प्रती एकर या दराने लावा आणि सुरवंटांना नियंत्रित करण्यासाठी, इमानोवा (एमेमेक्टिन बेंजोएट 05% एसजी) 88 ग्रॅम प्रति एकर या दराने 150 ते 200 लिटर पाण्याच्या हिशोबाने फवारणी करावी.
