-
जलवायु: पिकाच्या पध्दतीमध्ये हा सर्वात महत्वाचा घटक आहे. कोणत्या क्षेत्रात कोणत्या पिकाचे चांगले उत्पादन मिळेल हे हवामान ठरवते. एखाद्या क्षेत्राची पीक उत्पादन क्षमता प्रामुख्याने या क्षेत्राच्या हवामान आणि मातीच्या स्थितीवर अवलंबून असते.
-
माती: माती ही पीक पद्धतीचा एक महत्त्वाचा घटक आहे. प्रत्येक मातीमध्ये काही विशिष्ट गुणधर्म असतात आणि ते विशिष्ट पिकाच्या उत्पादनासाठी अधिक योग्य असतात. त्याचप्रमाणे एखाद्या क्षेत्राची माती अधिक सुपीक आणि काही क्षेत्राची माती सुपीक असते.
-
वर्षा: कमी-जास्त पावसामुळे पिकावर जास्त परिणाम होतो कारण काही पिकांना अतिवृष्टीमुळे बुरशीजन्य आजारांनी ग्रासले असून काही पिकांना कमी पावसामुळे चांगले अंकुर वाढविणे शक्य होत नाही. जर पाऊस पडला नाही आणि धान्य भरताना पाण्याची कमतरता भासली तर धान्य भरत नाही आणि उत्पन्नामध्ये घट आहे.
-
तापमान: वनस्पती वाढीमध्ये तापमान महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते. हे वनस्पती चयापचय प्रक्रियेची भौतिक प्रक्रिया नियंत्रित करते. जर तापमान खूपच कमी किंवा जास्त असेल तर पिकाची वाढ थांबेल.
-
सिंचन: नॉन-फिजिकल घटकांपैकी सिंचन हा एक महत्त्वाचा घटक आहे. सिंचनाद्वारे पावसाअभावी आपण भरपाई करू शकतो. आम्ही कालवे बांधून सिंचन व्यवस्थापित करू शकतो. सिंचन सुविधेमुळे प्रति हेक्टर उत्पादन वाढवता येते.
-
बियाणे: बियाण्याची गुणवत्तादेखील पीक पद्धतीमध्ये महत्वाची भूमिका बजावते. जास्त पीक देणारी बियाणे पेरणी केल्यास भारतासारख्या कृषी अर्थव्यवस्थेत महत्त्वपूर्ण सुधारणा होऊ शकतात. सुधारित बियाण्यांसह क्षेत्र-विशिष्ट उत्पादनांमध्ये 10 ते 20 टक्के वाढ करता येते.
-
बियाणे: बिय्यानाची दर्जेदार केअर पीक पद्धतीत महत्वाची भूमिका बजावत आहे. जस्ट पीक डेनारी बियने पेरनी केलयस भारतरसख्या कृषी अर्थव्यवस्था महत्त्वपूर्ण सुधारणा होऊ शकतात. क्षेत्र-उत्पादनातील 10 ते 20 युनिट दरम्यान सुधारित बियाण्याचे उत्पादन.
Gramophone
