टोळकिड्यांचा भोपाळवर मोठा हल्ला, मूग आणि भाजीपाला या पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान केले

15/06/2020 पर प्रकाशित किया गया
Locusts team knocked in Madhya Pradesh, Can cause heavy damage to crops

गेल्या काही आठवड्यांपासून राजस्थान आणि मध्य प्रदेशातील अनेक जिल्ह्यांमध्ये टोळकिड्यांचे हल्ले होत आहेत. या भागांत रविवारी संध्याकाळी टोळकिड्यांनी मध्य प्रदेशची राजधानी भोपाळवर हल्ला केला. होशंगाबाद रोड ते बरखेडा पठानी, एम्स आणि अवधपुरी भागांत लाखो टोळकिडे पसरले आहेत.

वृत्तानुसार टोळकिडे बेरसियाहून विदिशामार्गे भोपाळमध्ये दाखल झाले. शनिवारी रात्री प्रशासनाला बेरसिया येथे टोळकिडे आल्याची खबर मिळाली. बेरसिया ते विदिशा नाक्यापर्यंत कृषी विभागाने टोळकिडे थांबविण्याची व्यवस्था केली होती, पण रविवारी संध्याकाळी टोळकिडे भोपाळमध्ये दाखल झाले.

तथापि, कृषी विभाग टोळकिडे संघाशी सामना करण्यासाठी व्यवस्था करीत आहे. यासाठी कृषी विभागाने एक पथक तयार केले आहे. जे टोळकिड्यांवर रसायनांची फवारणी करून त्यांचा जीव घेईल. त्यासाठी अग्निशमन दलाचीही मदत घेण्यात येईल.

भोपाळपूर्वी टोळकिड्यांनी विदिशामधील पिकांचे नुकसान केले असे सांगितले जात आहे, की चौथ्यांदा तळागाळातील पथकाने येथे हल्ला केला आहे. येथील 6 गावांमधील मूग व भाजीपाला या पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले आहे.

स्रोत: भास्कर

Share

मक्याच्या सुधारित लागवडीसाठी पेरणीपूर्वी बियाणे उपचार

15/06/2020 पर प्रकाशित किया गया
  • मका पिकांमध्ये बीजोपचार केल्यास बुरशी व जीवाणू पसरलेल्या बुरशीजन्य आणि विषाणूजन्य रोगांचे नियंत्रण करण्यास मदत होते.
  • बियाणे उगवण्याच्या वेळी किंवा उगवल्यानंतर मातीमुळे उद्भवलेल्या आणि बियाण्यांद्वारे होणारे बुरशीजन्य रोग आणि कीटकांपासून संरक्षण करतात.
  • संपूर्ण पिकाची वाढ आणि परिपक्वता समान आहे.
  • बीज प्रक्रिया जैविक आणि रासायनिक दोन प्रकारे केली जाते.
  • पी.एस.बी. बॅक्टेरिया + ट्रायकोडर्मा विरिडि 2 ग्रॅम / कि.ग्रॅ. बीज + 5 ग्रॅम / कि.ग्रॅ. बीज हे जैविक उपचारासाठी वापरावे.
  • रासायनिक उपचारांसाठी कार्बेन्डाझिम 12% + मॅन्कोझेब 63% डब्ल्यू.पी. 2.5 ग्रॅम / कि.ग्रॅ. बियाणे वापरावे.
  • इमिडाक्लोप्रिड 48% एफ.एस.5 मिली / किलो बियाणे वापरावे.
  • कार्बॉक्सिन 37.5% + थिरम 37.5% डब्ल्यू.पी. 2.5 ग्रॅम / किलो बियाणे वापरावे.
  • सायट्रानिलीप्रोएलचा वापर 19.8% + थाएमेथॉक्सम 19.8% एफ.एस. 6 मिली / कि.ग्रॅ. बियाणांचा वापर करा.
  • मक्यात पडणाऱ्या लष्कराच्या अळीच्या नियंत्रणासाठी बियाण्यांचे उपचारदेखील खूप महत्वाचे आहेत.
  • बियाण्यांवरील उपचारासाठी प्रथम पेरणीसाठी बियाणे निवडा आणि आवश्यक प्रमाणात बियाण्यांवर उपचार करा आणि उपचारानंतर लगेचच पेरणी करा. बियाणे साठवून ठेवू नका.
Share

पेरणीच्या वेळी खत व्यवस्थापन

14/06/2020 पर प्रकाशित किया गया
Fertilizer management at the time of sowing
  • सोयाबीन पिकांच्या चांगल्या उत्पादनासाठी पेरणीच्या वेळी खतांचा योग्य वापर करणे, पिकांच्या उगवणात फायदेशीर ठरते.
  • खत व्यवस्थापनासाठी, एम.ओ.पी. कि.ग्रॅ. / एकर + डी.ए.पी. 40 किलो / एकर + कॅलेडन 5 किलो / एकर + दंतोत्सु 100 ग्रॅम / एकर + झिंक सल्फेट 3 एकर / एकर + व्होकोविट 3 किलो / एकर वर फवारणी करावी.
  • शेतकरी बांधव सोयासमृध्दी किट देखील वापरू शकतात.
  • पेरणीच्या वेळी शेतात योग्य आर्द्रता असणे फार महत्वाचे आहे, जेणेकरून खताचा पूर्ण लाभ पिकाला मिळेल.
Share

कृषी उपकरणे अनुदानाअंतर्गत या तारखेपर्यंत शेतकरी अर्ज करू शकतात

14/06/2020 पर प्रकाशित किया गया
krishi yantra subsidy scheme

यावर्षी कोरोना साथीच्या आजारामुळे शेतकऱ्यांना अनुदानावर कृषी उपकरणे देण्याची प्रक्रिया लांबणीवर पडली. तथापि, ही प्रक्रिया आता सुरू केली गेली आहे. अलीकडेच मध्य प्रदेश सरकारने विविध योजनांंतर्गत अर्ज मागविले होते. या मालिकेत आता विविध कृषि अवजारांना अनुदान देण्यासाठी पोर्टल उघडण्यात आले आहे.

या योजनेचा लाभ घेऊ इच्छिणारे शेतकरी ई-कृषी यंत्र अनुदान पोर्टलवर (https://dbt.mpdage.org/index.htm) 13 जून 2020 ते 22 जून 2020 या कालावधीत दुपारी 12 पर्यंत अर्ज करू शकतात. विशेष म्हणजे, गेल्या वर्षी कृषी यंत्र अनुदानाच्या नियमात काही बदल करण्यात आले होते. यावर्षी या बदलांमुळे आता दिलेल्या तारखांमध्ये शेतकरी कधीही अर्ज करू शकतात.

स्रोत: किसान समाधान

Share

सोयाबीनमध्ये बीजोपचार

14/06/2020 पर प्रकाशित किया गया
Seed Treatment in Soybean
  • सोयाबीन पिकांमध्ये बीजोपचार केल्यास बुरशी आणि बॅक्टेरियांद्वारे पसरलेल्या बुरशीजन्य आणि बॅक्टेरियांच्या आजारांवर नियंत्रण ठेवण्यास मदत होते.
  • या रोगापासून बचाव करण्यासाठी, एक किलो बियाणे 3 ग्रॅम कार्बेन्डाझिम 12% + मॅन्कोझेब 64% किंवा 2.5 ग्रॅम कार्बॉक्सिन 37.5% + थायरम किंवा थायोफेनेट मेथिईल + पायरोक्लोस्ट्रोस्बिन 2 मिली किंवा फॉस्फेट विरघळणारे जीवाणू + ट्रायकोडर्मा विरिडि 2 ग्रॅम / किलो द्यावे. राईझोबियम संस्कृती बियाणे प्रति किलो 5 ग्रॅम दराने पेरणी करावी.
  • त्यानंतर बिया एका सपाट सावलीत पसरवा आणि त्यांना भिजवलेल्या पोत्याने झाकून टाका.
  • बियाणे उपचारानंतर लगेच पेरणी केल्यास बियाणे जास्त काळ ठेवणे योग्य नाही.
  • नंतर उपचारित बियाणांची समान रीतीने पेरणी करा. हे लक्षात ठेवा की, संध्याकाळी बियाणे पेरल्याने उच्च तापमानामुळे उगवण नष्ट होण्याची शक्यता वाढते.
Share

पिकांमध्ये पांढरा ग्रब कसा व्यवस्थापित करावा

13/06/2020 पर प्रकाशित किया गया
How to protect the cotton crop from the white grub

पांढरा ग्रब:

पांढरे ग्रब, पांढऱ्या रंगाचे कीटक असतात. हिवाळ्यात त्यांचा सुप्त कालावधी असतो अशा वेळी शेतात ते सुप्त स्थितीत राहतात.

पांढर्‍या ग्रबच्या नुकसानीची लक्षणे:

सहसा ते सुरुवातीला मुळांमध्ये खराब होतात. रोपांवर पांढऱ्या ग्रबची लक्षणे दिसू शकतात जसे की, वनस्पती किंवा झाडाचे संपूर्ण कोरडे होणे, झाडाची वाढ आणि नंतर त्या झाडाचा मृत्यू ही मुख्य लक्षणे आहेत.

पांढऱ्या ग्रबचे व्यवस्थापनः

या किडीच्या नियंत्रणासाठी, जून आणि जुलैच्या सुरूवातीच्या आठवड्यात, मेटेरॅरियम प्रजाती (कालीचक्र) व 2 किलो + 50 ते 75 किलो एफ.वाय.एम. / कंपोस्ट पेरणी एकरी दराने किंवा पांढर्‍या ग्रबच्या नियंत्रणासाठी करावी. रासायनिक उपचार देखील केले जाऊ शकतात. यासाठी फेनप्रोपेथ्रिन 10% ई.सी. 500 मिली / एकर, क्लोथियॅनिडिन 50.00% डब्ल्यू.जी. (डॅनटोट्सू)100 ग्रॅम / एकर जमिनीत मिसळा.

Share

ठिबक सिंचनाला चालना देण्यासाठी सरकार शेतकऱ्यांना 4 हजार कोटी रुपये देत आहे

13/06/2020 पर प्रकाशित किया गया
Government is giving 4 thousand crores rupees to farmers for promoting drip irrigation

शेतकरी बांधव आता सिंचनासाठी ठिबक सिंचन पद्धती वापरत आहेत. केंद्र सरकारही यास प्रोत्साहन देत असून, ‘पे ड्रॉप मोर पीक’ या योजनेअंतर्गत विविध राज्यांतील शेतकऱ्यांसाठी 4 हजार कोटी रुपये देण्यात आलेले आहेत. या योजनेमागील मुख्य उद्दीष्ट म्हणजे शेतीत पाण्याचा वापर कमी करुन उत्पादन वाढविणे.

हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की, केंद्र सरकारने सिंचनाच्या प्रक्रियेत प्रत्येक थेंबात पाण्याचा वापर करण्यासाठी प्रधानमंत्री कृषी सिंचन योजना सुरू केली आहे. या योजनेअंतर्गत ‘पे ड्रॉप मोर पीक – मायक्रो इरिगेशन’ हा कार्यक्रम राबविला जात आहे.

‘पे ड्रॉप मोर पीक – मायक्रो इरिगेशन’ कार्यक्रमांतर्गत सिंचनाच्या आधुनिक तंत्रज्ञानावर भर देण्यात आला आहे. यांसह विविध राज्यांतील शेतकऱ्यांना 4000 कोटींचे वाटप करण्यात आले आहे. ठिबक आणि शिंपडण्यासारखे सिंचन, या प्रणालींसारख्या सूक्ष्म सिंचन तंत्राद्वारे शेतात कमी पाण्याचा वापर करून जास्त उत्पादन मिळविणे, हे या कार्यक्रमाचे उद्दीष्ट आहे.

स्रोत: कृषी जागरण

Share

कापूस पिकामध्ये फवारणी व्यवस्थापन

13/06/2020 पर प्रकाशित किया गया
Spray management in cotton crop
  • कापूस पिकांच्या पेरणीवेळी 15 ते 20 दिवसांनंतर पोषक तत्त्वांची आवश्यकता असते
  • पेरणीनंतर काही दिवसांनी कीटकनाशक बुरशीनाशकाची फवारणी करणे आवश्यक आहे. कारण रोग व कीटकांना नियंत्रित करता येते.
  • अ‍ॅसिफेट 300 ग्रॅम / एकर + मोनोक्रोटोफॉस 36% एस.एल. 400 मिली / एकर + सीविड  400 मिली / एकर + क्लोरोथायरोनिल 400 ग्रॅम / एकर ला द्यावे.
  • या फवारणीचे महत्त्व म्हणजे हानिकारक बुरशीमुळे होणार्‍या रोगांचे लवकर संक्रमण रोखणे आणि थ्रिप्स / एफिडस् सारख्या शोषक कीटकांवर नियंत्रण ठेवणे आणि वनस्पतींना पोषकद्रव्ये पुरविणे होय.
Share

सेंद्रिय उत्पादने आणि मका समृद्धि किट मध्ये वापरण्याच्या पद्धती

12/06/2020 पर प्रकाशित किया गया
Organic products and methods of use in Makka Samriddhi Kit
  • मका उत्पादन वाढविण्यात मका समृध्दी किट महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते.
  • मका संवर्धन किटमध्ये पोटॅश आणि फॉस्फरस बॅक्टेरिया, नायट्रोजन बॅक्टेरिया, झिंक विरघळणारे बॅक्टेरिया, ह्युमिक ॲसिड, अमीनो ॲसिडस्, सीवेड आणि मायकोरिझा अशी सेंद्रिय उत्पादने आहेत.
  • या किटचे पहिले उत्पादन तीन प्रकारचे जीवाणू ‘नायट्रोजन फिक्सेशन बॅक्टेरिया, पी.एस.बी. आणि के.एम.बी.’ चे बनलेले आहेत. हे माती आणि पिकांंमध्ये नायट्रोजन, पोटॅश आणि फॉस्फरस या तीन प्रमुख घटकांचा पुरवठा करण्यास मदत करतात. ज्यामुळे झाडाला वेळेवर आवश्यक घटक मिळतात, वाढ चांगली होते, पीक उत्पादन वाढते आणि त्याच वेळी जमिनीत पोषक तत्वांची उपलब्धता देखील वाढते.
  • या किटचे दुसरे उत्पादन झिंक सोल्युबिलीझिंग बॅक्टेरिया आहे, जे उत्पादन जमिनीत विरघळणार्‍या जस्तच्या विद्रव्य स्वरूपात वनस्पतींसाठी उपलब्ध करते. वनस्पतींच्या वाढीसाठी हे सर्वात महत्त्वाचे सूक्ष्म पोषक घटक आहे. त्याची एकरी 100 ग्रॅम रक्कम मातीच्या उपचारासाठी वापरली जाते.
  • किटच्या अंतिम उत्पादनात ह्यूमिक ॲसिड, अमीनो ॲसिडस्, समुद्री शैवाल आणि मायकोरिझा घटक असतात. हे जमिनीत एकरी 2 किलो दराने वापरली जातात.
  • 4.1 किलो मका समृध्दी किट (ज्यामध्ये वरील सर्व सेंद्रिय उत्पादनांचा समावेश आहे.) एक टन शेतात शेवटच्या नांगरणीच्या वेळी किंवा पेरणीपूर्वी 4 टन चांगल्या कुजलेल्या शेणामध्ये मिसळावे, जेणेकरून पिकाला त्याचा संपूर्ण फायदा होईल.
Share

भाताच्या थेट पेरणीचे किंवा शून्य तिलाचे महत्त्व

12/06/2020 पर प्रकाशित किया गया
Importance of direct sowing of paddy or zero til
  • धान्याची आवश्यक पद्धतीने शेतामध्ये किंवा नांगरणी न करता आवश्यकतेनुसार निवड न केलेले तण वापरुन धान्याची थेट पेरणी शून्यापर्यंत केली जाते.
  • पावसाळ्याची सुरूवात होण्यापूर्वी 15 ते 20 जून दरम्यान धान्याची पेरणी करणे आवश्यक आहे, जेणेकरून झाडाला जास्त ओलावा किंवा पाण्याचा नंतर परिणाम होणार नाही. यासाठी प्रथम शेतात हलके पाणी देऊन, जर योग्य ओलावा आला तर पेरणी हलकी किंवा नांगरलेली मशीन न करता करावी.
  • भात रोपवाटिकेचा खर्च वाचला आहे, या पद्धतीत, 10 ते 15 किलो एकरी बियाणे पेरणीसाठी पुरेसे आहेत.
  • अशा प्रकारे धान्य पेरण्यापूर्वी खुरपणी करावी.
Share