Importance of Microbes in Soil (ZnSB )

05/05/2019 पर प्रकाशित किया गया

मातीतील सूक्ष्मजीवांचे महत्व:- (झिंक विरघळवणारे जिवाणू – ZnSB)

  1. भारतातील शेतीस योग्य जमिनीपैकी 50% जमिनीत झिंकचा अभाव असतो. 2025 पर्यंत हे प्रमाण 63% पर्यंत पोहोचेल.
  2. झिंक हे एक अनिवार्य सुक्ष्म पोषक तत्व आहे. ते रोपाच्या विकासासाठी आवश्यक आहे. पण ते मातीत अनुपलब्ध रूपात असते. रोपे त्याचा सहजपणे वापर करू शकत नाहीत.
  3. हे जिवाणू रोपांना झिंक उपलब्ध करून देतात. त्यामुळे ते तांदळातील खैरा रोगाचे नियंत्रण करतात. ते पिकाचे उत्पादन आणि गुणवत्ता वाढवण्यात सहाय्यक ठरतात. मातीच्या आरोग्यात ते सुधारणा करतात आणि हार्मोन्सची सक्रियता वाढवतात तसेच प्रकाश संश्लेषण वाढवतात.
  4. झिंक विरघळवणारे जिवाणू मातीत कार्बनिक आम्ल निर्माण करतात. त्यामुळे न विरघळणारे झिंकचे (झिंक सल्फाइड, झिंक ऑक्साइड आणि झिंक कार्बोनेट) Zn+ मध्ये (रोपांना उपलब्ध रूप) रूपांतर होते. त्याशिवाय ते मातीचा pH स्तर संतुलित ठेवतात.
  5. झिंक विरघळवणारे जिवाणू 2 किलो/ एकर या प्रमाणात 50 किलो उत्तम प्रतीच्या शेणखतात मिसळून शेतात भुरभुरावे.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

An Improved Variety of Soybean:- JS 20-29

05/05/2019 पर प्रकाशित किया गया

सोयाबीनचे उन्नत वाण – जेएस 20-29

  • जेएस 20-29 हे JNKVV द्वारा जास्त विकसित करण्यात आलेले अधिक उत्पादनाचे नवे वाण आहे. त्याचे उत्पादन सुमारे 10 -12 क्विंटल/ एकर असते.
  • या वाणाची अंकुरण क्षमता अधिक असते आणि ते वेगवेगळ्या रोगांसाठी प्रतिकारक आहे.
  • यात पाने टोकदार आणि अंडाकार गडद हिरव्या रंगाची असतात. तीन ते चार फांद्या असतात आणि झाडाची ऊंची मध्यम म्हणजे सुमारे 100 सेमी असते.
  • फुलांचा रंग पांढरा असतो.
  • हे वाण सुमारे 90-95 दिवसात परिपक्व होते होते आणि याच्या 100 दाण्यांचे वजन 13 ग्रॅम असते.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Save cauliflower to diseases – May cause serious damage

03/05/2019 पर प्रकाशित किया गया

फुलकोबीचा रोगांपासून बचाव करा – नाहीतर भारी हानी होऊ शकते

  • बुरशीजन्य रोगांपासून उत्पादनाची सुमारे 4 – 25% हानी होऊ शकते.
  • फुलकोबी हे भारतातील महत्वाचे भाजीचे पीक आहे.
  • फुलकोबीमध्ये लागण होणारे काळा कुजवा, फुलांचे गळणे, अंगक्षय, भुरी असे रोग पिकाच्या गुणवत्तेला हानी पोहोचवतात आणि नुकसानास कारणीभूत होतात.
  • रोगांच्या नियंत्रणासाठी व्यवस्थापन खूप महत्वाचे असते:-
  • काळा कुजवा आणि फुलांचे गळणे यापासून बचावासाठी स्ट्रेप्टोसायक्लिन @ 20 ग्रॅम/ एकर आणि कॉपर ऑक्सीक्लोराइड 50% @ 300 ग्रॅम/ एकर फवारावे.
  • बुरशीजन्य रोगांच्या प्रतिबंधासाठी मॅन्कोझेब 75% डब्लूपी @ 400 ग्रॅम/ एकर किंवा कार्बेन्डाजिम 50% @ 300 ग्रॅम/ एकर टेबुकोनाजोल 50% + ट्रायफ्लोक्सिस्ट्रोबिन 25% डब्लूपी @ 100-120 ग्रॅम/ एकर फवारावे.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

How to Take care of insect pests & diseases at bud initiation stage of mungbean

02/05/2019 पर प्रकाशित किया गया

मुगाचा फुलोरा येण्याच्या अवस्थेत कीड आणि रोगांपासून बचाव

    • मुगाच्या पिकाच्या भरघोस उत्पादनासाठी कीड आणि रोगांचे नियंत्रण अत्यावश्यक असते.
    • कीड आणि रोगांमुळे मुगाच्या उत्पादनाची सुमारे 70% हानी होऊ शकते.
    • उन्हाळ्यात फुलोरा येण्याच्या आणि फलधारणेच्या वेळी फळ पोखरणारी अळी, तंबाखू अळी इत्यादि किडीमुळे  नुकसान होते.
    • शेंगा येणार्‍या इतर पिकांप्रमाणे मुगाचे पीक देखील बुरशी, जिवाणू आणि विषाणूमुळे होणार्‍या रोगांबाबत अतिसंवेदनशील असते. पाने, खोड आणि मुळांवर मर रोग, पिवळेपणा आणि मुळांचा कुजवा पिकाच्या वाढीदरम्यान आढळून येतात.
    • किडीच्या प्रभावी नियंत्रणासाठी मोनोक्रोटोफोस 36% एसएल @ 300 मिली/ एकर, इमामेक्टिन बेंझोएट 5% एसजी @ 100 ग्रॅम/ एकर (फळावरील अळीसाठी) आणि फ्लुबेंडामाइड  20% डब्लू जी 100 मिली/ एकर किंवा इंडोक्साकार्ब 14.5 % एस सी @ 160-200 मिली/ एकर (तंबाखू अळीसाठी) वापरता येते.
    • रोग नियंत्रणासाठी कार्बेन्डाजिम 50% डब्ल्यूपी @ 300 ग्रॅम/ एकर (मर रोगासाठी) आणि थायोफनेट मिथाइल 70% डब्ल्यू पी @ 250-300 ग्रॅम प्रति एकर (मातीजन्य रोगांसाठी) वापरावे.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Importance of Iron in Crop Production

02/05/2019 पर प्रकाशित किया गया

पिकाच्या उत्पादनात लोह तत्वाचे महत्त्व

  • पिकाची वाढ आणि उत्पादनासाठी लोह तत्व (Fe) आवश्यक समजले जाते. रोपातील ऊर्जा हस्तांतरण आणि नायट्रोजन स्थिरीकरणासाठी उपयुक्त अनेक एन्झाइम्सचा तो एक घटक आहे.
  • लोह तत्वाचा अभाव सामान्यता अधिक pH स्तर असलेल्या मातीत आढळून येतो कारण अशा मातीत रोपांना लोह तत्व उपलब्ध होत नाही.
  • नवीन पाने क्लोरोफिल विहिन दिसतात.
  • पाने खालील बाजूने फिकट पिवळे, करड्या रंगाची होऊ लागतात. करडेपणा मध्य शिरांवर आणि खालील बाजूला पसरत जातो.
  • त्याच्या अभावाला फेरस सल्फेट (चिलेटेड आयर्न) चे मिश्रण @150-200 ग्रॅ/ एकर या प्रमाणात फवारावे.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Kasie bachaein baigan ko fruit borer se

01/05/2019 पर प्रकाशित किया गया

वांग्यातील फळ पोखरणार्‍या किडीपासून बचाव

  • या किडीद्वारे रोपणानंतर लगेचपासून शेवटच्या तोडणी पर्यंत नुकसान होते.
  • तिच्यामुळे उत्पादनात 70% पर्यंत घट येते.
  • उष्ण वातावरणात फळ आणि खोड पोखरणार्‍या अळ्यांच्या संख्येत जास्त वाढ होते.
  • सुरुवातीच्या अवस्थेत छोटी गुलाबी अळी फांद्या आणि खोडात भोक पाडून आत प्रवेश करतात. त्यामुळे रोपाच्या फांद्या सुकतात.
  • नंतरच्या अवस्थेत अळ्या फळाला भोक पाडून आत शिरतात आणि गर खातात.

नियंत्रण:-

  • फेरोमॉन ट्रॅप @ 5/ एकर या प्रमाणात बसवावेत.
  • एकाच शेतात सतत वांग्याचे पीक घेऊ नये. पीक चक्र अवलंबावे.
  • भोक पाडलेल्या फळांना तोडून नष्ट करावे.
  • किडीच्या नियंत्रणासाठी रोपणानंतर 35 दिवसांनी दर पंधरवड्याने सायपरमेथ्रिन 10% ईसी @ 300 मिली/ एकर किंवा लैम्ब्डा सायहलोथ्रिन 5% ईसी @ 200-250 मिली/ एकर या प्रमाणात फवारावे.
  • कीट के प्रभावशाली रोकथाम के लिये कीटनाशक के छिड़काव के  पूर्व छेंद किये गये फलों की तुड़ाई कर लें।

Share

How to maintain healthy chilli nursery

30/04/2019 पर प्रकाशित किया गया

मिरचीच्या नर्सरीला कसे निरोगी ठेवावे

एक मुख्य समस्या :- आर्द्र गलन

  • आर्द्र गलन रोगाची लक्षणे नर्सरीच्या सुरुवातीच्या दिवसातच दिसतात.
  • आर्द्र गलन रोगाचा प्रभाव कधीकधी बियाण्यावर देखील पडतो. माती खोदल्यास मऊ पडलेल्या आणि सडलेल्या बिया दिसतात.
  • नर्सरीतील रोपाच्या खोडावर पाणी भरलेले डाग पडतात आणि खोड काळपट दिसते. शेवटी रोप आकसून मरते.

या रोगाच्या संक्रमणासाठी पोषक परिस्थिती:-

  1. ओलीचे प्रमाण (90-100%)
  2. मातीचे तापमान (20-28°C)
  3. पाण्याच्या निचर्‍यासाठी योग्य व्यवस्था नसणे

नियंत्रण:-

  • पाण्याचा उत्तम निचर्‍यासह योग्य अंतर ठेवून सिंचन करावे.
  • नर्सरी वाफे तैय्यार करताना 0.5 ग्रॅम/ वर्ग मीटर या प्रमाणात थियोफैनेट मिथाइल मातीत मिसळावे.
  • रोगाचा तीव्र हल्ला झाल्यास 20 दिवसांनी मेटालॅक्सिल-एम (मेफानोक्सम) 4% + मॅन्कोझेब 64% डब्ल्यू पी 500 ग्रॅम/ एकर फवारावे.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Virus problem and solution in mungbean

28/04/2019 पर प्रकाशित किया गया

मुगाच्या पिकातील विषाणूची समस्या आणि उपाय

  • मुगाच्या पिकाच्या विकासाच्या दरम्यान पीत केवडा, पर्ण सुरळी, आणि पान सुरकुत्या अशा विषाणूजन्य रोगांची लक्षणे दिसतात.
  • रोपाचे वय आणि रोगाच्या लक्षणांची सुरुवात यानुसार विषाणूमुळे मुगाच्या पिकाच्या उत्पादनात 2-95% घट होऊ शकते.
  • या रोगांच्या नियंत्रणासाठी पेरणीनंतर 15 दिवसांनी थायमेथोक्साम 25% डब्ल्यूजी @ 60-100 ग्रॅम प्रति एकर या प्रमाणात पानांवर फवारावे किंवा इमिडाक्लोप्रिड 17.8% एसएल @ 100 मिली  प्रति एकर या प्रमाणात पानांवर फवारावे.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

How to improve production by improving soil health

28/04/2019 पर प्रकाशित किया गया

मातीचे आरोग्य सुधारून उत्पादन कसे वाढवावे

मातीचे आरोग्य कसे सुधारावे –

पिकाच्या उत्पादनात 50% पर्यन्त वाढ करण्यासाठी मातीवर पुढील तीन महत्वपूर्ण उपाय करावेत:

  • मातीतील पोषक तत्वांचे प्रमाण वाढवणे
  • मातीची भौतिक अवस्था सुधारणे
  • मातीच्या pH स्तराचे संतुलन कायम राखणे
  1. मातीतील पोषक तत्वांचे प्रमाण वाढवण्यासाठी –                        
  • आधीच्या पिकाच्या कापणीनंतर उरलेले पिकाचे अवशेष आग लावून नष्ट करू नयेत.
  • कापणीनंतर शेतात दोन वेळा नांगरणी करावी. त्याने पिकाचे अवशेष विघटित होऊन रोपांना पोषक तत्वे मिळवून देतील.
  • शेतात नांगरणी करताना FYM 10 टन/ एकर किंवा गांडूळ खत 2.5 टन/ एकर + एस.एस.पी. 100 किलो/एकर या प्रमाणात मिसळावे.
  • 1 kg मायक्रोन्यूट्रियंट + PSB 2 कि.ग्रॅ. + KMB 2 kg + NFB 2 कि.ग्रॅ. + ZnSB 4 कि.ग्रॅ. + ट्रायकोडर्मा 3 कि.ग्रॅ./ एकर पेरणी करताना दिल्याने मातीतील पोषक तत्वांच्या मात्रेत वाढ होते.
  1. मातीची भौतिक अवस्था सुधारण्यासाठी –
  • पुरेशा प्रमाणात पाणी उपलब्ध असल्यास पिकाच्या कापणीनंतर शेताची नांगरणी करून स्पीड कम्पोस्ट 4 कि.ग्रॅ./ एकर या प्रमाणात मातीत पसरून सिंचन करावे.
  • 15 – 20 दिवसांनंतर स्पीड कम्पोस्टच्या मदतीने पिकाचे अवशेष चांगल्या प्रकारे विघटित होऊन मातीची संरचना सुधारतात.
  1. मातीच्या pH स्तराच्या संतुलनाच्या रक्षणासाठी –
  • मातीचा pH स्तर नियंत्रित करण्यासाठी संथ गतीने रिलीज होणारी पोषक तत्वे वापरावीत.
  • अधिक क्षार आणि आम्ल स्वभावाच्या उर्वरकांचा वापर संतुलित मात्रांमध्ये करावा.
  • भरघोस उत्पादनासाठी मातीचा pH स्तर 6.ते 7.0 असावा.
  • आम्लीय मातीच्या सुधारणेसाठी कॅल्शियम कार्बोनेटची मात्रा मृदा परीक्षण अहवालानुसार द्यावी.
  • क्षारीय मातीच्या सुधारणेसाठी जिप्समची मात्रा मृदा परीक्षण अहवालानुसार द्यावी.

Share

Yellowing leaves may cause more damage in Brinjal

27/04/2019 पर प्रकाशित किया गया

वांग्याच्या पानांमधील पिवळेपणाने थोठे नुकसान होऊ शकते

  • वांगी हे भारतासह पूर्णा जगात मोठ्या प्रमाणात केले जाणारे भाजीचे पीक आहे.
  • पानांचे पिवळेपण वांग्याच्या पिकासाठी खूप हानिकारक असते.
  • पानांमधील पिवळेपणा कीड (कोळी, ढेकण्या आणि रस शोषणारे किडे), रोग (मर आणि विषाणूजन्य रोग) आणि नायट्रोजनचा अभाव अशा वेगवेगळ्या कारणांनी असू शकतो. रोपावर पिवळेपणा आल्याने उत्पादन घटते आणि परिणामी आर्थिक नुकसान होते.
  • नायट्रोजनची उपलब्धता वाढवण्यासाठी नायट्रोजन उर्वरके वापरावीत तसेच वातावरणातील नायट्रोजनचे स्थिरीकरण करण्यासाठी आणि फॉस्फरसची उपलब्धता वाढवण्यासाठी फॉस्फरस विरघळवणारे जिवाणू @ 2 किलोग्रॅम/ एकर या प्रमाणात शेतात चांगल्या प्रकारे मिसळावेत.
  • वांग्याच्या पिकावरील किडीचे निवारण करण्यासाठी प्रॉपरझाईट 50% EC @ 400 मि.ली. (कोळ्यांसाठी) आणि डायक्लोरोवस 76% EC @ 300 मि.ली. (पांढर्‍या किडीसाठी) प्रति एकर या प्रमाणात वापरावे.
  • रोगांमुळे येणार्‍या पिवळेपणाला रोखण्यासाठी कार्बेन्डाजिम 12% + मॅन्कोझेब 63% WP @ 200 ग्रॅम आणि स्ट्रेप्टोसायक्लीन 20 ग्रॅम/ एकर या प्रमाणात वापरावे.

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share