सामग्री पर जाएं
-
शेतीकरी बंधूंनो, तेलबियापासून तेल काढल्यानंतर उरलेल्या अवशिष्ट पदार्थाला खली असे म्हणतात. जेव्हा ते शेतात खत म्हणून वापरले जाते, म्हणून त्याला खलीचे खत म्हणतात.
-
खली खताचे 2 प्रकार आहेत.
-
खाण्यायोग्य खली – ही प्राण्यांसाठी खाण्यायोग्य आहे, कापूस बियाणे, मोहरी, तारमीरा, शेंगदाणे, तीळ, नारळ इ.
-
अखाद्य खली – ही प्राण्यांसाठी खाण्यायोग्य नाही, हे शेतात खत म्हणून वापरले जाते. जसे की, एरंड, महुआ, कडुनिंब, करंज इत्यादिंप्रमाणे ते पिकामध्ये कीटकनाशक म्हणूनही काम करते.
-
शेण आणि कंपोस्टच्या तुलनेत खलीमध्ये नायट्रोजन जास्त प्रमाणात आढळतो, याशिवाय खलीमध्ये फॉस्फरस आणि पोटॅश देखील आढळतात.
-
वेगवेगळ्या तेलाच्या खली खतांमध्ये उपलब्ध पोषक तत्वांचे प्रमाण
खली
|
नाइट्रोजन %
|
फास्फोरस %
|
पोटाश %
|
एरंड
|
4.37
|
1.85
|
1.39
|
महुआ
|
2.51
|
0.80
|
1.85
|
कडुलिंब
|
5.22
|
1.08
|
1.48
|
करंज
|
3.97
|
0.94
|
1.27
|
-
खली हे खत एकाग्रित सेंद्रिय खतांच्या श्रेणीमध्ये येते. हे शेतात पेरणीपूर्वी आणि नंतर दोन्ही वापरले जाऊ शकते.
पेरणीपूर्वी खलीचा वापर –
-
महुआ खली व्यतिरिक्त, सर्व खलीओची पावडर पेरणीपूर्वी 10-15 दिवस आधी शेतात वापरावी.
-
महुआची खली उशीरा विघटित होते त्यामुळे तिचा वापर शेतात पेरणीपूर्वी 2 महिने आधी वापरावी तसेच त्यात सेपोनिन नावाचे रसायन असते त्याच्या उपस्थितीमुळे, हे भात पिकासाठी उत्कृष्ट खत आहे.
-
खलीला शेतामध्ये विखुरून हलकी नांगरणी करून ते जमिनीत मिसळावे.
पेरणीनंतर खलीचा वापर –
-
उगवण झाल्यानंतर, रोपाच्या जवळ खली पावडरचा वापर करा.
-
कंदयुक्त मूळ पिकांमध्ये, तेल खलीचा वापर माती करताना केला जाऊ शकतो.
-
खली शेतात टाकल्यानंतर त्यांच्या कुजण्यासाठी जमिनीत पुरेसा ओलावा असणे अत्यंत आवश्यक आहे हे लक्षात ठेवा.
Share