हा रोग प्रामुख्याने गहू पिकामध्ये आढळतो. हा पक्सीनिया रिकोंडिटा ट्रिटिसाई नावाच्या बुरशीमुळे होतो. तसेच याला तपकिरी गंज, पिवळा गंज किंवा काळा गंज म्हणून देखील ओळखला जातो.
या रोगाचे वैशिष्ट्य म्हणजे सुरुवातीच्या अवस्थेत या रोगाची लक्षणे पानांच्या वरच्या पृष्ठभागावर दिसतात, जी नंतर अधिक दाट होऊन संपूर्ण पानावर पसरतात.
रोगी पाने लवकर सुकतात, त्यामुळे प्रकाशसंश्लेषणाची प्रक्रियाही कमी होते आणि दाणे हलके होतात. त्यामुळे वाढत्या तापमानामुळे या डागांचा रंग पानांच्या खालच्या पृष्ठभागावर काळा होतो.
या रोगाच्या रासायनिक नियंत्रणासाठी, हेक्साकोनाज़ोल 5% एससी 400 मिली किंवा प्रोपिकोनाज़ोल 25% ईसी 200 मिली किंवा टेबुकोनाज़ोल 25.9% ईसी 200 मिली/एकर या दराने फवारणी करावी.
जैविक नियंत्रणासाठीट्रायकोडर्मा विरिडी 500 ग्रॅम/एकर किंवा स्यूडोमोनास फ्लोरोसेंस 250 ग्रॅम/एकर या दराने फवारणी करा.
