टोळकिड्यांवर अधिक हल्ले होऊ शकतात, अन्न व कृषी संघटनेने (एफ.ए.ओ.) महिनाभर सावध राहण्यास सांगितले

After 27 years in MP, large locust attack, Threat on Moong crop of 8000 crores

अन्न व कृषी संघटनेने (एफ.ए.ओ.) टोळकिड्यांच्या हल्ल्याबाबत अलर्ट जारी केला आहे. हा इशारा सांगतो की, “पुढच्या एका महिन्यासाठी देशाने सतर्क राहण्याची गरज आहे.” हा इशारा एफएओने अशा वेळी जारी केला आहे. गेल्या 26 वर्षात देशातील सर्वात मोठ्या टोळकिड्यांचा हल्ला होत आहे. या मोठ्या हल्ल्यापासून बचाव करण्यासाठी सरकारकडून अनेक प्रयत्न केले जात आहेत. त्यात आधुनिक उपकरणे आणि ड्रोन तसेच हेलिकॉप्टरसारख्या तंत्रज्ञानाचा वापर यांचा समावेश आहे.

हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की, पश्चिमेकडील सीमेवरील राजस्थान राज्यात टोळकिड्यांच्या हल्ल्याचा सर्वाधिक फटका बसला आहे. राजस्थानशिवाय मध्य प्रदेश, पंजाब, गुजरात, उत्तर प्रदेश, महाराष्ट्र, छत्तीसगड, हरियाणा आणि बिहार या राज्यांनाही याचा फटका बसला आहे. एफएओने जारी केलेल्या निवेदनात असे म्हटले आहे की, पावसाळ्यानंतर भारत-पाकिस्तान सीमेलगत उत्तरेकडील राज्यांमधील टोळकिडे राजस्थानमध्ये परत येऊ शकतात.

स्रोत: नवभारत टाईम्स

Share

टोळ किड्यांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी आता हेलिकॉप्टर सेवा मागविली जात आहे

Locusts team knocked in Madhya Pradesh, Can cause heavy damage to crops

राजस्थान, मध्य प्रदेश, उत्तर प्रदेश यांसारख्या राज्यांत गेल्या अनेक आठवड्यांपासून पाकिस्तानातील टोळ किड्यांवर हल्ले होत आहेत. अशा परिस्थितीत टोळ किड्यांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी भारतात अनेक प्रयत्न केले गेले आहेत आणि त्यामुळे टोळकिडे नियंत्रणास यश देखील मिळत आहे. या भागांत टोळकिडे नियंत्रित करण्यासाठी हेलिकॉप्टरचा वापरही केला जात आहे.

केंद्रीय कृषी व शेतकरी कल्याण मंत्री श्री. नरेंद्र सिंह तोमर यांनी फवारणीच्या उपकरणांसह बेल हेलिकॉप्टरला हिरवा झेंडा दाखविला आहे. हे हेलिकॉप्टर बाडमेरच्या उत्तरलाई येथे हवाई दलाच्या स्टेशनसाठी रवाना होईल आणि सुरुवातीला ते तिथे तैनात असेल आणि तेथून वेगवेगळ्या ठिकाणी टोळ किड्यांवर हल्ला नियंत्रित करेल.

हेलिकॉप्टर एकाच पायलटद्वारे चालविले जाईल आणि एकाच वेळी 250 लिटर कीटकनाशके घेऊन जाण्याची त्याची क्षमता असेल. हे हेलिकॉप्टर एकावेळी 25 ते 50 हेक्टर क्षेत्रातील कीटकनाशकांची फवारणी करेल.

यापूर्वी देखील टोळ किड्यांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी भारताने काहीतरी केले होते, ज्याचे जगभर कौतुक होत आहे. खरं तर, टोळकिडे नियंत्रित ठेवण्यासाठी भारताने ड्रोनचा अवलंब केला हाेता आणि असे करणारा जगातील पहिला देश बनला आहे.

स्रोत: कृषक जगत

Share

ड्रोनद्वारे टोळकिड्यांवर नियंत्रण ठेवणारा भारत जगातील पहिला देश ठरला

India became the first country in the world to control locusts by drones

राजस्थान, मध्य प्रदेश, उत्तर प्रदेश यांसारख्या राज्यात गेल्या अनेक आठवड्यांपासून टोळकिड्यांची पथके हल्ले करीत आहेत. अशा परिस्थितीत टोळकिड्यांवर नियंत्रण मोहिमेसाठी भारताने अनेक प्रयत्न केले आहेत, ज्यामुळे टोळकिडे नियंत्रणाला यश आले आहे. टोळकिड्यांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी भारताने काहीतरी केले असावे, ज्याचे जगभर कौतुक होत आहे. खरं तर, टोळकिडे नियंत्रण ठेवण्यासाठी भारताने ड्रोनचा अवलंब केला आहे आणि असे करणारा जगातील पहिला देश देखील बनला आहे.

ड्रोनच्या मदतीने हवा फवारणीद्वारे पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान होणारे टोळकिडे पुसले जात आहेत. टोळकिड्यांवर मिळवलेल्या या यशाबद्दल संयुक्त राष्ट्रांच्या अन्न व कृषी संघटनेने (एफ.ए.ओ.) ने देखील भारताचे कौतुक केले आहे.

वृत्तानुसार, देशातील अनेक राज्यांतील कृषी विभाग, स्थानिक प्रशासन आणि सीमा सुरक्षा दलाच्या मदतीने हे काम चालविण्यात येत आहे. राजस्थान, पंजाब, गुजरात, उत्तर प्रदेश, महाराष्ट्र, मध्य प्रदेश आणि छत्तीसगडमधील सुमारे 114,026 हेक्टर क्षेत्रात टोळकिडे नियंत्रणाचे काम यशस्वीरित्या पूर्ण झाले आहे.

स्रोत: कृषि जागरण

Share

टोळकिड्यांचा भोपाळवर मोठा हल्ला, मूग आणि भाजीपाला या पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान केले

Locusts team knocked in Madhya Pradesh, Can cause heavy damage to crops

गेल्या काही आठवड्यांपासून राजस्थान आणि मध्य प्रदेशातील अनेक जिल्ह्यांमध्ये टोळकिड्यांचे हल्ले होत आहेत. या भागांत रविवारी संध्याकाळी टोळकिड्यांनी मध्य प्रदेशची राजधानी भोपाळवर हल्ला केला. होशंगाबाद रोड ते बरखेडा पठानी, एम्स आणि अवधपुरी भागांत लाखो टोळकिडे पसरले आहेत.

वृत्तानुसार टोळकिडे बेरसियाहून विदिशामार्गे भोपाळमध्ये दाखल झाले. शनिवारी रात्री प्रशासनाला बेरसिया येथे टोळकिडे आल्याची खबर मिळाली. बेरसिया ते विदिशा नाक्यापर्यंत कृषी विभागाने टोळकिडे थांबविण्याची व्यवस्था केली होती, पण रविवारी संध्याकाळी टोळकिडे भोपाळमध्ये दाखल झाले.

तथापि, कृषी विभाग टोळकिडे संघाशी सामना करण्यासाठी व्यवस्था करीत आहे. यासाठी कृषी विभागाने एक पथक तयार केले आहे. जे टोळकिड्यांवर रसायनांची फवारणी करून त्यांचा जीव घेईल. त्यासाठी अग्निशमन दलाचीही मदत घेण्यात येईल.

भोपाळपूर्वी टोळकिड्यांनी विदिशामधील पिकांचे नुकसान केले असे सांगितले जात आहे, की चौथ्यांदा तळागाळातील पथकाने येथे हल्ला केला आहे. येथील 6 गावांमधील मूग व भाजीपाला या पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले आहे.

स्रोत: भास्कर

Share

राजस्थानपासून 12 कि.मी. लांब, टोळकिड्यांमुळे उत्तर प्रदेश व मध्यप्रदेशमधील पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान होऊ शकते

After 27 years in MP, large locust attack, Threat on Moong crop of 8000 crores

गेल्या काही आठवड्यांपासून, टोळकिडे भारतातील अनेक राज्यांमध्ये दिसून येत आहेत. हे टोळकिडे इराणमधून पाकिस्तानमार्गे राजस्थानमध्ये प्रवेश करतात आणि त्यानंतर भारताच्या अंतर्गत राज्यांतील पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान करतात. पाकिस्तानमधील 9 पेक्षा जास्त नवीन टोळकिडे राजस्थानच्या विविध जिल्ह्यांत पोहोचल्याची माहिती आहे. लवकरच मध्य प्रदेश आणि उत्तर प्रदेशमधील बर्‍याच भागांत त्यांमुळे नुकसान होऊ शकते.

मध्य प्रदेश आणि उत्तर प्रदेशमधील राजस्थानमध्ये पोहाेचलेल्या या नवीन टोळ संघांच्या संभाव्यता पाहून, कृषी विभागही सतर्क झाला आहे. येणाऱ्या काळात वाऱ्याची दिशा अन्य राज्यांंत प्रवेश करते की नाही, हे ठरवेल. जर वाऱ्याची दिशा बदलली नाही, तर 12 किमीचा टोळसंघ पुढील काही दिवसांत मध्यप्रदेश आणि उत्तर प्रदेशात प्रवेश करेल.

स्रोत: जागरण

Share

टोळकिड्यांच्या हल्ल्यापासून पिकांचे संरक्षण कसे करावे?

How to protect crops from Locust attack
  • टोळकिडे काही तासांत पिके नष्ट करतात तसेच ज्या झाडावर बसलेले असतात तेथील सर्व हिरव्यागार गोष्टी खाऊन टाकतात. म्हणून, उशीर न करता टोळकिड्यांना पाहताच तातडीने प्रशासनाला कळवा.
  • टोळकिड्यांनी व्यापलेल्या शेतातील टोळकिडे काढण्यासाठी किंवा रिकामे करण्यासाठी ध्वनी प्रवर्धक किंवा लाऊड ​​स्पीकरचा वापर केला जाऊ शकतो आणि यामुळे टोळाकिड्यांचा नाश होईल.
  • याशिवाय, आपल्या शेतात कुठेतरी आग पेटवून, फटाके फोडणे, थाळी वाजवणे, ढोल वाजवणे, ट्रॅक्टर सायलेन्सरसह वाजवून आणि मोठा आवाज करूनदेखील टोळकिड्यांना दूर ठेवू शकता.
  • संध्याकाळी आपल्या शेतात टोळकिड्यांचा समूह दिसला तर, रात्रीच्या वेळी मशागत करा. त्याशिवाय लोखंडी पाईप किंवा तत्सम इतर कोणत्याही वस्तूमागील नांगर चालवा. असे केल्याने, पाठीमागे असलेली जमीन पुन्हा सपाट होईल आणि  टोळकिड्यांचा नाश होईल.
  • टोलकिड्यांची अंडी देण्याची ठिकाणे खोदून किंवा त्यात पाणी टाकून नष्ट करावीत. किंवा मॅलॅथिऑन ५ % पावडर  किलो प्रति एकर प्रमाणे त्या ठिकाणी जाळावी. 
  • अंड्यातून बाहेर पडणाऱ्या पिलास पहिल्या आणि दुसर्‍या टप्प्यात पुढे जाऊ शकत नाहीत, म्हणून त्यांना या अवस्थेत नष्ट केले पाहिजे. तिसऱ्या टप्प्यात, ते कळपात फिरण्यास सुरवात करतात, म्हणून चालण्याच्या दिशेने अडीच फूट खोल आणि एक फूट रुंद एक खंदक खोदून घ्या, जेणेकरुन त्यातील चिखल त्यात पडेल यानंतर, हे खड्डे मातीने भरा म्हणजे कोसळलेले फॅड त्यांना दडपतात.
  • टोळकिड्यांना कीटकनाशकांनी फवारणी करून मारले जाऊ शकते.
  • टोळकिड्यांच्या नियंत्रणासाठी, क्लोरपायरीफॉस 20% ई.सी. 480 मिली किंवा क्लोरपायरीफॉस 50% ई.सी. 200 मिली किंवा डेल्टामेथ्रिन 2.8% ई.सी. 200 मिली किंवा लॅम्बडा-सायलोथ्रिन 5% ई.सी.160 मिली किंवा लॅम्बडा-सायलोथ्रिन 10% डब्ल्यू.पी. 80 ग्रॅम किंवा मालॅथियन या टोळकिड्यांवर प्रति एकर 200 लिटर पाण्यात 740 मिली कीटकनाशके वापरली जाऊ शकतात.
Share

टोळ किड्यांच्या मोठ्या हल्ल्यामुळे मध्य प्रदेशच्या कृषिमंत्र्यांनी नुकसानभरपाईची घोषणा केली

Locusts team knocked in Madhya Pradesh, Can cause heavy damage to crops

राजस्थान, मध्य प्रदेश आणि उत्तर प्रदेशच्या अनेक भागांत, पिके घेणारा सर्वात मोठा शत्रू टोळ किड्यांवर हल्ला झाला आहे. कृषी विभागाच्या अधिकाऱ्यांचे म्हणणे आहे की, टोळ किड्यांचा इतका मोठा हल्ला, विशेषतः मध्य प्रदेशात 27 वर्षानंतर झाला आहे. हा मोठा हल्ला पाहता सरकारकडून खबरदारीच्या उपाययोजनाही केल्या जात आहेत.

या विषयावर, मध्य प्रदेशचे कृषिमंत्री श्री. कमल पटेल म्हणाले की, टोळ किड्यांच्या प्रादुर्भावामुळे शेतकर्‍यांना झालेल्या नुकसानीचे सर्वेक्षण केले जाईल. महसूल विभाग व कृषी विभागातील कर्मचार्‍यांची संयुक्त टीम तयार करून सर्वेक्षण काम केले जाईल. या सर्वेक्षणात, ज्या शेतकऱ्यांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले आहे, त्यांना आर.बी.सी. 6 (4) अंतर्गत नुकसानभरपाई देण्यात येईल. यासह, मंत्री श्री. कमल पटेल म्हणाले की, राज्यस्तरावरून यासाठी आवश्यक त्या सूचनाही लवकरच देण्यात याव्यात.

स्रोत: नई दुनिया

Share

मध्य प्रदेशमध्ये 27 वर्षानंतर मोठा टोळ (किडे) हल्ला, कोट्यवधी मूग पिकांना धोका

After 27 years in MP, large locust attack, Threat on Moong crop of 8000 crores

पिकांचा सर्वात मोठा शत्रू टोळांनी (किड्यांनी) बर्‍याच वर्षानंतर मध्य प्रदेशात जोरदार सुरुवात केली. टोळांचा (किड्यांचा) इतका मोठा हल्ला मध्य प्रदेशात 27 वर्षानंतर झाला असल्याचे, कृषी विभागाच्या अधिकाऱ्यांचे म्हणणे आहे. एवढेच नव्हे, तर हा हल्ला पावसाळ्यापर्यंतही सुरू राहण्याची अपेक्षा आहे.

पाकिस्तानपासून राजस्थान आणि मालवा निमाड येथून मध्य प्रदेशात दाखल झालेल्या या टोळांचा (किड्यांचा) संघ मध्य प्रदेशातील अनेक भागांत पसरला आहे. यापासून बचाव करण्यासाठी शेतकरी ड्रम, थाळी, फटाके आणि स्प्रे वापरत आहेत, जेणेकरुन हे संघ पळून गेले पाहिजेत.

कृषी तज्ज्ञांच्या मते, या समस्येवर वेळीच नियंत्रण न ठेवल्यास 8000 कोटी रुपयांच्या मुगाची पिके नष्ट होऊ शकतात. एवढेच नव्हे, तर कापूस आणि मिरची पिकांचा धोकाही कायम आहे.

तथापि, ही अडचण टाळण्यासाठी शेतकऱ्यांनी रात्री त्यांच्या पातळीवर गट तयार करुन शेतांचे निरीक्षण केले पाहिजे, कारण टोळ (किडे) रात्रीच्या वेळी 7 ते 9 या दरम्यान शेतात बसून पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान करतात.

याव्यतिरिक्त, जेड्सॉपर पथक आल्यावर टोळ (किडे) थाळी वाजवणे, ढोल वाजवणे, डीजे वाजवून, रिक्त कथील डबे वाजवून, फटाके फोडून, ​​ट्रॅक्टर सायलेन्सर काढून शेतात मोठ्या प्रमाणात आवाज देऊन टोळ (किडे) टोळ्यांना (किड्यांना) पुढे नेतात.

स्रोत: NDTV

Share

मध्य प्रदेशात टोळ कीटकांमुळे पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान होऊ शकते

Locusts team knocked in Madhya Pradesh, Can cause heavy damage to crops

आता सर्वात मोठे शत्रू टोळ किडे राजस्थानातून मध्य प्रदेशात येऊ लागले आहेत. मंदसौरचे कृषी कल्याण विभागाचे उपसंचालक अजित राठोड यांनी ही माहिती दिली. त्याचा उद्रेक मध्य प्रदेशातील नीमच जिल्ह्यात पिकांमध्ये दिसू लागला आहे.

हे टोळ किडे लगेच पिकांची हिरवी पाने खातात. हे टोळ किडे एकाच वेळी मोठ्या प्रमाणात आक्रमण करतात आणि पिकांंचे मोठे नुकसान करतात.

हे टोळ किडे दिवसा उडतात आणि रात्री बसतात. टोळ किडीचा उपद्रव टाळण्यासाठी, अजित राठोड यांनी सर्व शेतकऱ्यांना विनंती केली आहे कि जर संध्याकाळी त्यांना शेतात टोळ दिसले तर रात्री शेतात नांगर चालवा. याशिवाय त्यांनी सांगितले की, आधारस्तंभ, लोखंडी पाईप किंवा नांगराच्या मागे इतर कोणतीही समान वस्तू चालवा. असे केल्याने, मागील जमीन पुन्हा समतल होईल आणि तळागाळातील टोळ मरतील.

जर हे टोळ जिवंत राहिले तर शेतातील सर्व हिरवी पिके नष्ट करून टाकतील. ते सर्व हिरवी पाने खाऊन टाकतात आणि पिकांचा नाश करतात.

Share