How to do Seed treatment in gram crop

ज्याप्रमाणे पेरणीपूर्वी मातीचे उपचार करणे आवश्यक आहे, त्याच प्रकारे पेरणीपूर्वी बीजोपचार करणे खूप महत्वाचे आहे.
बियाण्यांवर उपचार करून, बुरशीजन्य रोग जसे की, एन्थ्रेक्नोज लीफ स्पॉट, गंज, विल्ट इत्यादी रोग नियंत्रित केले जातात तसेच बियाण्यांची उगवण देखील चांगली हाेते.
रासायनिक आणि जैविक पद्धतींद्वारे बियाण्यांवरील उपचारांची प्रक्रिया केली जाऊ शकते.
रासायनिक उपचार: पेरणीपूर्वी कांदा बियाण्यांचे कार्बेन्डाजिम 12% + मैनकोज़ेब 63% 2.5 ग्रॅम / कि.ग्रॅ. बीज किंवा कार्बोक्सिन 17.5% + थायरम 17.5% 2.5 / कि.ग्रॅ. दराने उपचार करावेत.
जैविक उपचार म्हणून, ट्रायकोडर्मा विरिडी 5 ग्रॅम / किलोग्रॅम + पी.एस.बी. 2 किलो/ ग्रॅम स्यूडोमोनास फ्लोरोसेंस 5 ग्रॅम / किलो बियाणे दराने उपचार करा.