एकाच प्रकारच्या कापूस बियाण्यांची पेरणी करणे शेतकऱ्यांच्या हिताचे नाही – कृषी विभाग

Sowing of same type of cotton seeds is not in the interest of farmers - Department of Agriculture

मध्य प्रदेशातील बर्‍याच भागात कापूस पेरणीसाठी हालचाली तीव्र झाल्या आहेत. अशा परिस्थितीत कापूस शेतकऱ्यांच्या वतीने बी.टी. 659 प्रकारच्या कापसाच्या मागणीला जास्त मागणी आहे. त्याच जातीच्या बियाण्यांच्या मागणीवर कृषी विभागाचे उपसंचालक श्री. आर.एस. गुप्ता म्हणाले की, ते शेतकर्‍यांच्या हिताचे नाही.

श्री. आर.एस. गुप्ता यांनी शेतकऱ्यांना आवाहन केले आणि म्हणाले, “कधीकधी हवामानाच्या अनिश्चिततेमुळे, समान जातीचा वापर केल्यास कधीकधी जास्त पाऊस, पैदास, किडीचा प्रादुर्भाव यामुळे पिकांचे नुकसान होते आणि शेतकर्‍यांचे आर्थिक नुकसान होते. बाजारात उपलब्ध बी.टी. कपाशीच्या 659 जातींच्या व्यतिरिक्त इतर वाणांचे बी.टी. कापूस बियाणेही पेरणी करा. ”

त्यांनी पुढे स्पष्ट केले की, कापूस, ज्वारी, मका, मूग, उडीद, अरहर, धान, सोयाबीन इत्यादी पिकांची पेरणी करा आणि जैवविविधता टिकविण्यासाठी बहु-पिके पद्धत अवलंब करा. आणि जर एखादे पीक हवामानाच्या परिस्थितीमुळे खराब झाले तर दुसर्‍या पिकांवर एक फायदा होऊ शकेल आणि वातावरण सुधारण्यास मदत होईल. ”

स्रोत: dprmp.org

Share

कापूस प्रगत बी.टी. वाणांची माहिती

  • कावेरी जादू: ही वाण दुष्काळासाठी आणि मावा, तुडतुडे, पांढरी माशी यांंसारख्या कीटकांना सहन करते आणि गुलाबी सुंडी, अमेरिकन सुंडीमध्ये रोगप्रतिकारक क्षमता आहे. या संकरित जातीचा पीक कालावधी155-167 दिवसांचा आहे. ज्यामध्ये बोन्डे मध्यम आहे आणि वनस्पती लांब आहे आणि म्हणूनच अगदी थोड्या अंतरावर पेरणीसाठीही योग्य प्रकार आहे.
  • रासी आरसीएच -659: मध्यम कालावधीसाठी आणि 145-160 दिवसांच्या उच्च उत्पादनासाठी ही एक चांगली संकरित वाण आहे. या प्रजातीमध्ये डाेडे मोठ्या संख्येने पिकतात आणि ही वाण सिंचनाखाली असलेल्या जड मातीसाठी योग्य आहे.
  • रासी नियो: हे मध्यम सिंचन क्षेत्र आणि हलक्या व मध्यम जमिनीसाठी तसेच मावा, तुडतुडे, पांढर्‍या माशीसारख्या पतंगांना सहिष्णु ठेवण्यासाठी एक चांगली वाण आहे.
  • रासी मगना: या वाणांमध्ये बोन्डे मोठ्या आकाराची आणि जास्त प्रमाणात लागतात, हे वाण मध्यम ते जड मातीत योग्य येते. रसशोषक किडींना मध्यम सहनशील आहे.
  • कावेरी मनी मेकर: कापणीचा कालावधी 155-167 दिवसांचा आहे. ज्यात बोन्डे मोठ्या प्रमाणात दिसतात जे चांगले फुलतात आणि चमकदार असतात.
  • आदित्य मोक्ष: ही वाण 150-160 दिवसांच्या पिकांचा कालावधी असणाऱ्या सिंचनाच्या ठिकाणी जड मातीत उपयुक्त आहे.
  • नुजीवेदु भक्ति: ही वाण अपायकारक कीटकांना सहन करते आणि गुलाबी सुंडी, अमेरिकन सुंडीमध्ये रोग प्रतिकारशक्ती ठेवते. त्याच्या कापणीचा कालावधी सुमारे 140 दिवसांचा आहे.
  • सुपर कॉटन (प्रभात): ही वाण मध्यम सिंचन आणि काळ्या जड मातीत उपयुक्त आहे आणि रसशोषक किडींना सहनशील आहे.
  • नुजीवेदु गोल्ड़कोट: कापणीचा कालावधी 155-160 दिवसांचा आहे आणि ज्यामध्ये बोन्डे मध्यम आकाराचे असतात.
Share

पेरणीपूर्वी कापसाच्या बियाण्यांवर उपचार कसे करावे

How to do Seed treatment of cotton seeds before sowing
  • प्रथम बियाण्यांवर 2 ग्रॅम कार्बेन्डाजिम 12% + मैंकोजेब 63% डब्ल्यू.पी. नंतर 5 मिली इमिडाक्लोप्रिड 48% एफ.एस. आणि पुढील उपचार 2 ग्रॅम पी.एस.बी. बॅक्टेरिया आणि 5-10 ग्रॅम ट्राइकोडर्मा विरिडी प्रति किलो बियाण्यांवर वापरा.
  • या उपचारांद्वारे, फॉस्फरस वनस्पती उपलब्ध स्थितीत बुरशीजन्य रोग आणि कीटकांपासून संरक्षण उपलब्ध असते. त्यामुळे मुळांचा विकास चांगला होतो.
  • प्रथम बुरशीनाशके, नंतर कीटकनाशके आणि शेवटी सेंद्रिय संस्कृती वापरली पाहिजे.
Share

कापसाच्या प्रगत वाणांबद्दल जाणून घ्या.

कावेरी जादूः  ही वाण दुष्काळासाठी आणि मावा, तुडतुडे, पांढरी माशी ला सहनशील आहे आणि गुलाबी अळी, अमेरिकन बोण्ड अळी यासारख्या कीटकांना प्रतिकारक्षम आहे.

या संकरित जातीचा पीक कालावधी 155-167 दिवस आहे, ज्यामध्ये दोन सांध्यांचा मधील जागा मध्यम आणि वनस्पती लांब असते, म्हणून ते कमी अंतरावर पेरणीसाठी देखील योग्य आहे.

रासी आरसीएच- 659- मध्यम कालावधीसाठी आणि 145-160 दिवसांच्या उच्च उत्पादनासाठी ही चांगली संकरित वाण आहे.

देठ या जातीमध्ये मोठ्या प्रमाणात लागतात  आणि ही वाण सिंचनाखाली असलेल्या जड मातीसाठी योग्य आहे.

  • रासी निओ: मध्यम सिंचन क्षेत्र आणि हलकी ते मध्यम मातीसाठी तसेच  मावा, तुडतुडे, पांढरी माशी यासारख्या रसशोषक किडीना प्रतिकारक्षम असे चांगल्या प्रकारचे वाण आहे. 
  • रासी मगना:  या जातीमध्ये गूलर मोठ्या प्रमाणात येतात जे  मध्यम व भारी जमिनीत वाढण्यास ते चांगले आहे. रस शोषक किडीना मध्यम प्रमाणात सहनशील असते.
  • कावेरी मनी मेकर: पिकाचा कालावधी 155-167 दिवस आहे, ज्यामध्ये डोडे मोठ्या आकाराचे लागतात, जे चांगले फुलले आणि चमकदार असतात.
  • आदित्य मोक्ष: ही वाण बागायती आणि पर्जन्यमान क्षेत्रात तसेच जड जमीनीसाठी उपयुक्त आहे. पीकाचा कालावधी 150-160 दिवस आहे.
  • नुजीवेदु भक्ति: ही वाण रसशोषक कीडांना सहनशील आहे आणि गुलाबी अळी, अमेरिकन बोण्ड अळीला रोगप्रतिकारक आहे, कालावधी सुमारे 140 दिवस आहे.
  • सुपर कॉटन (प्रभात):  ही वाण मध्यम सिंचन आणि काळ्या जड मातीत उपयुक्त आहे, आणि रस शोषक किडीना सहनशील आहे. 
Share

कापसाचे पांढरी माशी प्रतिबंधित ट्रान्सजेनिक वाण उपलब्ध

  • राष्ट्रीय वनस्पति संशोधन संस्थान- लखनऊच्या शास्त्रज्ञांनी कापसाचे पांढरी माशी प्रतिरोधक वाण विकसित केले आहे. 
  • वनस्पतींचे संशोधक जैवविविधतेपासून 250 झाडे ओळखून, ते पांढर्‍या माशीला विषारी असलेल्या प्रथिनेचे रेणू शोधतात.
  • जेव्हा पांढऱ्या माशीला प्रयोगशाळेतील कीटकनाशक प्रथिनेच्या संपर्कात आणल्या तेव्हा त्याचे जीवन चक्र विपरित बदलले.
  • पंजाब कृषी विद्यापीठ, लुधियाना यांच्या अंतर्गत केंद्रात एप्रिल ते ऑक्टोबर या कालावधीत या जातीची चाचणी घेतली जाईल.
  • कापसामध्ये समाविष्ट केलेले अँटी-व्हाइट फ्लाय गुण, फील्ड चाचण्यांमध्ये देखील ते प्रभावी आढळल्यास, ही वाण शेतकऱ्यांना लागवडीसाठी दिली जाऊ शकते.
Share

Basis for selection of Cotton variety:-

कोणत्या आधारावर कापसाचे वाण निवडावे

मातीच्या प्रकाराच्या आधारे:-

  • हलक्या ते मध्यम मातीसाठी:- नीयो  (रासी)
  • जड मातीसाठी:- Rch 659 BG II, मॅग्ना (रासी), मोक्ष बीजी-II (आदित्य), सुपर कॉट Bt-II (प्रभात)

सिंचनाच्या आधारे:-

  • पावसावर अवलंबून:- जादु (कावेरी), मोक्ष बीजी 2 (आदित्य)
  • अर्ध सिंचित: – नीयो, मॅग्ना (रासी), मनीमेकर (कावेरी), सुपर कॉट Bt- II (प्रभात)
  • सिंचित: – Rch 659 BG II (रासी), जादू (कावेरी)

रोपांच्या वाढण्याच्या स्वभावाच्या आधारे: –

  • सरळ वाढणार्‍या रोपांची वाणे:  जादु (कावेरी), मोक्ष बीजी-II (आदित्य), भक्ति (नुजिवीडु)
  • फसरणार्‍या रोपांची वाणे:-  Rch 659 BG-II (रासी), सुपर कॉट Bt- II (प्रभात)

पिकाच्या अवधिच्या आधारे:

  • लवकर तयार होणारी वाणे (140-150 दिवस)
    • Rch 659 BG-II (रासी)
    • भक्ति (नुजिवीडु)
    • सुपर कॉट Bt- II (प्रभात)

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Basis for selection of Cotton vareity

कापसाची वाणे कशाच्या आधारे निवडावी

मातीच्या प्रकाराच्या आधारे:-

  • हलक्या ते मध्यम मातीसाठी:- नीयो  (रासी)
  • जड मातीसाठी:-Rch 659 BG II, मॅग्ना (रासी), मोक्ष बीजी-II (आदित्य), सुपर कॉट Bt-II (प्रभात)

सिंचनाच्या आधारे:-

  • पावसावर अवलंबून:- जादु (कावेरी), मोक्ष बीजी 2 (आदित्य)
  • अर्ध सिंचित: – नीयो, मैग्ना (रासी), मनीमेकर (कावेरी), सुपर कॉट Bt- II (प्रभात)
  • सिंचित: – Rch 659 BG II (रासी), जादू (कावेरी)

रोपांच्या वाढण्याच्या स्वभावाच्या आधारे:

  • सरळ वाढणार्‍या झाडांची वाणे: – जादु (कावेरी), मोक्ष बीजी-II (आदित्य), भक्ति (नुजिवीडु)
  • पसरणार्‍या झाडांची वाणे:-  Rch 659 BG-II (रासी), सुपर कॉट Bt- II (प्रभात)

पिकाच्या कालावधीच्या आधारे: –

  • लवकर तयार होणारी वाणे (140-150 दिवस)
  • Rch 659 BG-II (रासी)
  • भक्ति (नुजिवीडु)
  • सुपर कॉट Bt- II (प्रभात)

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share

Thing to keep in mind before selecting Suitable cotton variety to your field

आपल्या शेतासाठी उपयुक्त कापसाचे वाण निवडताना ध्यानात ठेवायच्या बाबी

भरघोस उत्पादनासाठी योग्य वाणाची निवड करणे आवश्यक असते. वाणाची निवड शेती करण्याच्या उद्देशावर अवलंबून असते. त्यामुळे खाद उद्देशांसाठी योग्य लोकप्रिय वाणांबाबत येथे माहिती दिली जात आहे.

पुढारलेली वाणे:- (140-160 दिवस)

  • आरसीएच 659 बीजी-2 (रासी)
  • मनीमेकर (कावेरी)
  • भक्ती (नुजिवीडू)

मातीच्या प्रकाराच्या आधारे वापरायची वाणे:-

  • आरसीएच 659 बीजी-2 (रासी) (मध्यम ते भारी मातीसाठी)
  • नीओ (रासी) (मध्यम ते हलक्या मातीसाठी)

दाण्याचा मोठा आकार असलेली वाणे:-

  • आरसीएच 659 बीजी-II
  • मनीमेकर (कावेरी)
  • एटीएम केसीएच- बीजी-2 (कावेरी)
  • जेकपॉट (कावेरी)

दाण्याचे वजन चांगले असलेली वाणे (6-7.5 ग्राम):-

  • जॅकपॉट (कावेरी)
  • जादू (कावेरी)
  • एटीएम केसीएच- बीजी-2 (कावेरी)

रस शोषक कीड प्रतिरोधक वाणे:-

  • नीओ (रासी)
  • भक्ति (नुज़िवीडू)

खाली दिलेले बटन दाबून या माहितीला आपली पसंती द्या आणि अन्य शेतकर्‍यांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ती शेअर करा.

Share