- ह्युमिक ॲसिड हे खनिजातून तयार होणारे खनिज आहे. सामान्य भाषेत, याला माती कंडीशनर म्हटले जाऊ शकते. जी पडीक क्षेत्राची सुपीकता वाढवते आणि मातीची रचना सुधारते आणि एक नवीन जीवन देते.
- माती ठिसूळ बनविणे हे त्याचे सर्वात महत्वाचे कार्य आहे, जेणेकरून मुळे अधिक वाढू शकतील.
- हे प्रकाश संश्लेषणाच्या क्रियेस गती देते, ज्यामुळे वनस्पतींमध्ये हिरवापणा येताे आणि फांद्यांची वाढ होते.
- वनस्पतीं तृतीयांश मुळे विकसित करते, जेणेकरून मातीपासून पोषक द्रव्यांचे शोषण वाढवता येईल.
- वनस्पतींच्या चयापचय क्रिया वाढवून मातीची सुपीकता वाढवते.
- वनस्पतींमध्ये फळे आणि फुले वाढवून पिकांचे उत्पन्न वाढविण्यात मदत होते.
- बियाण्यांची उगवणक्षमता वाढवते आणि वनस्पतींना प्रतिकूल वातावरणापासून संरक्षण करते.
पंतप्रधान मोदींनी मध्य प्रदेशचे कौतुक केले, म्हणाले, ‘गहू नंतर ऊर्जा क्षेत्रातही रेकॉर्ड तयार करेल.’
शुक्रवार दिनांक 10 जुलै रोजी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी आशियातील सर्वात मोठ्या सौरऊर्जा प्रकल्पाचे उद्घाटन केले. मध्य प्रदेशातील रीवा येथे या वनस्पतीची निर्मिती करण्यात आली आहे.
पंतप्रधानांनी व्हिडिओ कॉन्फरन्सद्वारे प्लांटची सुरूवात केली. या दरम्यान पी.एम. मोदी यांनी मध्य प्रदेशातील जनता आणि शेतकऱ्यांचे कौतुक केले.
पंतप्रधानांनी आपल्या भाषणात सांगितले की, “या वनस्पतींचा फायदा मध्य प्रदेशातील गरीब, मध्यमवर्गीय लोक, शेतकरी आणि आदिवासींना होईल”. पी.एम. मोदी पुढे म्हणाले की, “कोरोना संकटाच्या वेळी मध्य प्रदेशातील शेतकऱ्यांनी विक्रमी उत्पादन घेतले आणि सरकारने ते विकत घेतले. लवकरच मध्य प्रदेशातील शेतकरीही वीजनिर्मितीचा विक्रम मोडतील.”
महत्त्वाचे म्हणजे, मध्य प्रदेशातील शेतकऱ्यांनी गहू खरेदीमध्ये देशातील इतर सर्व राज्यांना मागे टाकून विक्रम केला आहे. पंतप्रधानांनी आपल्या भाषणात याचाच उल्लेख केला. यांसह ते म्हणाले की, “सौरऊर्जा प्रकल्पाशी संबंधित वस्तू भारतात बनवल्या जातील. आत्ममनीरभार भारत अंतर्गत त्यांचे आयातीवरील अवलंबित्व कमी केले जाईल आणि येथे त्याचे उत्पादन वाढविण्यात येईल.”
स्रोत: प्रदेश टुडे
Shareपिकांमध्ये मायकोरिझाचे महत्त्व
- कोणत्याही बुरशीचे आणि वनस्पतींच्या मुळांमधील परस्पर सहजीवन संबंधास मायको रायडर म्हणतात. या प्रकारच्या संबंधात, बुरशी झाडांच्या मुळांवर अवलंबून राहते आणि माती-जीवनाचा एक महत्वाचा घटक बनतो.
- मायकोरिझा चांगल्या पिकांसाठी महत्वाची भूमिका निभावते. मायकोरिझा बुरशी आणि वनस्पतींच्या मुळांमध्ये एक संबंध आहे.
- मायकोरिझा विविध प्रकारच्या वनस्पतींचे पोषक घटक जसे की, फॉस्फरस, नायट्रोजन आणि मातीपासून लहान पोषक द्रव्ये मिळविण्यास मदत करते.
- हे पिकांचे उत्पादन वाढविण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते. मायकोरिझा वनस्पतींद्वारे प्रक्रियेस गती देते. दुष्काळ परिस्थितीत झाडे हिरवी ठेवण्यात मदत होते.
- मायकोरिझाचे कार्य फॉस्फरसची उपलब्धता 60-80% वाढविते.
- मायकोरिझाच्या वापरामुळे मुळांची चांगली वाढ होते.
- मायकोरिझामुळे वनस्पतींच्या मुळांद्वारे पोषक तत्वांचे चांगले शोषण होते आणि वनस्पतींच्या आसपास ओलावा टिकवून ठेवण्यास मदत होते.
- मायकोरिझा पिकांना मातीमुळे होणार्या जंतुपासून संरक्षण करते.
20 ते 30 दिवसांनंतर आल्याच्या पिकांमध्ये खत व्यवस्थापन
- आल्याच्या पेरणीच्या वेळी खत व्यवस्थापन आवश्यक आहे. तसेच पेरणीनंतर 20 ते 30 दिवसांनंतरही खत व्यवस्थापन अत्यंत महत्वाचे आहे.
- हे व्यवस्थापन आले पिकाची चांगली वाढ आणि रोगांपासून प्रतिकारशक्ती वाढविण्यासाठी केले जाते.
- यावेळी, आले राईझोम जमिनीत पसरला आहे, वनस्पतींच्या वाढीसाठी खत व्यवस्थापन अत्यंत आवश्यक आहे.
- या वापरासाठी प्रति एकर एम.ओ.पी. 30 कि.ग्रॅॅ. एस.एस.पी. 50 किलो / एकर, झिंक सल्फेट 5 किलो/एकर किंवा एन.पी.के. कन्सोर्टिया 3 किलो/एकर, झिंक बॅक्टेरिया 4 किलो/एकर, मायकोराइझा 4 किलो/एकरी पसरावे.
- खतांचा वापर करताना शेतात ओलावा असणे आवश्यक आहे.
सोयाबीन पिकांमध्ये एन्थ्रेक्नोजचे व्यवस्थापन
- सोयाबीन पिकामध्ये, प्रजनन वाढीच्या अवस्थेत एन्थ्रेक्नोजची लक्षणे प्रथम दिसतात.
- लक्षणे सहसा पाने किंवा शेंगांवर गडद, अनियमित जखमांसारखे दिसून येतात.
- जेव्हा शेंगांची लागण होते, तेव्हा बुरशीचे फळ पूर्णपणे भरु शकते आणि कोणतीही बियाणे तयार होत नाहीत, तर लहान बिया तयार होऊ शकतात.
- त्याच्या नियंत्रणासाठी, टेबुकोनाझोल 10% + सल्फर 65% डब्ल्यू.जी. 500 ग्रॅम / एकरला द्यावे.
- कार्बेन्डाझिम 12% + मॅनकोझाब 63% डब्ल्यू.पी. 300 ग्रॅम / एकरला द्यावे.
- थिओफेनेट मिथिईल 70% डब्ल्यू.पी. 300 मिली / एकरला फवारणी करावी.
20 ते 30 दिवसांनंतर सोयाबीन पिकामध्ये फवारणी व्यवस्थापन
- विविध प्रकारचे कीटक, विशेषत: गर्डल बीटल, निळा भुंगा इ. आणि सोयाबीन पिकांच्या वाढीसाठी तसेच फुलांच्या आणि शेंगाच्या विकासासाठी रोग सक्रिय आहेत.
- या कीटक व रोगांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी फवारणीचे व्यवस्थापन 20 ते 30 दिवसांत अत्यंत महत्वाचे आहे. जे खालीलप्रमाणे आहे.
- लॅम्बडा-सायफ्लोथ्रिन 4.9% सी.एस. 200 मिली / एकर किंवा प्रोफेनोफॉस 50% एस.सी. 500 मिली / एकर कार्बेन्डाझिम 12% + मॅनकोझाब 63% डब्ल्यू.पी. 300 ग्रॅम / एकरला फवारणी करावी.
- कीटकांचा प्रादुर्भाव नष्ट करण्यासाठी बेव्हेरिया बेसियाना 500 ग्रॅम / एकरी फवारणी आवश्यक आहे.
- समुद्री शैवाल 400 मिली / एकर किंवा एमिनो ॲसिड्स 300 मिली / एकर किंवा जी.ए. 0.001%, 300 मिली / एकर, एक चांगली वाढ कालावधीसाठी ही फवारणी फार महत्वाची आहे.
- फवारणीच्या 24 तासांत पाऊस पडल्यास पुन्हा फवारणी करावी.
- पानांच्या खालच्या पृष्ठभागावर पूर्णपणे फवारणी केली पाहिजे, कारण त्या भागावर कीटक राहतात.
- त्याच कीटकनाशकाच्या रसायनाची फवारणी पुन्हा पुन्हा होऊ नये.
कृषी पायाभूत सुविधा निधीसाठी सरकार एक लाख कोटी रुपये देईल, ग्रामीण भागांंतील शेतकऱ्यांना याचा फायदा होईल?
केंद्र सरकारने कृषी पायाभूत सुविधा निधी तयार करण्यासाठी एक लाख कोटी रुपये मंजूर केले आहेत. या फंडाच्या मदतीने कृषी क्षेत्रातील पायाभूत सुविधांच्या विकासासाठी कमी दराने कर्ज दिले जाईल आणि यामुळे दुर्गम ग्रामीण भागांत खासगी गुंतवणूकीला चालना मिळेल तसेच नवीन रोजगारही निर्माण होतील.
या विषयावर केंद्रीय मंत्रिमंडळाच्या बैठकीच्या अध्यक्षपदी पंतप्रधान मोदींनी या संदर्भात निर्णय घेतला. आम्हाला कळू द्या की, कृषी इन्फ्रास्ट्रक्चर फंड हा पंतप्रधानांनी काही दिवसांपूर्वी देशाला संबोधित करताना जाहीर केलेल्या 20 लाख कोटी रुपयांच्या आर्थिक प्रेरणा पॅकेजचा एक भाग आहे.
या बैठकीत घेण्यात आलेल्या निर्णयांविषयी माहिती देताना, केंद्रीय कृषिमंत्री नरेंद्रसिंग तोमर म्हणाले, हा ऐतिहासिक निर्णय आहे. यामुळे कृषी क्षेत्राला आणखी चालना मिळेल. “ते पुढे म्हणाले की,” एक लाख कोटी रुपयांचा कृषी पायाभूत सुविधा निधी ग्रामीण भागांत खासगी गुंतवणूकीला प्रोत्साहन देण्याचे माध्यम म्हणून काम करेल. मंत्रिमंडळाने त्याला मान्यता दिली आहे. हे कृषी क्षेत्राच्या कायापालटात मदत करेल. ”
स्रोत: नवभारत टाईम्स
Shareमका पिकांमध्ये बोररचे व्यवस्थापन
- मका पिकामध्ये कीटक व किडींचा प्रादुर्भाव दिसून येतो.
- या कीटक व किडींमुळे मका पिकाचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान होते.
- हे गुलाबी रंगाचे खोड अळी, खोडमाशी, गोल अळी, इअर हेड बग, फॉल आर्मीवर्म किडे इत्यादी आहेत.
- या कीटकांमुळे फळांची, फुलांची वाढ आणि या तीनही टप्प्यांत मका पिकांचे बरेच नुकसान होते.
- या किडीपासून बचाव करण्यासाठी सायनाट्रॅनिलिप्रोइल 19.8% + थाएमेथॉक्सम 19.8% एफ.एस. 6 मिली / कि.ग्रॅॅ. दराने बियाणे उपचार करा.
- फ्ल्युबेंडामाइड 20% डब्ल्यू.जी. 100 ग्रॅम / एकर किंवा क्लोरानट्रानिलीप्रोयल 9.3% + लॅम्बडा सायलोथ्रिन 4.6% झेड.सी. 100 मिली / एकर किंवा थाएमेथॉक्सॅम 12.6% + लॅम्बडा सायलोथ्रिन 9.5% झेड.सी. 80 ग्रॅम / एकर किंवा फिप्रोनिल 40% + इमिडाक्लोरोड्रिड 40% डब्ल्यू.जी. हरभरा / एकर दराने फवारणी करावी.
मका पिकामधील मावा आणि इअर हेड बगचे व्यवस्थापन
- इअर हेड बग- लहान आणि प्रौढ कीटक धान्यांमधून रस शोषून घेतात, ज्यामुळे दाणे आकुंचित होतात आणि काळे पडतात.
- मावा: – एक लहान किट ज्यामुळे रस शोषून त्याचे नुकसान होते व मोठ्या प्रमाणात पानांखाली राहिल्यास त्या झाडाचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान होते.
- नियंत्रण ठेवण्यासाठी कमी किंमतीच्या उत्पादनांचा वापर केला जाऊ शकतो.
- प्रोफेनोफॉस 50% ई.सी. 500मिली / एकर किंवा एसीटामिप्रिड 20% एस.पी. 100 ग्रॅम / एकर किंवा एसीटेट 50% + इमिडाक्लोप्रिड 1.8% एस.पी. 4 ग्रॅम / एकरला वापरा.
पुढील तीन वर्षात मध्य प्रदेशातील शेतकऱ्यांना अनुदानावर 2 लाख सौर पंप देण्यात येणार आहेत
विजेच्या पर्यायी स्त्रोताला सरकार बरीच चालना देत आहे. या मालिकेत, शेतकऱ्यांना विजेसाठी सौर ऊर्जेचा वापर करण्यासाठी ‘कुसुम’ योजना सुरू केली आहे. यांसह, राज्य सरकार अनुदानावर सौर पंप पुरवण्याशी संबंधित योजनाही सुरू करीत आहे.
मध्य प्रदेशबद्दल बोलतांना येत्या तीन वर्षात दोन लाख सौर पंप शेतकऱ्यांना देण्याचे लक्ष्य ठेवले आहे. विशेष म्हणजे, सौर पंप बसविल्यास राज्यातील शेतकऱ्यांना चांगल्या सिंचनाचा लाभ मिळणार आहे. राज्यातील शेतकऱ्यांनाही सौर पंप बसविण्यास प्रोत्साहित केले जात आहे. आतापर्यंत मुख्यमंत्री सौर पंप योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांसाठी 14 हजार 250 सौर पंप बसविण्यात आले आहेत. आगामी काळात ही संख्या आणखी वाढेल आणि 2 लाख सौर पंप बसविण्यात येतील.
स्रोत: किसान समाधान
Share